Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 25 września 2023
w Esensji w Esensjopedii

Achtem Seitabłajew, John Wynn
‹Zachar Berkut›

EKSTRAKT:60%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułZachar Berkut
Tytuł oryginalnyЗахар Беркут
ReżyseriaAchtem Seitabłajew, John Wynn
ZdjęciaJurij Korol
Scenariusz
ObsadaRobert Patrick, Alex MacNicoll, Poppy Drayton, Tommy Flanagan, Cegmid Cerenbołd, Rocky Myers, Alison Doody, Andrij Isajenko, Oliver Trevena, Alina Kowalenko, Oleg Wołoszczenko, Marina Koszkina, Wiktor Żdanow, Erżan Nurymbet, Ajan Utepbergen
MuzykaJosh Atchley, Okean Elzy
Rok produkcji2019
Kraj produkcjiUkraina, USA
Czas trwania138 min
Gatunekdramat, historyczny
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup

East Side Story: Starcie cywilizacji na Zakarpaciu
[Achtem Seitabłajew, John Wynn „Zachar Berkut” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Chociaż w napisach – ani początkowych, ani końcowych – nie ma na ten temat nawet słowa, „Zachar Berkut” – ukraińsko-amerykański dramat historyczny Achtema Seitabłajewa i Johna Wynna – powstał na motywach dziewiętnastowiecznej powieści Iwana Franko, klasyka literatury ukraińskiej. To trzecia jej adaptacja filmowa, ale pierwsza powstała po upadku Związku Radzieckiego i tak mocno podkreślająca kwestie narodowe.

Sebastian Chosiński

East Side Story: Starcie cywilizacji na Zakarpaciu
[Achtem Seitabłajew, John Wynn „Zachar Berkut” - recenzja]

Chociaż w napisach – ani początkowych, ani końcowych – nie ma na ten temat nawet słowa, „Zachar Berkut” – ukraińsko-amerykański dramat historyczny Achtema Seitabłajewa i Johna Wynna – powstał na motywach dziewiętnastowiecznej powieści Iwana Franko, klasyka literatury ukraińskiej. To trzecia jej adaptacja filmowa, ale pierwsza powstała po upadku Związku Radzieckiego i tak mocno podkreślająca kwestie narodowe.

