Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 6 czerwca 2023

Harry Potter? Narnia? Mozart!
Szafka z zegarem w szkolnej bibliotece okazuje się przejściem do świata fantazji. Brzmi jak początek streszczenia powieści dla młodzieży młodszej? Trochę tak, bo „Czarodziejski flet” Floriana Sigla to niejako próba pożenienia opery Mozarta z motywami typowo szkolnymi: wredny szpaner, sympatyczny fajtłapa, atrakcyjna koleżanka, budzący strach dyrektor. A po drugiej stronie – przygody, ratowanie świata i… królewna. Kogo wybierze bohater?
Niejednoznaczny kot
Jeżeli w ruinach kurortu znajdziesz nietknięte drzwi, a obok nich tajemniczą figurkę, na wszelki wypadek jej nie dotykaj, a już na pewno nie podnoś! Tytułowa bohaterka filmu „Suzume” przez swoją lekkomyślność zostaje wciągnięta w niesamowitą przygodę, w trakcie której będzie musiała uratować swój kraj oraz zakocha się w… żółtym krzesełku.
Puchatek: Żenada i wstyd
Jak wielokrotnie pouczają starsi – co nagle, to po diable. „Puchatek: Krew i miód” potwierdza to w całej rozciągłości.
Wporzo
„Niepodległość. Terra Alta II” to powieść kryminalna, ale przy okazji jest zaangażowanym głosem w dyskursie o tożsamości Katalonii.
Kulawe konie: Sez. 1. odc. 1. Witajcie w czyśćcu (a może nawet w piekle)
Nie ulega wątpliwości, że twórcy „Kulawych koni” znakomicie potrafią operować kontrastami i igrać z przyzwyczajeniami widzów. I tak na początku pierwszego odcinka wprawdzie obserwujemy dynamiczną akcje przeprowadzoną przez agentów służb specjalnych, ale szybko wydarzenia toczą się w zgoła odmiennym tempie, Co istotne, mimo to napięcie wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie.
Upadek Rycerza: Część 5. Rycerz odnowiony
Tego już w czasach TM-Semic nie poznaliśmy. Batman pokonał Azraela, a sam Azrael najwyraźniej poszedł po rozum do głowy, Robin powrócił do jaskini, Nightwing pojawił się ni stąd ni zowąd i tylko rozczarowanego i obrażonego Alfreda nadal brakuje. Bruce Wayne wrócił do roli człowieka-nietoperza, prawda? No niestety, sprawa jest trochę bardziej skomplikowana.
Bywało lepiej
„Jesteśmy snem” to zbiór trzech krótkich powieści Ursuli K. LeGuin. Zbiór dość nierówny, bo zawarte w nim historie są leciwe i mało zajmujące, szczególnie dla współczesnego czytelnika.

Filmy

Magazyn CCXXVI

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

kinowe

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Spider Man: Poprzez multiwersum [DVD]
Joaquim Dos Santos, Kemp Powers

więcej »

Zapowiedzi

kinowe

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

Józef Słotwiński
‹Mord w hurtowni›

EKSTRAKT:	70%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Mord w hurtowni
Data premiery	11 maja 1967
Reżyseria	Józef Słotwiński
Zdjęcia	Sławomir Conrad, Wojciech Frankowski, Stefan Kasperek, Ryszard Różycki
Scenariusz	Marek Domański
Obsada	Czesław Wołłejko, Halina Kossobudzka, Jolanta Skowrońska, Mieczysław Pawlikowski, Bogdan Baer, Jadwiga Ochalska
Muzyka	Andrzej Fronczak
Rok produkcji	1967
Kraj produkcji	Polska
Czas trwania	69 min
Gatunek	kryminał
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

„Kobra” i inne zbrodnie: Dziurkacz w roli głównej

Sebastian Chosiński

Oglądając po latach wyreżyserowaną przez legendarnego Józefa Słotwińskiego sztukę Marka Domańskiego „Mord w hurtowni”, można głośno się śmiać. Tyle że powinien to być śmiech przez łzy. Autor w groteskowy sposób przedstawił bowiem problem, z jakim borykaliśmy się w PRL-u i jaki wcale nie zniknął w III RP – to gospodarcze kombinatorstwo i złodziejstwo.

