100 najlepszych filmów dekadyEsensja100 najlepszych filmów dekady![]() Drugi film wchodzący w skład dynamicznej trylogii opowiadającej o losach agenta z amnezją, Jasona Bourne′a, wydaje się najsłabszy w serii, ale to wciąż rewelacyjne kino akcji, jeśli nie porównywać go do pozostałych odcinków. Paul Greengrass, który przejął reżyserię cyklu po Dougu Limanie, postawił na szybki, rwany montaż, ujęcia z ręki, ruch i czystą energię. Dzięki temu „Krucjata…" może pochwalić się znakomitymi scenami walk i pościgów oraz niesłabnącym napięciem płynącym jak miód z ekranu. ![]() Zrealizowana tradycyjną animacją poklatkową „Gnijąca panna młoda" to kwintesencja stylu Tima Burtona. Całość jest utrzymana w makabrycznej, mocno groteskowej tonacji, a tematem przewodnim okazuje się śmierć, z którą reżyser stara się lepiej zaznajomić głównego bohatera tak, żeby odrzeć największy ludzki lęk z grozy i powagi. W filmie pojawia się ciekawy zabieg: świat żywych przybiera szaroniebieskie, smutne barwy, podczas gdy stereotypowo przygnębiający świat umarłych tętni energią i kolorami. Wisienką na torcie niech będą fantastycznie zrealizowane piosenki. ![]() Film Gusa van Santa stanowi dobitny komentarz w sprawie homofobii, ale także w kwestii ogólnie pojętej inności oraz walki o ludzką godność i równe prawa. Harvey Milk, pierwszy radny San Fransisco, który otwarcie przyznawał, że jest gejem i nie bał się sprzeciwić prześladowaniom mniejszości seksualnych, to nie tylko człowiek sprzeciwiający się homofobii, ale krytyk wszelkich form dyskryminacji. Wszystkie cechy polityka rewelacyjnie przedstawił na ekranie Sean Penn – już dla jego wybitnej roli warto film obejrzeć. ![]() Prawdziwa miłość i farmaceutyczny spisek w Afryce – dwa przeplatające się tematy „Wiernego ogrodnika" zostały przedstawione tak samo surowo, poruszająco i szczerze. To dlatego film Fernanda Meireillesa chwyta za gardło i przekonuje, każąc zastanowić się nad kwestią poświęcenia dla drugiego człowieka. Bohaterka Rachel Weisz poświęca się dla wykrycia manipulacji, w wyniku których cierpią chorzy. Jej mąż (Ralph Fiennes) gotowy jest natomiast poświęcić wszystko dla miłości do żony. Smutny w tonacji film okazuje się jednak otwierać oczy na resztki nadziei. Inspirujące dzieło. ![]() Francuskie wydarzenie artystyczne autorstwa twórcy „W rytmie serca" to niełatwe, ciężkie kino surowego realizmu. Audiard pokazuje rzeczywistość więzienną, w której główny bohater z nikogo przeistacza się w człowieka zmuszonego do znalezienia sobie miejsca w sieci przestępczych układów. W „Proroku" nie ma miejsca na romantyczny mit o przestępcach postępujących według szlachetnej ideologii. Audiard potrafi zaangażować całkowicie w swój film, bo jest szczery i wierny nieupiększonemu komentarzowi społeczno-psychologicznemu, co daje porywający efekt. ![]() Czarna jak smoła komedia, w której reżyser bezlitośnie żartuje z przeintelektualizowanych europejskich filmów, chrześcijan, karłów i samobójców. Kilka scen, jak choćby narkotyczno-alkoholowa libacja czy nieudany rabunek na Rayu, jest tu wręcz obłędnie zabawnych. Gdy dorzucimy jeszcze fantastyczne kreacje trójki głównych aktorów (Farrella, Gleesona i Fiennesa) i zaskakującą finałową puentę, otrzymamy jeden z najlepszych debiutów ostatniej dekady. ![]() Jedno z najbardziej zapierających dech doświadczeń filmowych ostatnich lat, nawet biorąc pod uwagę jedynie stronę czysto techniczną. Alfonso Cuaron nic sobie nie robi z mody na superszybki montaż, konstruując efektywne dramatycznie i widowiskowe sekwencje akcji za pomocą długich, skomplikowanych ujęć. Od samego początku zostajemy wciągnięci w mroczną i realistyczną wizję niedalekiej przyszłości, w której z jakiegoś powodu przestają się rodzić dzieci, a