Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 31 maja 2023

Wporzo
„Niepodległość. Terra Alta II” to powieść kryminalna, ale przy okazji jest zaangażowanym głosem w dyskursie o tożsamości Katalonii.
Puchatek: Żenada i wstyd
Jak wielokrotnie pouczają starsi – co nagle, to po diable. „Puchatek: Krew i miód” potwierdza to w całej rozciągłości.
Niejednoznaczny kot
Jeżeli w ruinach kurortu znajdziesz nietknięte drzwi, a obok nich tajemniczą figurkę, na wszelki wypadek jej nie dotykaj, a już na pewno nie podnoś! Tytułowa bohaterka filmu „Suzume” przez swoją lekkomyślność zostaje wciągnięta w niesamowitą przygodę, w trakcie której będzie musiała uratować swój kraj oraz zakocha się w… żółtym krzesełku.
Kulawe konie: Sez. 1. odc. 1. Witajcie w czyśćcu (a może nawet w piekle)
Nie ulega wątpliwości, że twórcy „Kulawych koni” znakomicie potrafią operować kontrastami i igrać z przyzwyczajeniami widzów. I tak na początku pierwszego odcinka wprawdzie obserwujemy dynamiczną akcje przeprowadzoną przez agentów służb specjalnych, ale szybko wydarzenia toczą się w zgoła odmiennym tempie, Co istotne, mimo to napięcie wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie.
Harry Potter? Narnia? Mozart!
Szafka z zegarem w szkolnej bibliotece okazuje się przejściem do świata fantazji. Brzmi jak początek streszczenia powieści dla młodzieży młodszej? Trochę tak, bo „Czarodziejski flet” Floriana Sigla to niejako próba pożenienia opery Mozarta z motywami typowo szkolnymi: wredny szpaner, sympatyczny fajtłapa, atrakcyjna koleżanka, budzący strach dyrektor. A po drugiej stronie – przygody, ratowanie świata i… królewna. Kogo wybierze bohater?
Upadek Rycerza: Część 5. Rycerz odnowiony
Tego już w czasach TM-Semic nie poznaliśmy. Batman pokonał Azraela, a sam Azrael najwyraźniej poszedł po rozum do głowy, Robin powrócił do jaskini, Nightwing pojawił się ni stąd ni zowąd i tylko rozczarowanego i obrażonego Alfreda nadal brakuje. Bruce Wayne wrócił do roli człowieka-nietoperza, prawda? No niestety, sprawa jest trochę bardziej skomplikowana.
Bywało lepiej
„Jesteśmy snem” to zbiór trzech krótkich powieści Ursuli K. LeGuin. Zbiór dość nierówny, bo zawarte w nim historie są leciwe i mało zajmujące, szczególnie dla współczesnego czytelnika.

Filmy

Magazyn CCXXVI

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

kinowe

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

Zapowiedzi

kinowe

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

Stanisław Rostocki
‹Dożyjemy do poniedziałku›

EKSTRAKT:	80%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Dożyjemy do poniedziałku
Tytuł oryginalny	Доживём до понедельника
Reżyseria	Stanisław Rostocki
Zdjęcia	Wiaczesław Szumski
Scenariusz	Gieorgij Połonski
Obsada	Wiaczesław Tichonow, Irina Pieczernikowa, Nina Mieńszykowa, Michaił Zimin, Olga Żyzniewa, Dalwin Szczerbakow, Nadir Maliszewski, Ludmiła Archarowa, Walerij Zubariew, Olga Ostroumowa, Igor Starygin, Roza Grigorjewa, Jurij Czernow, German Kaczin
Muzyka	Kirył Mołczanow
Rok produkcji	1968
Kraj produkcji	ZSRR
Czas trwania	106 min
Gatunek	melodramat, psychologiczny
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Klasyka kina radzieckiego: Nauczyciel na skraju wypalenia zawodowego
[Stanisław Rostocki „Dożyjemy do poniedziałku” - recenzja]

