Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 6 czerwca 2020

Każde życie Damiana Kota
„Trzecia część człowieka” Krzysztofa Matkowskiego to tekst, który ma szansę trafić i do czytelników lubiących ambitniejszą fantastykę, i do tych, którzy szukają w głównym nurcie prozy eksplorującej pogranicza między tym, co realne, a tym, co wymyka się racjonalnemu poznaniu.
Pilot śmigłowca: Pożegnanie z Rosińskim
Rok 1976 był przełomowy w karierze Grzegorza Rosińskiego. Wystartował magazyn „Relax”, gdzie rysownikowi zaproponowano stanowisko kierownika artystycznego. Do tego doszły kontakty z wydawcami belgijskimi i perspektywa kariery na rynku frankofońskim. To oznaczało rezygnację z niektórych zobowiązań w Polsce, między innymi z „Pilota śmigłowca”.
Zajmowałem się tylko komiksem
Z Markiem Szyszko, rysownikiem komiksów i ilustratorem, w imieniu Esensji rozmawia Marcin Osuch.
Pilot śmigłowca: Rozkaz to rozkaz
Sytuacja zmienia się jak w kalejdoskopie. W poprzednim zeszycie było gorąco, w tym będzie bardzo zimno. W poprzednim panowie piloci krążyli wokół pięknej blondynki, w czwartym odcinku „Pilota śmigłowca” inicjatywę przejmuje brunetka.
Do księgarni marsz: Czerwiec 2020
Wakacje za pasem, więc i godnych polecenia zapowiedzi książkowych nie zabrakło.
Hiszpania jest jedną wielką mogiłą
„Strup” to wstrząsające świadectwo o pokłosiu wojny domowej w Hiszpanii. Choć żyjący nie chcą o niej z różnych przyczyn rozmawiać, szczątki zmarłych krzyczą. Oskarżąją i ostrzegają.
Na rubieżach rzeczywistości: Myślę, ale czy jestem?
„Ubik” Philipa K. Dicka uznawany jest powszechnie za arcydzieło. Czytany, cytowany, analizowany na lewo i prawo, umieszczany na listach najważniejszych powieści science fiction w historii, nazywany „horrorem egzystencjalnym” i zawsze doceniany – nawet przez tak wymagających krytyków gatunku jak nasz Stanisław Lem. W końcu przyszła pora na tę powieść także u nas.

Komiksy

Magazyn CXCVI

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

komiksowe (wybrane)

Imaginarium zbiorowe
Wesley Rodrigues
30 dni nocy #2
Steve Niles; Piotr Kowalski, Bill Sienkiewicz, Ben Templesmith
Potężna Thor #3: Wojna Asgardu z Shi’ar
Jason Aaron; Steve Epting, Russell Dauterman
Słuchajcie dziewczyny
Katja Klengel
Hellblazer - Garth Ennis prezentuje #4
Garth Ennis; William Simpson, Steve Dillon
Moon Knight
Jeff Lemire; Greg Smallwood
Deadpool #9: Deadpool w kosmosie
Gerry Duggan; Scott Koblish, Mike Hawthorne
Superman – Rok pierwszy
Frank Miller; John Romita

więcej »

Zapowiedzi

komiksowe

Anielskie szpony
Alexandro Jodorowsky; Jean ‘Moebius’ Giraud
Snowpiercer. Przez wieczny śnieg #1
Jacques Lob; Jean-Marc Rochette
Kapitan Bzyk
Ernesto Gonzales
Szczurwysyny
Luís Zhang; Fábio Veras
Synowie El Topo #2: Abel
Alexandro Jodorowsky; José O. Ladrönn
Cartland #1 (wyd. zbiorcze)
Laurence Harlé; Michel Blanc-Dumont
Robert Silverberg. W dół, do Ziemi
Philippe Thirault; Laura Zuccheri
Ultimate Spider-Man #7
Brian Michael Bendis; Mark Bagley

więcej »

Czar „Relaksu” #32: Słowo - zapewne - nie ostatnie

Sebastian Chosiński

1 2 »

Pięć lat to wcale nie taki kawał czasu, a jednak tyle wystarczyło, aby „Relax” zdobył nad wyraz liczne grono wiernych czytelników, a później również – status czasopisma kultowego. To na jego łamach publikowali swoje niezapomniane historie Grzegorz Rosiński, Jerzy Wróblewski i Janusz Christa. Tam narodziły się talenty Marka Szyszki i Stefana Weinfelda. Nawet przygody Orient-Mena Tadeusza Baranowskiego miały swoją premierę w „Relaksie”.

Sebastian Chosiński

Czar „Relaksu” #32: Słowo - zapewne - nie ostatnie

Relax 1 - Spotkanie

Magazyn Opowieści Rysunkowych (choć ten przedtytuł pojawił się na okładce czasopisma dopiero przy okazji wydania czwartego numeru) „Relax” ukazywał się przez pięć lat – od lata 1976 do bliżej nieokreślonego miesiąca 1981 roku. Regularność publikacji pisma była odzwierciedleniem kłopotów, jakie przeżywała nie tylko poligrafia w czasach Polski Ludowej, ale wręcz całe państwo. W 1976 roku ukazał się jeden numer, w 1977 – dwanaście (2-13), w 1978 – dziesięć (14-23), w 1979 – trzy (24-26), w 1980 – również trzy (27-29), natomiast w 1981 roku – zaledwie dwa (30-31). Wydawcą „Relaksu” przez cały czas jego publikacji była Krajowa Agencja Wydawnicza. KAW powstała w 1974 roku jako część – istniejącej od stycznia 1973 roku – Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej (RSW) „Prasa-Książka-Ruch”, która szybko stała się największym koncernem medialnym w ówczesnej Europie Środkowo-Wschodniej. Zajmował się on nie tylko kolportażem, ale przede wszystkim publikowaniem gazet, czasopism, kalendarzy, pocztówek, płyt i kaset magnetofonowych.