główny bohater wydaje się być jedynie pionkiem na szachownicy rozpadającego się świata. Wspaniałe kino science fiction. ![]() Film Haggisa to stał się ważnym głosem we współczesnej dyskusji o rasizmie. Subtelność tego trudnego wywodu prawdziwie porusza. Autor nie ocenia, nie narzuca niczego i – co najważniejsze – nie pogłębia istniejących podziałów. Udowadnia natomiast, że nie wszystko da się zaklasyfikować, światem rządzą przypadki, nie wszyscy są tymi, za których się podają. A widzenie świata jedynie w dwóch barwach to czysty absurd. ![]() Aby wiarygodnie opowiedzieć o sparaliżowanym człowieku, twórcy „Motyla i skafandra" postanowili umieścić widza niejako w jego ciele. Przez pierwszą część filmu widzimy tylko tyle, ile widzi sam bohater. Twórcy, opowiadając przejmującą historię Jean-Dominique’a Bauby’ego, m.in. redaktora naczelnego miesięcznika „Elle", bez popadania w przesadny melodramatyzm czy emocjonalny szantaż sprawiają, że widz czuje niemal to, co przykuty do wózka bohater. Pomysł ryzykowny, ale dzięki genialnym zdjęciom Janusza Kamińskiego – zakończony sukcesem. ![]() Świetny, wzruszający, niejednorazowy film. Ta opowieść o chłopcu z robotniczej rodziny, który w dobie górniczych strajków i brutalnych interwencji Żelaznej Damy zaczyna marzyć o tańcu klasycznym, pokazuje wagę determinacji i wiary w siebie. Jeśli Billy′emu – z małą pomocą przyjaciół i rodziny – udaje się to, co było nie do pomyślenia, to i widzowie czują się pokrzepieni i pełni nowej nadziei. Ale „Billy Elliot" to nie tylko poruszająca historia chłopca sięgającego po marzenie, to także wiarygodne kreacje aktorskie Julie Walters, Gary′ego Lewisa, Jamiego Dravena i oczywiście Jamiego Bella, dla którego był to początek obiecującej kariery filmowej. To również zapadające w pamięć sceny, jak ta z ucieczką strajkującego Tony′ego przez podwórka z suszącą się pościelą, czy z Debbie ciągnącą patykiem po murze, zamieniającym się w ścianę policyjnych tarcz oddziałów antystrajkowych. Film przemyślany i wspaniale zagrany od pierwszego do ostatniego ujęcia. Czemu u nas nie ma tak dobrych dziecięcych aktorów?! ![]() Reżyserski sukces George′a Clooneya opowiada historię dziennikarza, Edwarda Murrowa, który nie obawiał się wykorzystać mediów do ataku na polityczne czystki, urządzane przez senatora McCarthy′ego. Czarno-biały, oszczędny i świetnie zagrany film to kino dla wymagających: Clooney nie podaje nam na tacy oczywistych odpowiedzi i każe samodzielnie łączyć filmową interpretację wydarzeń z faktami historycznymi, przy okazji oskarżająć dzisiejsze media o bierność. Doskonałe, wielowątkowe kino. ![]() Elektryzujący debiut Duncana Jonesa przypomina o kameralnej, refleksyjnej i oszczędnej stronie gatunku science fiction. „Moon" to kino stawiające na treści egzystencjalne, dlatego na ekranie mowa o dwóch największych ludzkich lękach – śmierci i samotności. Nieodwracalność rzeczy, zagubienie i bezsilność – te tematy budują atmosferę lepiej, niż jakiekolwiek dekoracje, dlatego film Jonesa ma ciężki klimat i pozostawia po sobie niezatarte wrażenia. Na deser – inteligentne nawiązania do klasyki gatunku. ![]() Curtis Hanson po sukcesie „Tajemnic Los Angeles" sięgnął po powieść Michaela Chabona i nakręcił piękny, pełny gorzkiego humoru film obyczajowy, wiarygodnie odtwarzający klimat życia w kampusie akademickim i towarzyszących mu skomplikowanych relacji pomiędzy profesorami a studentami. Plejada kapitalnych postaci została świetnie odegrana przez takich aktorów jak Michael Douglas, Tobey Maguire, Robert Downey Jr. czy Frances McDormand. „Cudowni chłopcy" oferują także interesujące podejście do tematu pisania i związanych z nim rozterek, wnikając w proces twórczy oraz relację sztuki z