Sebastian Chosiński

„Kobra” i inne zbrodnie: Dziurkacz w roli głównej

Józef Słotwiński
‹Mord w hurtowni›

EKSTRAKT:	70%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Mord w hurtowni
Data premiery	11 maja 1967
Reżyseria	Józef Słotwiński
Zdjęcia	Sławomir Conrad, Wojciech Frankowski, Stefan Kasperek, Ryszard Różycki
Scenariusz	Marek Domański
Obsada	Czesław Wołłejko, Halina Kossobudzka, Jolanta Skowrońska, Mieczysław Pawlikowski, Bogdan Baer, Jadwiga Ochalska
Muzyka	Andrzej Fronczak
Rok produkcji	1967
Kraj produkcji	Polska
Czas trwania	69 min
Gatunek	kryminał
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Zdecydowana większość opartych na tekstach polskich autorów spektakli prezentowanych w ramach Teatru Sensacji „Kobra” robionych było na poważnie. Ich tematami były najczęściej podstępne zbrodnie (vide „Iryd”, „Brydż”, „Amerykańska guma do żucia «Pinky»”, „Śmierć w samochodzie”), szpiegostwo („Kryptonim Maks”) czy szantaż („Kiedy się ze mną podzielisz?”). Ale nie brakowało również opowieści eksplorujących temat okupacji niemieckiej („Toccata”, „Cień Archanioła”). Na tle wszystkich wymienionych przedstawień mający premierę w czwartkowy wieczór 11 maja 1967 roku „Mord w hurtowni” był ewenementem. O bardzo istotnym społecznym problemie opowiadał bowiem w formie satyryczno-groteskowej. Całkiem możliwe, że dlatego, iż na inną nie zgodziłaby się peerelowska cenzura.

Autorem „Mordu…” był kompletnie już dzisiaj zapomniany prozaik i dramaturg Marek Domański (1921-2005). Pochodził z Wołynia; po wojnie ukończył studia prawnicze na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, ale prawem w swoim dorosłym życiu nie zajmował się. Jako pisarz zadebiutował w mrocznych czasach stalinowskich, ale już wtedy starał się tworzyć sztuki ocierające się o farsę i satyrę. W swoim dorobku ma kilkanaście sztuk (niektóre publikowane, inne wykorzystane jedynie jako scenariusze spektakli teatralnych, telewizyjnych bądź radiowych): „Otwarte drzwi” (1950), „Milionowe jajko” (1950), „Kobieta czy brylanty” (1960), „Zawsze nieznany ląd” (1964), „Ktoś nowy” (1965), „Trutnie i kobiety” (1970), „Miejsce postoju” (1974), „Inżynier na sprzedaż” (1977), „Wyszedłem i nie wrócę” (1988) oraz „Siła przebicia” (1989); do tego należy doliczyć jeszcze przedstawienia Teatru TV: „Mord w hurtowni” (1967), „Przepustka” (1967), „Horoskop” (1968), „Kobieta w trudnej sytuacji” (1968), „Decyzja” (1969) i – wydany osiem lat wcześniej – „Ktoś nowy” (1973). „Mord…” też zresztą doczekał się druku, chociaż dopiero w 1983 roku (sic!), co świadczy o tym, że minęło kilkanaście lat od premiery, a tekst wciąż pozostawał aktualny. Nie świadczy to najlepiej o PRL-u, prawda?

Twórczość prozatorska Domańskiego pozostawała nieco na uboczu jego pisarskich dokonań. Nic dziwnego. Wydał jedynie cztery powieści: „Dom nad jeziorem” (1955), „Klipsy z niebieskich migdałów” (1957), „Porządek rzeczy” (1962) oraz „Pierwszy niewinny” (1973). Mogło być ich więcej, lecz druk zaplanowanego przez Wydawnictwo Literackie na 1957 rok prześmiewczego „Centralnego zarządu kłamstwa” zahamowała cenzura. Będąca groteskowym rozliczeniem z epoką socrealizmu książka, jak widać, wydawała się w tamtym czasie (zaledwie rok po XX Zjeździe KPZR i śmierci „Bolesława Bieruta) zbyt groźna dla decydentów kulturalno-politycznych. Maszynopis odłożono więc na półkę i… nigdy do niego nie powrócono. Autor musiał nauczyć się mówienia o pewnych sprawach mniej wprost i – przy okazji – oddawania cesarzowi co cesarskie. Tak dzieje się właśnie w „Mordzie w hurtowni”: na tle patologii gospodarczych PRL-u błyszczy postać niekonwencjonalnego w swych metodach śledczych kapitana Milicji Obywatelskiej (w tej roli pojawił się niezrównany Czesław Wołłejko).

W prowincjonalnym miasteczku w biurze Hurtowni Wielobranżowej zostaje znaleziono ciało nieżyjącego mężczyzny; anonimowa osoba informuje telefonicznie o tym fakcie MO i na miejsce zdarzenia udaje się wspomniany już oficer (autor nie podaje jego nazwiska). Ofiarą jest niejaki Kipiela, członek rady zakładowej w hurtowni – człowiek, którego zawsze rozpierała energia, który chciał działać na rzecz pracowników i który tępił wszelką niegospodarność. Może właśnie z tego powodu ktoś przywalił mu potężnym dziurkaczem w głowę, powodując natychmiastowy zgon? Tylko kto byłby w stanie to zrobić? Zainteresowanych jego śmiercią wprawdzie w zakładzie pracy Kipieli nie brakuje, ale to, że życzymy komuś szybkiego zejścia, nie musi wcale oznaczać, iż sami jesteśmy gotowi wyprawić go na drugi świat. Kapitan ma twardy orzech do zgryzienia. Nie dlatego, że musi z mozołem szukać winnych. Wręcz przeciwnie – potencjalni sprawcy sami pakują mu się w ręce. Każdy ma motyw, każdy miał sposobność. Każdy też – bardzo nieczyste sumienie!

