Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 16 lutego 2019

Serialomaniak.pl: Premiery i powroty seriali – luty 2019
Luty może być najkrótszym miesiącem, ale to wcale nie oznacza, że zabraknie w nim serialowych emocji.
50 najlepszych filmów 2018 roku
Jak co roku prezentujemy Wam 50 najlepszych – naszym zdaniem – filmów minionych 12 miesięcy. Jak zwykle wiemy, że kolejność filmów na liście może być dyskusyjna, ale uważamy, że każdy z 50 zaprezentowanych w naszym rankingu filmów jest wart uwagi.
Do kina marsz: Luty 2019
Luty to zwyczajowo czas oscarowy – nie dziwi więc pakiet nominowanych filmów w naszych kinach. Z pewnością więc ten miesiąc zapowiada się pod względem filmowym arcyciekawie. A nie zabraknie też ciekawych animowanych propozycji dla młodszych widzów. I nie tylko, oczywiście.
Książka Roku 2018 – nominacje
Już po raz jedenasty zapraszamy do udziału w naszym plebiscycie na Książkę Roku. Oto opisy 30 nominowanych pozycji wybranych przez nas spośród zeszłorocznych premier wydawniczych.
Do księgarni marsz: Luty 2019
Nie mamy pewności czy w lutym czekaja nas długie, mroźne wieczory ale na wszelki wypadek prezentujemy nasze propozycje lektur, które mogą je umilić.
50 najlepszych płyt 2018 roku
Czy zeszły rok był udany dla przemysłu muzycznego? Dobre pytanie. Spróbujemy jednak na nie odpowiedzieć, prezentując nasze tradycyjne zestawienie 50 najlepszych płyt, jakie ukazały się w ciągu minionych dwunastu miesięcy.

Filmy

Magazyn CLXXXIII

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

kinowe

Jak wytresować smoka 3
Dean DeBlois
Lomo: Życie blogera
Julia Langhof
Niewidzialny chłopak - Nowa Generacja
Gabriele Salvatores
Ogród rodzinny. Przyjaciel
Jan Hřebejk
Prodigy. Opętany
Nicholas McCarthy
Zakon Świętej Agaty
Darren Lynn Bousman
Z najwyższego szczytu
Serge Hazanavicius
Alita: Battle Angel
Robert Rodriguez

więcej »

dvd i blu-ray (wybrane)

Tajemnice Laketop. China Girl [DVD]
Jane Campion, Ariel Kleiman
Gotowy na wszystko [DVD]
Julien Leclercq
Hotel Transylwania 3 [DVD]
Genndy Tartakovsky
Król złodziei [DVD]
James Marsh
Mała Italia [DVD]
Donald Petrie
Paradoks Cloverfield [DVD]
Julius Onah
Venom [BR]
Ruben Fleischer
Venom (4K) [BR]
Ruben Fleischer

więcej »

Zapowiedzi

kinowe

Bracia Sisters
Jacques Audiard
Gdyby ulica Beale umiała mówić
Barry Jenkins
Granica
Ali Abbasi
Kafarnaum
Nadine Labaki
Kobiety mafii 2
Patryk Vega
My!
Rene Eller
Ułaskawienie
Jan Jakub Kolski

więcej »

dvd i blu-ray (wybrane)

7 uczuć [DVD]
Marek Koterski
8. Mila [DVD]
Curtis Hanson
Apollo 13 [DVD]
Ron Howard
King Kong [DVD]
Peter Jackson
Lady Bird [DVD]
Greta Gerwig
Pożegnanie z Afryką [DVD]
Sydney Pollack
Ray [DVD]
Taylor Hackford
Żądło [DVD]
George Roy Hill

więcej »

Wojciech Smarzowski
‹Kler›

EKSTRAKT:	60%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Kler
Dystrybutor	Kino Świat
Data premiery	28 września 2018
Reżyseria	Wojciech Smarzowski
Scenariusz	Wojciech Smarzowski, Wojciech Rzehak
Obsada	Janusz Gajos, Arkadiusz Jakubik, Robert Więckiewicz, Jacek Braciak, Joanna Kulig, Katarzyna Herman, Mateusz Więcławek, Izabela Kuna
Rok produkcji	2018
Kraj produkcji	Polska
Czas trwania	133 min
WWW	Polska strona
Gatunek	obyczajowy
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Sztuka? Gdzieś zaginęła. Ale szlak został przetarty

