Porównania z filmową trylogią są nieuniknione, nie z powodu osoby reżysera czy autora książkowych pierwowzorów (literacko to przecież dwie zupełnie różne konwencje), ale dlatego, że ekranowy „Hobbit” tak bardzo stara się być drugim „Władcą pierścieni”. Niektóre zachowania postaci, motywy czy nawet poszczególne sceny i ujęcia wywołują wręcz uczucie déjà vu, co podkreśla muzyka niemal identyczna jak w części pierwszej. Gandalf znowu wyzywa kumpli od głupców i wygłasza złote myśli, drużyna wędruje przez góry, potem mamy ucieczkę z kopalni po walących się mostkach (nic to, że tym razem drewnianych), u Elronda miecz zostaje położony na stole jak niegdyś pierścień, Gandalf smęci, że jest źle i tylko niziołek może uratować świat, a Galadriela robi tajemnicze miny. Wszystko to w mniejszym bądź większym stopniu ma swój odpowiednik w filmowym „Władcy…”, kłopot jednak w tym, że te porównania zawsze wypadają na niekorzyść „Hobbita”. Nie czuje się tu zagrożenia dla Śródziemia tak wyrazistego w trylogii, więcej nawet, zwykłe sceny akcji też są jakieś takie… pozbawione większego napięcia, może paradoksalnie dlatego, że jest ich za dużo i to bezustanne wpadanie bohaterów z jednych kłopotów w kolejne zaczyna w pewnym momencie męczyć. A poza tym kto, u licha, wpadł na to, żeby zrobić krasnoludom tak koszmarną charakteryzację? (Jeden z nich wygląda zupełnie jak plastikowa lalka, którą miałam w dzieciństwie.) W dodatku krasnoludom, z nielicznymi wyjątkami, brakuje indywidualnych charakterów, w rezultacie czego większość z nich rozpoznaje się głównie po różnego rodzaju doprawionych nosach i dziwnych fryzurach A zalety? Cóż, to przede wszystkim piękne plenery i rewelacyjny Freeman (niemal każda scena, w której znajduje się na pierwszym planie, jest automatycznie ze dwa razy lepsza od pozostałych). Może i „Hobbit” nie sprawdza się najlepiej ani jako epicka, pełna rozmachu opowieść ani jako zwykła przygodówka, ale mimo to daje się go obejrzeć jeśli nie z zachwytem, to przynajmniej z pewną przyjemnością.

Zdecydowałam, że jeśli już zobaczyć „Hobbita”, to od razu w HFR, żeby wyrobić sobie własne zdanie na ten temat. Osobiście uważam, że filmy 3D powinny być właśnie w tej technologii kręcone, ponieważ poziom realności, szczegółowości i trójwymiarowości jest niesamowity. Natomiast zdaje sobie sprawę, że nie każdemu ów teatr w filmie czy film, który przypomina dokument, przypadnie do gustu i zdania będą podzielone. Sama zaś opowieść jest pięknie zrealizowana, klimatem nawiązująca mocno do Trylogii, co wydaje mi się być zabiegiem celowym. Martin Freeman, tak jak miałam nadzieję, wymiata i jeżeli miałabym podać jeden jedyny powód, dla którego „Hobbita” warto zobaczyć to właśnie dla postaci Bilbo Bagginsa. Można nawet tego niziołka polubić. Krasnoludy trochę mnie rozczarowały, przede wszystkim wyraźną różnicą między wyglądem Thorina a całą resztą drużyny. Thorin (choć Richard Armitage naprawdę bosko wygląda) jest zbyt ludzki z wyglądu, podczas gdy jego kompani są plastikowi i sztuczni. Generalnie charakteryzacja jest mam wrażenie gorsza niż we „Władcy…”, bo orkowie też są plastikowi (prawie jak inżynierowie z Prometeusza) i trochę tęskniłam za Uruk-haiem. Chociaż, być może to wina 48 klatek, że bardziej widać tego typu niedociągnięcia. Niemniej jednak krasnoludy pięknie śpiewają, plenery są piękne, elfy elfie i gdyby to nie było takie długie i w trzech częściach…