Magazynier (Bogdan Baer) od lat traktuje magazyn jako doskonałe miejsce zatrudnienia znajomych i pociotków i bardzo nerwowo zareagował na sugestię Kipieli, że należałoby tam dokonań „redukcji etatów”. Dyrektorowi hurtowni, pieszczotliwie nazywanemu Dudusiem (w tej roli Mieczysław Pawlikowski, legendarny Zagłoba z „Pana Wołodyjowskiego”), zmarły wypominał przekręty z kupnem krajowego dźwigu, który szybko został zepsuty tylko po to, aby można było kupić zagraniczny, węgierski, co stało się podstawą do zorganizowania pięciotygodniowego wyjazdu nad Balaton. Kipiela patrzył też uważnie na ręce głównej księgowej Kozłowskiej (Halina Kossobudzka), która przyklepywała wszystkie niekorzystne dla firmy transakcje i wydatki. Ba! nawet Józefina Łapka (Jolanta Skowrońska), stała klientka hurtowni, referentka zakupów w Gminnej Spółdzielni Spożywców, miała interes w tym, by niesforny aktywista rozstał się z życiem. Wtedy bowiem wskoczyłaby na… Oj, pisanie o tym byłoby już krokiem za daleko.

Marek Domański, choć robi to w sposób humorystyczny, nadzwyczaj celnie rozdaje ciosy. Wśród pracowników hurtowni chyba tylko przewijająca się w tle, wiecznie milcząca sprzątaczka (gra ją Jadwiga Ochalska) nie ma niczego na sumieniu (ale i tego nie możemy być w stu procentach pewni). Pozostała czwórka to kombinatorzy i oszuści, złodzieje i defraudatorzy, niektórzy już nawet karani. Co z tego jednak, skoro Duduś po każdej kolejnej wpadce i odsiadce – awansuje. Dzieje się to wprawdzie na prowincji, ale tym bardziej musi rzucać się w oczy w małej miejscowości, w której wszyscy wszystko o wszystkich wiedzą. Jaki obraz Polski Gomułkowskiej wyłania się z tego spektaklu? Absolutnie przerażający. Stwierdzi ktoś: ale to przecież mali ludzie na niskich stanowiskach. Owszem, tylko że tych „małych ludzi” na ich stanowiska mianował ktoś będący na wyższych szczebelkach drabiny władzy, komuś ich złodziejstwo nie przeszkadzało. Naprawdę nie pojmuję, jakim cudem cenzura przepuściła to przedstawienie. Może było to pokłosiem ujawnianych w poprzednich latach afer gospodarczych – „skórzanej” (1959-1960) i „mięsnej” (1964-1965), a może oczy urzędników z ulicy Mysiej były zwrócone już tylko na to, co dzieje się na Bliskim Wschodzie…

28 marca 2023

Komentarze

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Nie przegap: Maj 2023
Esensja

31 V 2023

Powoli zbliżają się wakacje – co ciekawego warto spakować do waszych pleckaów i walizek?

więcej »

Woke Jigsaw, czyli jak „Piła” zmieniła oblicze gatunku
Zuzanna Drzewińska-Wittner

31 V 2023

Jako że niezmiennie obserwuję z zainteresowaniem wszystko, co dzieje się w świecie kultury, a zwłaszcza filmu, nie mogłam nie zauważyć postępującego trendu, który polega na oskarżaniu filmów i seriali o to, że są coraz bardziej woke (tzn. świadome nierówności społecznych i nakierowane na próby ich niwelowania poprzez odpowiedni przekaz kulturowy).

więcej »

„Kobra” i inne zbrodnie: Zbrodnia i kara na afrykańskim niebie
Sebastian Chosiński

30 V 2023

Joe Alex to legenda polskiego kryminału, choć akurat akcja wydawanych pod tym pseudonimem powieści Macieja Słomczyńskiego nie rozgrywa się nad Wisłą. Nie stało to jednak wcale na przeszkodzie w przenoszeniu ich na scenę Teatru Sensacji, w czym przodował głównie Józef Słotwiński. To on był autorem dwóch wersji „Samolotu do Londynu” – spektaklu, który w wersji książkowej nosił tytuł „Piekło jest we mnie”.

więcej »