Achtem Seitabłajew, John Wynn
‹Zachar Berkut›

EKSTRAKT:60%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułZachar Berkut
Tytuł oryginalnyЗахар Беркут
ReżyseriaAchtem Seitabłajew, John Wynn
ZdjęciaJurij Korol
Scenariusz
ObsadaRobert Patrick, Alex MacNicoll, Poppy Drayton, Tommy Flanagan, Cegmid Cerenbołd, Rocky Myers, Alison Doody, Andrij Isajenko, Oliver Trevena, Alina Kowalenko, Oleg Wołoszczenko, Marina Koszkina, Wiktor Żdanow, Erżan Nurymbet, Ajan Utepbergen
MuzykaJosh Atchley, Okean Elzy
Rok produkcji2019
Kraj produkcjiUkraina, USA
Czas trwania138 min
Gatunekdramat, historyczny
Zobacz w
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Wyszukaj / Kup
Żyjący w latach 1856-1916 Iwan Franko był prawdziwym człowiekiem renesansu. Zajmował się poezją i prozą; był działaczem społecznym i politycznym; poświęcał się filozofii i głoszeniu idei socjalistycznych. Jego ojczystym językiem był oczywiście ukraiński, ale pisał także po polsku, rosyjsku, czesku, niemiecku, francusku, angielsku oraz węgiersku. Powieść „Zachar Berkut” napisał w ciągu niespełna miesiąca na konkurs ogłoszony przez ukazujące się we Lwowie czasopismo „Zaria”. Światło dzienne ujrzała po raz pierwszy właśnie na jej łamach w 1893 roku. Zmarł we Lwowie i tam też – na Cmentarzu Łyczakowskim – został pochowany. Po raz pierwszy dzieło to przeniesiono na ekran pod koniec lat 20. XX wieku, a uczynił to będący na kontrakcie w odeskiej wytwórni filmowej niemiecko-austriacki reżyser Josef Rona. Dużo bardziej znana, choć znaczona propagandą, jest radziecka adaptacja Leonida Osyki z 1971 roku. Trzecie podejście do tematu zaliczył w ubiegłym roku tatarski reżyser Achtem Szewketowicz Seitabłajew (rocznik 1972).
Seitabłajew urodził się wprawdzie w Uzbekistanie, ale jego przodkowie byli krymskimi Tatarami. Achtem Szewketowicz przeniósł się na Półwysep, mając siedemnaście lat, po ukończeniu szkoły średniej. Został aktorem, potem studiował (w Kijowie) reżyserię. W swoich filmach często sięga po tematykę historyczną. W zrealizowanej przed siedmioma laty „Chajtarmie” opowiedział o przeprowadzonej na rozkaz Stalina w 1944 roku deportacji Tatarów z Krymu; we współczesnych „Cyborgach” (2017) odniósł się do wojny rosyjsko-ukraińskiej o Donbas; z kolei w „Obcej modlitwie” (2017) podjął temat Holokaustu, opowiadając autentyczną historię o ratowaniu dzieci żydowskich przez Tatarów. W „Zacharze Berkucie” sięgnął jednak w znacznie głębszą przeszłość, przenosząc się aż do połowy XIII wieku, w epokę najazdów mongolskich na Ruś.
Pracę nad filmem Seitabłajew rozpoczął w 2017 roku, pozyskując – także z kasy państwowej – spory budżet, który ostatecznie sięgnął ponad 113 milionów hrywien. Za scenariusz odpowiadali Jarosław Wojcieszek (znany przede wszystkim z młodzieżowej opowieści fantasy „Twierdza”) oraz debiutujący w tej roli Richard Ronat. Ze zdjęciami (kręcony na Zakarpaciu i pod Kijowem) uporano się dość szybko – rozpoczęto je w połowie lipca, a zakończono 1 września 2018 roku. Potem zaczął się długi okres postprodukcji, związany także z koniecznością wykorzystania wielu efektów specjalnych. Co ciekawe, z uwagi na obecność na planie wielu aktorów anglosaskich, film kręcono w języku angielskim. Stąd też konieczna stała się obecność na planie amerykańskiego koordynatora, jakim stał się – dopisany następnie do listy płac w roli współreżysera – John Wynn. Kinowa premiera „Zachara Berkuta” odbyła się 10 października ubiegłego roku.
Jest połowa XIII wieku. Całą Ruś pustoszą Mongołowie, podporządkowując ją sobie nie tylko drogą podboju, ale także zawierając umowy – tak zwany jarłyk – z miejscowymi władcami. Tym sposobem oszczędzają swoich żołnierzy, zadowalając się pobieranym od zmuszonych do uległości książąt i bojarów haracz. Jednym z tych, którzy starają się lawirować pomiędzy wiernością książętom ruskim a najeźdźcami jest bojar Tugar Wołk. Dogadywał się już z Mongołami kilkanaście lat wcześniej, przed bitwą nad rzeką Kałką (1227); teraz, gdy do jego dóbr zbliżają się wojska Burundaja, jednego z dowódców w armii Batu-chana, ponownie planuje porozumieć się z nimi i dzięki temu ocalić wpływy. Przeciwko jego chwiejnej polityce buntują się mieszkańcy Tuchli (osady we wschodnich Bieszczadach), którym przewodzi Zachar Berkut. Nie chcą uznać jego zwierzchnictwa, choć formalnie otrzymał je od księcia Daniły i powinni je respektować. Na przeszkodzie stają jednak także względy religijne – Tugar Wołk jest chrześcijaninem, z kolei tuchlowcy oddają cześć dawnym bogom, z Perunem na czele.