Sebastian Chosiński

W czasach, kiedy nie mówiło się jeszcze o wypaleniu zawodowym nauczycieli, Stanisław Rostocki – reżyser dwukrotnie nominowany do Oscara (za „Tak tu cicho o zmierzchu” oraz „Białego Bima Czarne Ucho”) – nakręcił o tym film. Cenzura starała się nie dopuścić „Dożyjemy do poniedziałku” na ekrany; zdanie zmieniono dopiero kiedy okazało się, że obraz wzbudza zachwyt najbardziej zainteresowanych, czyli belfrów.

Sebastian Chosiński

Klasyka kina radzieckiego: Nauczyciel na skraju wypalenia zawodowego
[Stanisław Rostocki „Dożyjemy do poniedziałku” - recenzja]

Stanisław Rostocki
‹Dożyjemy do poniedziałku›

EKSTRAKT:	80%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Dożyjemy do poniedziałku
Tytuł oryginalny	Доживём до понедельника
Reżyseria	Stanisław Rostocki
Zdjęcia	Wiaczesław Szumski
Scenariusz	Gieorgij Połonski
Obsada	Wiaczesław Tichonow, Irina Pieczernikowa, Nina Mieńszykowa, Michaił Zimin, Olga Żyzniewa, Dalwin Szczerbakow, Nadir Maliszewski, Ludmiła Archarowa, Walerij Zubariew, Olga Ostroumowa, Igor Starygin, Roza Grigorjewa, Jurij Czernow, German Kaczin
Muzyka	Kirył Mołczanow
Rok produkcji	1968
Kraj produkcji	ZSRR
Czas trwania	106 min
Gatunek	melodramat, psychologiczny
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Wprawdzie dopiero lata 70. ubiegłego wieku przyniosły w Związku Radzieckim wysyp wartościowych filmów o relacjach uczniów z nauczycielami – wystarczy wspomnieć takie obrazy, jak „Cudze listy” (1975) Ilji Awerbacha, „Zgrywę” (1976) zmarłego w lipcu tego roku laureata Oscara (choć oczywiście za inny film) Władimira Mieńszowa, „Klucz bez prawa przekazania” (1976) Dinary Asanowej czy „Szkolny walc” (1977) Pawła Liubimowa – to jednak szlaki przetarły im dwa głośne dzieła jeszcze z poprzedniej dekady. Chronologicznie pierwszym jest młodzieżowy melodramat Julija Rajzmana „A jeśli to miłość…” (1961), drugim natomiast nostalgiczna opowieść Stanisława Rostockiego „Dożyjemy do poniedziałku”, która – naprawdę niewiele brakowało, aby tak się stało – była bardzo bliska trafienia na archiwalną półkę zamiast do szerokiej kinowej dystrybucji. A poszło głównie o to, że film przedstawiał zbyt buntowniczy obraz radzieckiej szkoły, który ewidentnie nie pasował do państwowej propagandy.

Autor filmu, Stanisław Iosifowicz Rostocki, to jeden z najbardziej utytułowanych i docenionych za granicą reżyserów z Kraju Rad. Urodził się w 1922 roku w nadwołżańskim Rybińsku, jego ojciec był lekarzem, potomkiem arystokratycznego rodu polskiego. Jego syn jako nastolatek poszedł na wojnę, by bronić swojej radzieckiej ojczyzny przed Niemcami. W lutym 1944 roku został ciężko ranny w walkach pod Dubnem, w efekcie odesłano go na tyły i zdemobilizowano, dzięki czemu we wrześniu tego samego roku mógł zacząć studia. Wybrał wydział reżyserski Wszechzwiązkowego Państwowego Instytutu Kinematografii (WGIK), gdzie jego opiekunem został Grigorij Kozincew. Pełnometrażowym fabularnym debiutem Rostockiego był dramat „Ziemia i ludzie” (1956); potem powstały melodramat „Dwie rywalki” (1957), wojenne „Majowe gwiazdy” (1959) i „Dom na rozstajach” (1962) oraz dwuczęściowa adaptacja „Bohatera naszych czasów” (1965-1967) Michaiła Lermontowa. Po tym ostatnim Stanisław Iosifowicz zabrał się do pracy nad „Dożyjemy do poniedziałku”.