rzeczywistością. ![]() Oscarowy film hiszpańskiego reżysera opowiada o historii sparaliżowanego człowieka, który chce umrzeć. Jego walka o eutanazję nie przekształca jednak „W stronę morza" w smętny, przygnębiający dramat. To pean na cześć piękna życia, uczuć i radości wypływającej z codziennych prostych przeżyć. Główny bohater, mistrzowsko zagrany przez Javiera Bardema, przypomina widzom o ulotności naszej egzystencji, w której często zapominamy o wdzięczności i woli walki. U Amenabara śmierć jest częścią życia, a eutanazja – wyborem. Nic nie jest do końca zdefiniowane i właśnie dlatego „W stronę morza" to film dający do myślenia. ![]() „Bliżej" budzi skrajne reakcje, bo to kino zimne, bezkompromisowe, z antypatycznymi bohaterami. A jednak film Nicholsa potrafi wciągnąć bez reszty. Przedstawia zaborczą i okrutną stronę związków, a nie próbuje przekonać do kolejnego romantycznego i radosnego obrazka o miłości. Obnaża ludzki egoizm uczuciowy, pokazuje, że podlegamy naszym popędom i pokusom, odziera uczucia ze słodyczy. „Bliżej" robi wrażenie także dzięki rewelacyjnej obsadzie, a zwłaszcza dzięki Clive′owi Owenowi i Natalie Portman. Kino z pazurem, po prostu. ![]() Od siedmiu lat (no, może od sześciu) żelazny repertuar gwiazdkowej telewizji – nastraja optymistycznie, bawi, wzrusza, no i nie ma w obsadzie Macaulaya Culkina. To niesamowite, że w nieco ponad dwóch godzinach Richardowi Curtisowi udało się w sposób wiarygodny i spójny przedstawić aż osiem (a może i więcej, zależy jak liczyć) historii miłosnych. Wyjątkowo w dziejach polskiej dystrybucji filmowej tytuł tłumaczony oddaje istotę filmu – tak, to właśnie miłość, siostrzana, pierwsza, rodzinna, romantyczna, przyjacielska, nieszczęśliwa, beztroska, wiarołomna… I ta plejada aktorska – lepiej nie brać się za wyliczanie, bo miejsca nie starczy. Humor zdecydowanie przeważa – wszak to jednak komedia romantyczna – ale znajdzie się także kilka momentów sierce szczipatielnych. Słowem – dla każdego coś miłego, a wdzięk, lekkość i sprawność realizatorska sprawia, że zapominamy o błahości gatunku kom-romów. ![]() Bardzo klimatyczna, mroczna ekranizacja powieści Dennisa Lehane′a. Opowieść o trzech kolegach z tej samej ulicy, o traumatycznym doświadczeniu jednego z nich, które go zwichnie na resztę życia, o powikłanych losach, rzucających ich na różne strony barykady i komplikujących stosunki rodzinne. O zbrodni, która wdziera się pomiędzy nich, jakby mało było urazów, które pozostawiła przeszłość. I o cenie, jaką za to zapłaci bynajmniej nie morderca. Oskarowa rola Seana Penna, mistrzowska reżyseria Clinta Eastwooda. Można się naprawdę porządnie przygnębić. ![]() Coenowska wariacja na temat historii Hioba to pozornie skromny film, pod którego powierzchnią kryją się ostateczne, egzystencjalne pytania i dylematy. Racjonalność kontra wiara, przypadek kontra kosmiczny porządek – to jedne z wielu opozycji, które można wyczytać z losów pechowego (przeklętego?) Larry’ego Gopnika. Mimo prawdziwie filozoficznych zagadnień, „Poważny człowiek" to również świetna czarna komedia, pełna neurotycznych postaci, absurdalnych wydarzeń i błyskotliwych dialogów. Wszystkiego dopełnia precyzyjna realizacja, złożona z pomysłowych ujęć i idealnego montażu. ![]() Pomimo odstraszającego polskiego tytułu, „Superbad" to jeden z najlepszych filmów powiązanych z Juddem Apatowem. Ograny motyw szalonej nocy grupy nieudaczników został podjęty tutaj z zaskakującą świeżością. Na uwagę zasługuje zarówno pełny świetnych dialogów i one-linerów scenariusz Setha Rogena i Evana Goldberga, jak i utalentowana obsada młodych aktorów, którzy dostarczają komediowe złoto i emocjonalne momenty. Michael Cera i Jonah Hill stanowią naturalnie dopełniający się duet, wydobywający