Mimo wszelkich różnic Zachar Berkut chce porozumieć się z Tugarem Wołkiem i z ustnym zaproszeniem na naradę starszyzny wysyła do niego swoich synów – Maksima i Iwana. W drodze ratują oni z opresji córkę bojara, piękną i waleczną Mirosławę, w której – inaczej być nie mogło – Maksim zakochuje się od pierwszego wejrzenia. Uczucie jest tak silne, że w nocy zakrada się do osady jej ojca, dostaje do jej komnaty i… wykrada do Tuchli. Oczywiście za zgodą „porwanej”, którą o świcie odstawia na miejsce. Wkrótce do Zachara przybywa sam Tugar – nie chce jednak iść na żaden kompromis, tuchlowców traktuje z góry, a przegraną swego „goryla” Garda w rytualnej walce z Maksimem poczytuje sobie za wyjątkowe upokorzenie. Od tego momentu nie ma już żadnych oporów, aby dogadać się z Burundajem i z jego pomocą zmieść Tuchlę z powierzchni ziemi. Burundaj ma dokładnie ten sam cel – przynajmniej od momentu, kiedy dowiaduje się, że w walce z wrogami Tugara Wołka zginął jego syn.
Sytuacja staje się nadzwyczaj napięta, a najtwardszy orzech do zgryzienia ma… Mirosława, której nie w smak jest występowanie przeciwko ukochanemu, po stronie ojca – zdrajcy. W filmie Achtema Seitabłajewa, podobnie zresztą jak w książce Iwana Franko, prawda historyczna miesza się z fikcją, a wątek walki o niezależność z dramatyczną opowieścią miłosną. To chyba nie przypadek, że krótko po wspomnianych już wcześniej „Cyborgach” tatarsko-ukraiński reżyser zabrał się za taki temat, który – bez wątpliwości – należy odczytywać symbolicznie. Z jednej strony mamy Ruś, która broni się przed nacierającymi ze wschodu okupantami. Ale, jak się okazuje, nie tylko oni są groźni. Strzec należy się również zdrajców we własnych szeregach – Rusinów, którzy gotowi są dogadać się ze śmiertelnym wrogiem, który obiecuje im władzę, pieniądze i wpływy. Wyobraźmy sobie, że powyższy opis nie dotyczy połowy XIII, ale drugiej dekady XXI wieku. Kto byłby wtedy Zacharem Berkutem? Kto Tugarem Wołkiem? A kogo skrywałaby złowieszcza maska Burundaja?
Skoro jednak Rosjanie mogą kręcić takie filmy, jak „Korespondent wojenny” (2014), „Krym” (2017) czy – nieco bardziej obiektywny – „Donbas. Granica” (2018), to wolno chyba Ukraińcom odpowiadać podobnymi dziełami (vide właśnie „Cyborgi” czy „Donbas” Siergieja Łoznicy). Z dwojga złego lepiej, że konflikt ukraińsko-rosyjski toczy się obecnie na płaszczyźnie ideowo-propagandowej i filmowej, niż w Ługańsku czy Doniecku. Artystycznie „Zacharowi Berkutowi” daleko do arcydzieła, choć trzeba przyznać, że mniej więcej od połowy film Achtema Szewketowicza zdecydowanie zyskuje. Dzieje się tak od momentu, gdy wątek melodramatyczny schodzi na plan dalszy, a na czoło wybija się batalistyka. Wiele niedostatków rekompensuje też trzymający w napięciu i ewidentnie wzruszający finał, który niesie Ukraińcom nadzieję na przyszłość. A o to chyba głównie chodziło Seitabłajewowi.
Dzięki udziałowi w projekcie aktorów z – szeroko pojętego – Zachodu, „Zachar Berkut” może być też pokazywany poza granicami Ukrainy. Choć raczej widzowie w Stanach Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii nie odczytają kryjących się w nim podtekstów. Na ekranie pojawiają się między innymi Robert Patrick („Terminator 2: Dzień sądu”) jako bohater tytułowy oraz Irlandka Alison Doody („Indiana Jones i ostatnia krucjata”) w roli jego małżonki Rady. W Tugara Wołka wcielił się Szkot Tommy Flanagan („Braveheart”, „Gladiator”, „Papillon. Motylek”), a w jego córkę Mirosławę – Angielka Poppy Drayton („Mała syrenka”). Synowie Zachara, Maksim i Iwan, mają twarze – odpowiednio – Alexa MacNicolla i Rocky’ego Myersa; z kolei chana Burundaja zagrał jeden z popularniejszych aktorów mongolskich – Cegmid Cerenbołd („Odważny”). Za zdjęcia do filmu odpowiadał, mający już doświadczenie w podobnych superprodukcjach, ukraiński operator Jurij Korol („Bitwa o Sewastopol”, „Twierdza”, „Cyborgi”), a ścieżka dźwiękowa wyszła spod ręki Josha Atchleya, który dotąd specjalizował się w komponowaniu muzyki do seriali. Mimo to poradził sobie całkiem nieźle, tworząc utwory pełne rozmachu i dramaturgii. Dodatkową atrakcją jest natomiast, pojawiająca się w napisach końcowych, przebojowa piosenka „Перевал” lwowskiej formacji Okean Elzy (Океан Ельзи).
koniec
21 czerwca 2020