Gabriel Krawczyk

Filmowcy opowiadający o polskim Kościele katolickim dotychczas najchętniej zamieniali się w hagiografów. Wojtek Smarzowski wstaje z kolan, bierze do rąk kamerę i grzmoci nią kościelnych hierarchów – a z nimi i samych widzów.

Gabriel Krawczyk

Sztuka? Gdzieś zaginęła. Ale szlak został przetarty

Wojciech Smarzowski
‹Kler›

EKSTRAKT:	60%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Kler
Dystrybutor	Kino Świat
Data premiery	28 września 2018
Reżyseria	Wojciech Smarzowski
Scenariusz	Wojciech Smarzowski, Wojciech Rzehak
Obsada	Janusz Gajos, Arkadiusz Jakubik, Robert Więckiewicz, Jacek Braciak, Joanna Kulig, Katarzyna Herman, Mateusz Więcławek, Izabela Kuna
Rok produkcji	2018
Kraj produkcji	Polska
Czas trwania	133 min
WWW	Polska strona
Gatunek	obyczajowy
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Tak, grzmoci. Gdyby widzowie nadal pozostawali ślepi na grzechy rzeczonej instytucji, na wszelki wypadek Smarzowski wbija im je do głowy. Przy tej okazji wydelikacony przez lata kinoman może przypomnieć sobie, że zdrowa demokracja powinna zachowywać równowagę, a w kulturze od świętości jakiejś organizacji ważniejsza jest wolność artysty. „Kler” jest pierwszym tak donośnym w polskiej kinematografii sygnałem antyklerykalnych niepokojów, coraz częściej w debacie publicznej obecnych. Nareszcie temat Kościoła podjął ateista. Interesuje go nie rytuał wiary, a człowiek; nie snute z głową w chmurach religijne idee, lecz realna krzywda. To głos potrzebny, prowokujący dyskusję, lecz czy na pewno w pełni uczciwy?

Odpowiedzialni za scenariusz Smarzowski i Rzehak (też Wojciech) oparli swoją historię na bogatej bibliografii. W trójce pierwszoplanowych księży (Arkadiusz Jakubik, Robert Więckiewicz, Jacek Braciak), czwartym na dokładkę arcybiskupie (Janusz Gajos) i jego kurialnych pachołkach skumulowane są chyba wszystkie udokumentowane występki, o jakich trąbią media i literatura (brakuje tu tylko papieża z miotłą na pedofilów). Nie sposób poważnie dyskutować z argumentem, jakoby Smarzowski nie pokazywał całego oblicza polskiego Kościoła. Nie pokazuje, bo nie musi, bo go jaśniejsze oblicze nie interesuje, bo takie ma prawo, by jako artysta skupiać się wyłącznie na ciemniejszym wydaniu owej instytucji. Przyjmuje tę strategię od lat – opowiadając czy to o Polakach („Dom zły”, „Wesele”), czy o rodzinie piorących swoje brudy policjantów („Drogówka”). Wiadomo nie od wczoraj, że Smarzowski ceni sobie mroczne hiperbole. Lecz czy stereotypizuje? Mam wątpliwości. Mówiąc o czyimś zagubieniu, nie uważamy przecież, by z zasady każdy jego czyn był zły. Gdy wskazujemy winy członków pewnej grupy, nie oświadczamy tym samym, że cała grupa jest winna.