Zdjęcia do filmu kręcono od jesieni 1967 do wiosny 1968 roku w moskiewskiej szkole średniej numer 234 (do dzisiaj numeracja uległa znaczącej zmianie). Gotowy już obraz nie spodobał się urzędnikom Goskina, czyli Państwowego Komitetu Kinematografii, którzy gotowi byli odłożyć go na półkę. Że stało się inaczej – zdecydował, poniekąd, przypadek. W lipcu 1968 roku w Moskwie odbywał się II Wszechzwiązkowy Zjazd Nauczycieli. Chcąc dostarczyć pedagogom, którzy zjechali z całego Związku Radzieckiego, rozrywki, zaprezentowano im dzieło Rostockiego. Reakcja widzów kompletnie zaskoczyła decydentów – obraz został przyjęty entuzjastycznie, po zapaleniu świateł twórcom zgotowano owację na stojąco. To przesądziło i już dwa miesiące później – dokładnie 18 września – „Dożyjemy do poniedziałku” miało swoją premierę kinową. Potem przyszedł czas na laury: prestiżowy dwutygodnik „Ekran Radziecki” uznał je najlepszym filmem 1968 roku, rok później na VI Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Moskwie przyznano mu nagrodę główną, na koniec uhonorowano Nagrodą Państwową. Nie zawiedli też widzowie, którzy poszli do kin w liczbie 31 milionów.

Historia opowiedziana w filmie rozgrywa się w ciągu zaledwie trzech dni – pomiędzy czwartkiem a sobotą (w czasach kiedy soboty były jeszcze dla wszystkich normalnymi dniami pracy). Miejscem akcji jest zwykła moskiewska szkoła, do której uczęszczają uczniowie starszych klas, a główną postacią dramatu jest nauczyciel historii Ilja Siemionowicz Mielnikow. Mimo że ma już czterdzieści lat na karku, nie założył jeszcze rodziny, wciąż mieszka z matką, która każdego dnia gotuje mu obiady i dba o jego dobrostan psychiczny. Jest człowiekiem zamkniętym w sobie, wobec otoczenia oschłym, co ma związek z postępującym wypaleniem zawodowym (choć tego pojęcia wtedy jeszcze w oświacie nie używano). Praca nie sprawia mu już takiej przyjemności jak kiedyś. Chodzi codziennie do szkoły, prowadzi lekcje tak, aby nikt nie mógł się do niego przyczepić, ale nie czuje pasji. Zaskoczona takim rozwojem sytuacji jest zwłaszcza Natalia Siergiejewna Goriełowa, młodziutka wykładowczyni języka angielskiego, która jeszcze kilka lat wcześniej w tej samej szkole zasiadała po drugiej stronie, w uczniowskich ławkach.

Ulubionym nauczycielem Nataszy był właśnie Mielnikow – wtedy jeszcze rzutki i widzący sens swojej pracy. Jako nastolatka Goriełowa podkochiwała się w nim (i można podejrzewać, że mężczyźnie nie było to obojętne); tym bardziej boli ją to, jak teraz się do niej odnosi – jakby była obcą mu osobą. Na dodatek często bywa tak, że początkującym belfrom podopieczni stroją – nierzadko głupie bądź nieodpowiedzialne – żarty. Tak jest też w przypadku Nataszy, w czasie lekcji której jeden z uczniów wypuszcza w sali przyniesioną przez siebie wronę. Tak się składa, że to klasa, której wychowawcą jest Mielnikow. Zamiast jednak skarcić swoich wychowanków, zachowuje się on zaskakująco obojętnie, jakby ta sprawa kompletnie go nie obchodziła. O co zresztą Goriełowa ma do niego żal. Gdy kobieta wraca na lekcję, jest roztrzęsiona, w zdenerwowaniu wyrzuca z sali dwoje uczniów – Kostię Batiszczewa i Ritę Czerkasową – którzy komentują zaistniałą sytuację. To jeszcze bardziej zaognia jej relacje z klasą, które i tak nie należą do najłatwiejszych.