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Fundacja: Sez. 1. odc. 10. Nic tak nie jednoczy jak wspólny wróg
Marcin Mroziuk

25 IX 2023

Możemy się przekonać, że w serialu znaczenie Hariego Seldona jest znacznie większe niż w cyklu Isaaca Asimova, gdyż tutaj nie tylko jest twórcą psychohistorii i obu Fundacji, lecz nawet po swej śmierci aktywnie uczestniczy w rozwoju wydarzeń.

więcej »

East Side Story: Kamp Amersfoort
Sebastian Chosiński

24 IX 2023

Uzbecki dramat wojenny „Sto jeden” Hamidułły Hasanowa to opowieść oparta na faktach. Reżyser przedstawia w niej historię wziętych do niewoli latem 1941 roku jeńców wojennych Armii Czerwonej – byli nimi sami Uzbecy – którzy trafili do znajdującego się na terenie Holandii Kamp Amersfoort. Komendant obozu Walter Heinrich otrzymał zadanie przygotowania ich do swoiście pojętej misji specjalnej.

więcej »

Fundacja: Sez. 1. odc. 9. Pionki na szachownicy przeznaczenia vel psychohistorii
Marcin Mroziuk

22 IX 2023

Chociaż z dużym zainteresowaniem obserwujemy, jak konflikt na Terminusie osiąga punkt kulminacyjny, to niestety w jego finałowej scenie otrzymujemy – niemal dosłownie – deus ex machina. Nic dziwnego, że na tym tle zdecydowanie lepiej wypada wątek rozgrywki między Świtem i Zmierzchem, która także wkracza w decydująca fazę.

więcej »

Polecamy

Peregrynacje wyssane z palca

Z filmu wyjęte:

Peregrynacje wyssane z palca
— Jarosław Loretz

Podróże międzygwiezdne de luxe
— Jarosław Loretz

E.T. wersja hard
— Jarosław Loretz

Ogrodowy nielot
— Jarosław Loretz

Mumii podejście drugie
— Jarosław Loretz

Mumia z gwiazd
— Jarosław Loretz

Pracownik idealny
— Jarosław Loretz

Niech się mury… drzewią?
— Jarosław Loretz

Interpol muzealny
— Jarosław Loretz

Gdy w domu brakło kombinerek
— Jarosław Loretz

Zobacz też

Z tego cyklu

Kamp Amersfoort
— Sebastian Chosiński

Bohaterowie i zdrajcy
— Sebastian Chosiński

I nie opuszczę cię aż do… ostatniej kuli
— Sebastian Chosiński

Dopaść „Piechura”!
— Sebastian Chosiński

Po trupach do celu
— Sebastian Chosiński

Krócej nie musi znaczyć gorzej
— Sebastian Chosiński

Za więziennym murem
— Sebastian Chosiński

…i nie żyli długo i szczęśliwie
— Sebastian Chosiński

W sytuacji bez wyjścia
— Sebastian Chosiński

Uważaj, co piszesz i myślisz!
— Sebastian Chosiński

Tegoż autora

Non omnis moriar: Artysta o wielu twarzach
— Sebastian Chosiński

Utopijna opowieść weselna
— Sebastian Chosiński

PRL w kryminale: Polska Ludowa oczyma reportażysty
— Sebastian Chosiński

Tu miejsce na labirynt…: Moment, którego nie da się zapomnieć
— Sebastian Chosiński

Klasyka kina radzieckiego: Gdy ofiarą pada gliniarz…
— Sebastian Chosiński

Grać obrazami, malować dźwiękami
— Sebastian Chosiński

Lamentacje nad losem ojców i synów
— Sebastian Chosiński

„Kobra” i inne zbrodnie: Stirlitz versus Hans Kloss
— Sebastian Chosiński

Non omnis moriar: W cieniu historycznego browaru
— Sebastian Chosiński

Wrzesień 2023
— Sebastian Chosiński, Paweł Ciołkiewicz, Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Marcin Knyszyński, Marcin Osuch

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.