Smarzowskiego interesuje więc ta ciemniejsza twarz kleru: twarz pedofila, szantażysty, chciwca, karierowicza, zakłamanego geja w sutannie, spowiednika alkoholika i cudzołożnika. Twarz człowieka grzesznego, który mocą autorytetu instytucji, której służy, skutecznie ukrywa swoje winy. Wielka jest zasługa twórców, z aktorami na czele, że umożliwiają widzowi dostrzeżenie pułapki systemu, w jaką często wpadają szeregowi księża. W tej właśnie mikroskali „Kler” bywa dowodem twórczej subtelności i empatii. Ekranowi duchowni pozbawiani są wsparcia ze strony milczącej instytucji, popadają w osamotnienie i nałogi, nie mają do kogo się przytulić, ani z kim tak zwyczajnie, po ludzku porozmawiać. Wielowymiarowej psychologii grzesznych i krzywdzonych kapłanów daleko do antyklerykalnej agitki. Dość powiedzieć, że „Kler” potrafi wywołać w widzu współczucie i dla skonfliktowanego ze swoją przeszłością pedofila, i dla niezdolnego sprostać wymogom celibatu cudzołożnika. Kapłani walczą tu nie tyle o wiernych, co o samych siebie. Do widza należy decyzja, czy wina jest imienna, czy raczej pojawia się na skutek wadliwości całego systemu.

Smarzowskiego interesują również instytucjonalne wady tego jedynego w swoim rodzaju religijnego państwa w państwie. Zaangażowany filmowiec nie tylko śmieje się z retoryki ludzi Kościoła, ale bierze na tapet znacznie trudniejsze tematy. Krytykuje zamknięty charakter tej instytucji, metody ochrony jej pracowników, iście korporacyjną hierarchię oraz karność i dyskrecję w niej panujące. Reżyser przygląda się podwójnym stardardom Kościoła, gdy jego członkowie wykorzystują autorytet moralny, powołują się na wolę boską, przesądzają o dobru i złu lub wypowiadają się o intymnych aspektach ludzkiego życia. „Kler” przypomina o antysemickich i faszyzujących ciągotach niektórych rodzimych kapłanów – i, dla odmiany, o szybkości działania hierarchów, gdy ta szybkość leży w ich osobistym interesie. Film unaocznia nie tylko bezpośredni wpływ kapłanów na społeczeństwo (w szkole, na plebanii, w konfesjonale), ale i wciąż trwający w Polsce sojusz tronu z ołtarzem. Mówi się tutaj o wyjętych spod prawa wewnętrznych metodach (nie)karania krnąbrnych księży, o przemocy wobec dzieci w kościelnych szkółkach i schroniskach, o stawianiu na pierwszym miejscu dobrego imienia instytucji i jednoczesnym pomijaniu interesu współtworzących ją (i krzywdzonych przez nią) wiernych. „Kler” podejmuje wreszcie kwestię braku transparentnych procedur i nieczystych finansów Kościoła.

Dostajemy litanię tematów zebranych z podziwu godną skrupatnością, długi rachunek win. Wkraczamy na wielkie składowisko grzechów i grzeszków polskiego kleru, lecz, niestety, grzeszki i grzechy nie są różnicowane. A chyba powinny. Włożenie ich wszystkich do jednego wora odbiera wagę niektórym z nich, a czasem zrównuje nieprzystające do siebie winy. Nieszkodliwy homoseksualizm hipokrytów w sutannach lub alkoholizm skazanego na samotność proboszcza małej parafii miewa tu te same parodystyczne cechy co demoniczność księżowskich czcicieli mamony i bezpardonowość przestępców u góry hierarchii. Satyryczna przesada broni się w pojedynczych epizodach (Gajos jako seksualne prosię bezpardonowo oddaje brak zrozumienia seksu u wyjętych z życia, zamkniętych w wielkich posiadłościach biskupów). Jednak zestawienie tego antyklerykalnego tutti frutti z mikroskalą trzech pierwszoplanowych księży odbiera wagę dramatom tych ostatnich.