Pierwsza myśl była taka: „Nie idę, nie będę ryzykował, odczekam ze dwa-trzy tygodnie, poczytam recenzje, a potem zdecyduję”. Ale z każdym dniem bliżej premiery napięcie rosło i w końcu nie wytrzymałem, pognałem do kina nawet na niezbyt lubiane 3D od razu drugiego dnia dystrybucji. Żałować oczywiście nie żałowałem, ponieważ, wbrew wszystkim moim obawom, „Hobbit” udał się Peterowi Jacksonowi nad wyraz. Od pierwszej minuty, gdy kamera wprowadziła widza do hobbickiej norki Bilba, wróciła magia „Władcy Pierścieni”. A potem było już tylko lepiej. Co prawda scena kolacji mogłaby być kilka minut krótsza, ale to już trochę szukanie dziury w całym. Śpiewana na zakończenie uczty i tym samym cudownie z nią kontrastująca rzewna pieśń krasnoludów tęskniących za Samotną Górą rekompensuje bowiem każdą dłużyznę – sprawia, że ciarki biegają po plecach, a serce niebezpiecznie przyspiesza. I wcale nie potrzeba do osiągnięcia takiego efektu zapierających dech w piersiach efektów specjalnych czy akcji pędzącej na złamanie karku. Co zresztą Jackson oferuje nam w dalszej części filmu. Nawiązań do „Trylogii” w warstwie fabularnej i wizualnej jest mnóstwo – dobrze to i źle; dobrze, bo dzięki temu przenosimy się bez bólu do tego samego uniwersum, które musieliśmy opuścić po premierze „Powrotu króla”; źle, bo rodzi podejrzenia, że reżyser nie był w stanie wymyśleć już nic nowego ponad to, co stworzył wcześniej. Tyle że chyba nikt, a na pewno mało kto, liczył na coś „nowego”, co mogłoby tylko popsuć wizję świata wykreowaną na potrzeby „Władcy…”. Na plan pierwszy wybija się oczywiście postać Bilba, świetnie zagranego przez Martina Freemana, który przynajmniej w jednej scenie udowadnia, że jest bez dwóch zdań wielkim aktorem. Chodzi o sekwencję w jaskini Golluma, kiedy to w ręce Bagginsa trafia magiczny pierścień i decyduje się on użyć go po raz pierwszy. Cały ten wątek to prawdziwy realizatorski majstersztyk. Z zupełnie innych powodów wielkie wrażenie robi również scena pojedynku z orkami, gdy zwykły niziołek nie waha się zaryzykować życiem w obronie Thorina. Takie natężenie emocji czułem chyba jedynie, gdy po raz pierwszy – pewnie ze trzydzieści lat temu z okładem – czytałem „Chłopców z Placu Broni” Ferenca Molnára i doszedłem do momentu śmierci Nemeczka. Na szczęście Bilbo przeżył i dotrwa w jednym kawałku do końca ostatniej części Jacksonowego „Hobbita”.

Mam wrażenie, że większość krytyków „Hobbita” napisało sobie recenzję w głowie na długo przed tym zanim film wszedł na ekrany, a zaraz po tym gdy ogłoszono rozciągnięcie historii do trylogii. Że za długi, że nudny, że infantylny? Chyba na pececie. Castingowy strzał w dychę z Freemanem (i nie tylko), piękna, gruntownie przemyślana ekspozycja krasnoludów, epickie plenery, dużo contentu zdecydowanie nie dla dzieci (rozwinięty wątek bladego orka Azoga, genialny pojedynek na zagadki z Gollumem). Wady? Nie wiem, zastanowię się, kiedy tylko pozbędę się z głowy tej cholernej krasnoludzkiej mruczanki.

Po dwóch seansach „Hobbit” podoba mi się jeszcze bardziej. Z całego filmu wyciąłbym wątek Radagasta i może przykrócił nieco pojedynki z orkami w środkowej części filmu, ale poza tym nie mam zastrzeżeń. Oczywiście przy założeniu, że nie jest to ekranizacja książki, lecz prequel „Władcy pierścieni”, ale po pierwsze – Jackson kręci swą wersję z dużym szacunkiem dla Tolkiena, a po drugie – ja po prostu przepadam za tym światem i perspektywa pozostania tam na dłużej jest bardzo miła. Jestem przy tym przekonany, że niespodziewanej wieczerzy u Bilba czy zagadek w ciemności nie dałoby się nakręcić lepiej. To pierwsze to dla mnie perfekcja, budząca chyba jakieś ukryte tęsknoty za czasami, gdy pierwszy raz czytałem „Hobbita” i wyobrażałem sobie tamten świat. Najpierw odrobina zagadki – kim jest Dwalin i co tu robi? Potem humor, dużo humoru. Potem zabawa i śpiew, budząca szeroki uśmiech. Potem konkrety – plany wyprawy i określenie roli Bilba, chyba nawet lepiej uzasadnione niż w książce, no i słowa Gandalfa „But if you will, you will not be the same”. Potem wreszcie wyciszenie i refleksja, zwieńczona pięknym śpiewem krasnoludów. Mam ochotę na szybki trzeci seans tylko po to, by jeszcze raz to sobie obejrzeć. To drugie – to majstersztyk inscenizacji, świetna gra ciałem obu bohaterów, genialne interludium w pełnej akcji fabule. Poza tym tempo, emocje, wzruszenia – czego mam chcieć więcej?