humor z relacji prawdziwych postaci, zamiast chodzących stereotypów. W rezultacie powstała świetna komedia, do której można powracać wielokrotnie. ![]() Urokliwy, pełen wiary w ludzi film, przedstawiający życie zupełnie zwyczajne (fantastyczna jest pokazana na początku lista drobnych przyjemności bohaterki, takich, jak wkładanie dłoni w kaszę luzem), choć zarazem nieco wyidealizowane – z filmowego Paryża cyfrowo usunięto gryzmoły na murach, billboardy i inne brzydkie elementy. Amelia, skromna kelnerka, zobaczywszy, jaką rewolucję w życiu samotnego starca zrobiło przekazanie mu pudełka z jego skarbami z dzieciństwa, postanawia zmieniać świat na lepsze, co – rzecz jasna – skutkuje również dużą zmianą w jej własnym życiu. I choć finału łatwo się domyślić, a morały są dość oczywiste, całość wcale nie traci przez to lekkości i wdzięku. ![]() Świat oszalał na punkcie „Slumdoga". I choć nie była to może miłość dozgonna, pięć minut absolutnej popularności, która przydarzyła się filmowi, zaowocowało nie tylko wieloma nagrodami (wśród których znalazło się 8 oscarów), ale również masowym zrywem ku pomocy milionom dzieci z hinduskich slumsów. Trudno ocenić, jak wiele spośród założonych wówczas fundacji działa do dziś. Wierzyć jednak należy, że wciąż rozbrzmiewające w autobusach dzwonki z przebojami z filmu nie pozostaną jedyną po nim pamiątką. ![]() Mistrzowski wielowątkowy scenariusz Stephena Gaghana, mistrzowska reżyseria Stevena Soderbergha. Czy można opowiedzieć o całej złożoności problemu narkotykowego w jednym dwugodzinnym filmie? Najwyraźniej można, bo w „Traffic" udało się na ten temat spojrzeć z wielu stron – uzależnionych, handlarzy, przemytników, policji, polityków… Zaangażowane kino połączone z perfekcją realizacji i doskonałym aktorstwem, w szczególności Benicio del Toro w roli meksykańskiego policjanta. ![]() Dramat Todda Fielda to próba podjęcia poważnych tematów w nieco lżejszej, upstrzonej groteską, formie kina obyczajowego. Jak sam tytuł wskazuje, film Fielda opowiada o dorosłych, którzy muszą mieć to, czego chcą, niespecjalnie przejmują się odpowiedzialnością i bujają w obłokach zamiast zaakceptować swoją rzeczywistość. Nieśmiały komizm szybko przegrywa z poczuciem pogardy i grozy. Czy właśnie tak ma wyglądać pokolenie obecnych trzydziestolatków? Solidna robota reżyserska i aktorska plus miażdżący Jackie Earle Haley jako pokutujący pedofil. ![]() Jeden z najgłośniejszych, jeśli nie najgłośniejszy film dekady. Z całą pewnością natomiast najbardziej dochodowy. Warstwa wizualna zapiera dech w piersiach i co do tego nikt chyba nie ma wątpliwości. Niesamowita sceneria obcego świata, mistrzowska scena finałowej bitwy, kreatywne wykorzystanie technologii 3D – to niewątpliwy wkład „Avatara" do historii kina. Natomiast co do scenariusza zdania są już nieco podzielone… ![]() Hołd (któryż to kolejny?) Quentina Tarantino dla kina u nas kompletnie nieznanego – niskobudżetowych produkcji exploitation lat 70. okazuje się być filmem będącym ukłonem w kierunku gatunku (z przewrotnie akcentowanymi jego ograniczeniami), ale też zajmującym, dowcipnym widowiskiem, z dreszczykiem i znakomitą sceną samochodowego pościgu, kręconą w klasyczny sposób. Widać, że Tarantino nie tylko szalenie kocha kino, ale pozostaje przy tym zdyscyplinowanym i inteligentnym twórcą. |
Dzisiaj aż trudno w to uwierzyć, ale peerelowska kinematografia kompletnie zmarnowała popkulturowy potencjał tkwiący w postaci wykreowanego przez Zygmunta Zeydlera-Zborowskiego oficera MO Stefana Downara. Był on bohaterem kilkudziesięciu „powieści milicyjnych”, a na ekranie pojawił się zaledwie raz – w będącej adaptacją „Gościa z Londynu” zrealizowanej w ramach Teatru Sensacji „Kobra” „Śmierci w samochodzie”.