Taki już styl Smarzowskiego, że nie puka – od razu wyważa drzwi. Tak jakby przez nadmiar chciał sprawić, że inni filmowcy – i obywatele w ogóle – nabiorą z tego rozpędu odwagi, by (już z większą subtelnością i konkretyzacją wątków) wziąć tytułowy kler pod lupę. Zarzucić Smarzowskiemu przesadę byłoby oczywiście śmiesznością. Dla dobra dyskusji o Kościele w Polsce wypadałoby jednak sporządzić jakąś hierarchię win: systematykę tylko pożałowania godnych niekonsekwencji kapłanów i dla odmiany nadających się na kryminał poważniejszych wykroczeń. Nie z krzykliwością więc tutaj dyskutuję (nie mam nic przeciwko błyskotliwym paszkwilom), a z niekonsekwencją tego poszatkowanego moralitetu. Choć nie brak twórcom empatii, to na polemicznym poziomie w wielu wątkach „Kler” zasługuje zaledwie na miano krzykliwego nagłówka. Smarzowski przeciera szlak. A że traci na tym sama sztuka? To w tym momencie nieważne. Takie bywają koszty oczyszczenia. Na niejednego artystę już niebawem przyjdzie czas.

27 września 2018

Komentarze

27 IX 2018 12:26:31

Nie "na tapetę" tylko "na tapet".

27 IX 2018 12:43:57

Słuszna uwaga. Poprawione.

28 IX 2018 23:10:13

Mierzi mnie tramwajowy antyklerykalizm Smarzowskiego, film będący zbitką gagów i starych dowcipów rodem z Nie, a jeszcze bardziej mierzi mnie próba nadania temu "dziełu" jakiegokolwiek większego sensu przez recenzenta. I tak, oglądałem Kler i tak, jestem świadom grzechów ludzi Kościoła.

29 IX 2018 23:48:39

@Adam-Dead
Którymi tramwajami jeździsz? Nasłuchujesz zwykłych ludzi i dziwisz się, że słyszysz niewygodną prawdę>
Pedofilia to nie grzech.Tylko zbrodnia.

01 X 2018 09:29:28

Twitt RAZ-a, bardzo pasujący do recencji
"Film "Żyd Suss" był wyrazem głębokiej miłości do judaizmu i świata żydowskiego, płynął ze szczerej troski i chęci dokonania ozdrowieńczego wstrząsu, by Żydzi oczyścili się z lichwiarzy i innych niegodnych jednostek.

Nie wierzycie? Ja też nie. Ale klaka Smarzowskiego chyba tak?"

01 X 2018 21:39:06

@Adam-Dead
Ty chyba nie rozumiesz o co kaman. Po cholerę mieszasz w to jakieś chore twitty. Zjawisko istnieje i basta i nie trzeba specjalnie się wysilić żeby znaleźć dowody. I nie chodzi o księży. Tak samo bywa z lekarzami, piekarzami, nauczycielami i kim tam chcesz. Milczenie na ten temat nie jest złotem. A że film to nie dzieło wybitne artystycznie to zgoda, ale nie po to jest

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Kino przestarzałego niepokoju
Mateusz Żebrowski

15 II 2019

„Płomienie” Chang-donga Lee jeszcze niedawno wydawały się czarnym koniem w wyścigu oscarowym w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny. Ostatecznie koreańskiemu kandydatowi nie udało prześlizgnąć się ze skróconej listy do finałowej piątki, co oznacza, że nie stanie on w szranki o ostateczne zwycięstwo z „Romą” Alfonso Cuaróna i „Zimną wojną” Pawła Pawlikowskiego, ale i tak dzieło Lee uważane jest za jeden z najważniejszych obrazów zeszłego roku. Dlatego też warto pochylić się nad najnowszym (...)

więcej »

Dobry, zły i łamliwy
Konrad Wągrowski

14 II 2019

M. Night Shyamalan domknął swoją nietypową superbohaterską trylogię, ale poziomowi pierwszego filmu z pewnością nie dorównał.

więcej »

Żmije
Jarosław Robak

12 II 2019

Kto by się spodziewał po twórcy „Lobstera” oscarowego kina kostiumowego? Yorgos Lanthimos przyzwyczaił nas do pesymizmu, ekscentrycznych konceptów, dziwacznych bohaterów i absurdalnego, nieludzkiego świata – w „Faworycie” tego nie zabraknie, choć to bez wątpienia najbardziej przystępny film w karierze greckiego reżysera. Najlepszy od czasu „Kła” – także za sprawą trzech wybitnych aktorek.

więcej »