Fajnie, że te filmy się spotykają w oscarowym wyścigu, bo „Django” stanowi rewers „Lincolna”, opowiada w sumie o podobnych czasach, tyle że tam gdzie Spielberg daje akademicki wykład, Tarantino jak zwykle zachwyca prawdziwie kinofilskim podejściem. Poza oczywistym hołdem dla spaghetti westernów mamy tu blaxploitation przeniesione w czasy „Korzeni”, mamy tradycyjnie kapitalne dialogi, rewelacyjną ścieżkę dźwiękową i kolejną fantastyczną kreację niezrównanego Christopha Waltza (na deser wyśmienity DiCaprio). Nie pamiętam, kiedy ostatnio zaraz po obejrzeniu filmu chciałem go zobaczyć drugi raz. Nie pamiętam, bym kiedykolwiek chciał zaraz oglądać ponownie film blisko trzygodzinny.

Być może Quentin Tarantino nie jest jedynym reżyserem, na którego każdy film czekam z niecierpliwością, ale z pewnością jest jedynym, na którego filmy czekam z TAKĄ niecierpliwością. I po raz kolejny się nie zawodzę, bo „Django”, choć może odrobinę słabszy niż „Bękarty wojny”, to absolutnie wyborne Tarantinowskie kino. Nie zgodzę się z twierdzeniem, że „Django” to typowe dla tego twórcy dzieło oderwane od faktów i historii. Wręcz przeciwnie – bo o ile strzelaniny, dialogi, bohaterowie są pokazani tu w typowy Tarantinowski, przerysowany sposób, to akurat cierpienia niewolników – zwłaszcza w scenach z czarnym d′Artagnanem czy wyjmowaniem Hildy z „grzalni” są zadziwiająco jak na tego twórcę poważne. Tarantino bawi się gatunkami, dialogiem, ale chyba po raz pierwszy w historii swego kina jest całkiem szczerym moralistą. Tego się nie spodziewałem. Kapitalni są (czego należało się spodziewać) Christoph Waltz i Leo diCarpio, ale wydaje mi się, że najmocniej trzeba wspomnieć o Samuelu L. Jacksonie. Ten sympatyczny, ale przecież nie wybitny aktor ostatnio – poza szansą jaką dał mu Whedon w „Avengers” raczej nie miał specjalnie ciekawych propozycji, oscylował wokół kina „B”. A tu pierwszoligowa, kapitalna rola! Spodziewałem się cameo, jak w „Kill Billu”, a dostałem kluczową postać! Na koniec nie wypada nie wspomnieć, że w „Django” po raz pierwszy Tarantino bawi się w romantyka. Więcej refleksji zapewne nasunie się po kolejnych seansach – absolutnie nieodzownych.

Nie spodziewałem się, że pierwsze duże rozczarowanie filmowe roku nadejdzie tak szybko. „Lincoln” nie jest biografią prezydenta, tylko pogadanką na temat słynnej trzynastej poprawki znoszącej niewolnictwo. Przegadany, statyczny, monotonny spektakl o jednostajnym tempie przez bite dwie i pół godziny. Lincoln jest tu świętym, Zbawcą Murzynów, już w pierwszej scenie, gdy rozmawia z czarnoskórymi żołnierzami, Kamiński filmuje go z poświatą nad głową. Dalej są przemówienia, anegdoty, połąjanki, wszystko grzecznie wydeklamowane, trochę życia wprowadza jedynie rewelacyjny Tommy Lee Jones w roli temperamentnego kongresmena Thaddeusa Stevensa. Dwanaście nominacji do Oscara dla tego martwego pomnika z celuloidu to jakieś kuriozum.