W tym układzie – doświadczony nauczyciel i młoda pedagożka, jego dawna uczennica – jest jednak jeszcze trzecia strona: to Swietłana Michajłowna, nauczycielka języka rosyjskiego i literatury, a jednocześnie zastępczyni dyrektora szkoły. Podobnie jak Mielnikow, jest samotna i nieco zgorzkniała; Ilja Siemionowicz wyraźnie jej się podoba, zapewne nie miałaby nic przeciwko zacieśnieniu z nim znajomości, lecz on na starcie torpeduje – mniej lub bardziej świadomie – każdą jej próbę. Mamy więc tak naprawdę do czynienia z trójkątem miłosnym, w którym najbardziej brakuje… samej miłości. Nie można za to zresztą winić samych bohaterów; każdy z nich – nawet Natasza – ma bowiem swój bagaż doświadczeń. Życiowych potknięć i niepowodzeń, które uczyniły ich takimi. Znacząca jest scena, w której Mielnikow przypadkowo spotyka po latach robiącego obecnie karierę w służbie państwowej byłego ucznia. Boris Rudnicki był jego ulubieńcem (i chłopakiem Goriełowej), miał – jak można się domyślać – gorącą głowę i chciał naprawiać świat. Zaledwie kilka lat później stał się cynikiem gotowym bez wahania wykorzystywać przywileje władzy.

Trzeba przyznać, że przedstawiony przez Rostockiego obraz radzieckiej szkoły jest, jak na kinematografię Kraju Rad, bardzo nietypowy, wymykający się zasadom narzucanym przez propagandystów. Wielka w tym zasługa scenarzysty filmu, Gieorgija Isidorowicza Połonskiego (1939-2001), który zanim trafił do show-biznesu, ukończył studia pedagogiczne i przez kilka lat pracował jako… nauczyciel języków angielskiego i rosyjskiego oraz literatury. W 1965 roku rozpoczął naukę na Wyższych Kursach Scenariopisarstwa, a jego pracą dyplomową był tekst zatytułowany „Gruszki na wierzbie” – to on właśnie dał początek „Dożyjemy do poniedziałku”. Parę lat później spod ręki Połonskiego wyszedł z kolei scenariusz „Klucza bez prawa przekazania”. Jak więc widać, potrafił on swoje doświadczenie zawodowe przekuć na dobry film. Oczywiście spora w tym zasługa Stanisława Iosifowicza, który potrafił przedstawić dramat wchodzącego w wiek średni, rozczarowanego życiem i pracą nauczyciela z jednej strony bez lukru, a z drugiej – bez hamletyzowania. W tle pojawia się natomiast – jak lustrzane odbicie – miłosny trójkąt uczniowski. Co ciekawe, nastolatkowie zdają się lepiej radzić sobie z problemami sercowymi niż ich belfrzy.