więcej »Gdy pojawia się zagrożenie, należy wejść do małego, ciemnego, w miarę szczelnie zamkniętego pomieszczenia. Nic nie szkodzi, jeśli na zewnątrz będzie wystawać tyłek. Strusie tak robią i nie narzekają.
więcej »Beczka bezpieczeństwa
— Jarosław Loretz
Pomsta na ufokach
— Jarosław Loretz
Zupa jednak wyszła za słona
— Jarosław Loretz
Ogień domowy
— Jarosław Loretz
Dom światła
— Jarosław Loretz
Chcesz mieć jeszcze jeden pokój? To kilof w dłoń!
— Jarosław Loretz
Escher w praktyce
— Jarosław Loretz
Porcelana po babci
— Jarosław Loretz
Urok zła
— Jarosław Loretz
Kamień u szyi
— Jarosław Loretz
50 najlepszych filmów o żywych trupach według czytelników Esensji
— Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Wakacyjny leksykon filmów o żywych trupach. Część 2
— Piotr ‘Pi’ Gołębiewski
Do sedna: Darren Aronofsky. Requiem dla snu
— Marcin Knyszyński
20 najlepszych filmów animowanych XXI wieku
— Esensja
15 najlepszych filmów dokumentalnych XXI wieku
— Esensja
20 najlepszych polskich filmów XXI wieku
— Esensja
15 najlepszych filmów superbohaterskich XXI wieku
— Esensja
10 najlepszych filmów wojennych XXI wieku
— Esensja
10 najlepszych westernów XXI wieku
— Esensja
15 najlepszych horrorów XXI wieku
— Esensja
Najlepsze książki dekady – wybór czytelników Esensji
— Esensja
Kolejne 50 książek minionej dekady, które warto znać
— Esensja
50 książek minionej dekady, które warto znać
— Esensja
10 najlepszych zagranicznych gier fabularnych dekady
— Esensja
10 najlepszych gier fabularnych wydanych po polsku
— Esensja
50 najlepszych polskich płyt dekady
— Esensja
Najlepsze gry planszowe dekady – suplement
— Esensja
10 najlepszych gier planszowych dla dzieci
— Esensja
Rewolucja jest jak rower
— Marcin Knyszyński
Krótko o filmach: Bezpieczna przystań na pustyni
— Sebastian Chosiński
Zderzenie wizji i osobowości
— Marcin Mroziuk
Do sedna: Darren Aronofsky „mother!”
— Marcin Knyszyński
Do sedna: Darren Aronofsky. Noe: Wybrany przez Boga
— Marcin Knyszyński
Do sedna: Darren Aronofsky. Czarny łabędź
— Marcin Knyszyński
Do sedna: Darren Aronofsky. Zapaśnik.
— Marcin Knyszyński
Do sedna: Darren Aronofsky. Źródło
— Marcin Knyszyński
Wojna, która zakończy wszystkie wojny
— Konrad Wągrowski
Do sedna: Darren Aronofsky. Pi
— Marcin Knyszyński
Zmarł Leonard Pietraszak
— Esensja
Do kina marsz: Marzec 2020
— Esensja
Do kina marsz: Luty 2020
— Esensja
50 najlepszych filmów 2019 roku
— Esensja
Do kina marsz: Styczeń 2020
— Esensja
Do kina marsz: Grudzień 2019
— Esensja
Do kina marsz: Listopad 2019
— Esensja
Do kina marsz: Październik 2019
— Esensja
Do kina marsz: Wrzesień 2019
— Esensja
Do kina marsz: Sierpień 2019
— Esensja
Nawet nie będę komentował tego pseudo zestawienia.