O wielkim sukcesie „Dożyjemy do poniedziałku” zdecydowała również doskonale dobrana obsada. Główną rolę reżyser powierzył Wiaczesławowi Tichonowowi, który wspinał się właśnie na szczyt popularności („Wojna i pokój”); z kolei Nataszę, początkującą nauczycielkę, zagrała zmarła przed rokiem młodziutka Irina Pieczernikowa („Tarcza i miecz”, „Ziemia Elzy”). W Swietłanę Michajłowną, wicedyrektorkę szkoły, wcieliła się żona reżysera Nina Mieńszykowa („Ballada o żołnierzu”, „Dziewczęta”), natomiast w dyrektora Nikołaja Borisowicza – Michaił Zimin („Biały Bim Czarne Ucho”, „Moskwa nie wierzy łzom”). Spośród aktorów, którzy podarowali swoje twarze uczniom, największą karierę zrobił filmowy Kostia Batiszczew, czyli Igor Starygin (1946-2009), znany jako Aramis z cyklu historyczno-przygodowych filmów Gieorgija Jungwalda-Chilkiewicza o muszkieterach. Za ścieżkę dźwiękową odpowiadał etatowy kompozytor Rostockiego, Kirył Mołczanow (również „Przepustka na ląd”), a za zdjęcia – Wiaczesław Szumski, który w latach 1959-1985 pracował ze Stanisławem Iosifowiczem nad siedmioma obrazami.

Sukces „Dożyjemy do poniedziałku” rozpoczął najlepszy okres w artystycznym życiu Stanisława Rostockiego. Kolejne dwa jego dzieła kinowe – wojenne „Tak tu cicho o zmierzchu” (1972) oraz współczesny dramat „Biały Bim Czarne Ucho” (1977) – uzyskały nominacje do nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej. I chociaż ostatecznie nie zdobyły statuetki Oscara, to jednak sama desygnacja przełożyła się na rozpoznawalność tych dzieł na całym świecie. Kolejne filmy już tak udane nie były, a nakręcił ich jeszcze tylko trzy: wojenny „Lotny szwadron huzarów” (1980), historyczno-przygodowy (w koprodukcji z Norwegami) „W niewoli u Wikingów” (1985) oraz dramat psychologiczny „Z życia Fiodora Kuzkina” (1989), którym pożegnał się z zawodem. Stanisław Iosifowicz zmarł 10 sierpnia 2001 roku, a okoliczności tego były dramatyczne: reżyser zasłabł w trakcie jazdy samochodem; ratownicy medyczni, którzy przybyli na miejsce zdarzenia, nie byli w stanie mu pomóc, ponieważ karetka nie posiadała na wyposażeniu defibrylatora.

22 grudnia 2021

Komentarze

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Kulawe konie: Sez. 1. odc. 3. Haki i wtyczki
Marcin Mroziuk

29 V 2023

Oczywiste jest, że służby specjalne często nie grają czysto, ale coraz więcej wskazuje, że tajna operacja, którą zaplanowała Diana Taverner, jest nie tylko nieetyczna, ale także łączy się z nadmiernym ryzykiem, a konsekwencje mogą ponieść wplątani w nią wbrew swej woli agenci z Slough House.

więcej »

East Side Story: Po nitce do (terrorystycznego) kłębka
Sebastian Chosiński

28 V 2023

Mogłoby się wydawać, że czasy, w których powstają bałwochwalcze filmy na temat funkcjonariuszy tajnych służb, już dawno minęły. Nawet w państwach postradzieckich. A jednak nie! Sześć lat temu w Kazachstanie Wiktor Klimow nakręcił obraz z okazji ćwierćwiecza istnienia Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego. Osią fabularną tego propagandowego dzieła jest walka z islamistami z organizacji „Żołnierze Kalifatu”.

więcej »

Kulawe konie: Sez. 1. odc. 2. Przysługa za przysługę
Marcin Mroziuk

26 V 2023

Wprawdzie porywacze Hassana Ahmeda nie wyglądają na profesjonalistów, ale wygląda na to, że mimo pełnej mobilizacji wszystkich sił MI5 może mieć problem z odnalezieniem kryjówki Synów Albionów przed terminem zapowiedzianej egzekucji uwięzionego studenta. Trudno w tym momencie nie zastanawiać się, czy Robert Hobden może okazać się kluczem do uwolnienia brytyjskiego muzułmanina o pakistańskich korzeniach.

więcej »