Relax 7 - Najdłuższa podróż

Najważniejsza w tym wszystkim jest chyba jednak informacja, że właścicielem RSW, a więc także KAW-u, była Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. Co za tym idzie – wydawnictwo było zobligowane także do wypełniania zadań propagandowych, czyli publikacji wielu serii wydawniczych o charakterze jednoznacznie politycznym, prokomunistycznym, przedstawiającym wykładnię dziejów najnowszych Polski i jej sytuacji międzynarodowej z punktu widzenia władz kraju. Treści te przemycano również na łamy „Relaksu”.

KAW miała ambicje, aby – oprócz wydawnictw deficytowych (czytaj: czysto propagandowych) – publikować także takie, które będą zarabiać. A na czym można było zarobić w ciemno? Na tym, czego: po pierwsze – na rynku brakowało, po drugie – dawało możliwość „liźnięcia Zachodu”. Polska miała już swoje tradycje komiksowe.

Relax 18 - Pięć kroków wstecz

Przed wojną wychodził (od 1935 roku) „Świat Przygód”, który został nawet reaktywowany po wojnie w 1947 roku jako „Nowy Świat Przygód”. Po dwóch latach pismo to połączono z harcerską gazetą „Na tropie”, w efekcie czego powstał – publikowany aż do 1993 roku – „Świat Młodych”. Poza tym wiele gazet codziennych umieszczało na swoich łamach paski komiksowe (wielkie zasługi położył na tym polu zwłaszcza gdański „Wieczór Wybrzeża”, który na długie lata użyczył swoich łamów Januszowi Chriście). Wciąż jednak brakowało magazynu typowo komiksowego, choć głód komiksu w Polsce był olbrzymi, o czym świadczyła nie tylko popularność gazet publikujących opowieści rysunkowe, ale przede wszystkim sprzedające się na pniu egzemplarze „Kapitana Klossa”, „Kapitana Żbika”, „Tytusa, Romka i A’Tomka”, „Kajka i Kokosza”, „Podziemnego frontu”, nawet fatalnych od strony graficznej „Czterech pancernych i psa”, a później jeszcze „Pilota śmigłowca”.

Relax 22 - Thorgal: Baaldowie

Redaktorem naczelnym gazety mianowano Henryka Kurtę – człowieka o szerokich zainteresowaniach, dużej wiedzy i co na pewno nie było bez znaczenia, znajomości kultury Zachodu. Kurta urodził się bowiem w 1935 roku w rodzinie polskich emigrantów we Francji (a dokładniej w Paryżu). Po przeprowadzce do kraju zajął się dziennikarstwem i publicystyką, w latach 1969-1973 kierował pismem „Widnokręgi”; wydał w tym czasie także kilka opracowań na temat współczesnej prasy (głównie francuskiej) oraz dwa tomy reportaży ze świata: „Québec, czyli co się stało z morgą śniegu” (1971) oraz „W cieniu Marianny” (1972). Po przejściu do pracy w KAW-ie zajmował się tłumaczeniami z języka francuskiego, nadzorował wydawanie „Relaksu” oraz serii popularnonaukowej „Wszystko o…”, do której zresztą także pisał (patrz tomiki: „Interpol”, 1976; „20 prezydentów Francji”, 1976; „Informacja”, 1977). Później był również autorem kryminałów („Largo con morte”, 1978; „Mors ultima ratio”, 1979) oraz powieści science fiction „Dzień Czerwonego Giganta” (1982) – wszystkie zostały opublikowane przez Krajową Agencję Wydawniczą.

Relax 25 - Rzeczpospolita gruzów

Okazjonalnie pisał też scenariusze komiksów, które pojawiały się w „Relaksie”. Pod koniec lat 80. XX wieku Kurta wyjechał do Belgii, gdzie wydał między innymi w języku francuskim powieść sensacyjną (z gatunku political-fiction)„Operation GROM” (1989). Zmarł w Brukseli w 1993 roku. Osoba Henryka Kurty na pewno gwarantowała poziom, ale z drugiej strony nawet on musiał liczyć się z naciskami ze strony przełożonych, wymagającymi, aby pismo nie tylko dostarczało rozrywki młodym czytelnikom, ale również realizowało zadania partyjne.

W trzydziestu jeden numerach „Relaksu” ukazało się: dwanaście shortów, tzn. jedno- bądź dwuplanszowych opowieści (aż trzy różne zamieścił Janusz Christa, jeden trzyczęściowy był autorstwa Tadeusza Baranowskiego – „Orient Men”); trzydzieści dziewięć one-shotów, tzn. pojedynczych historii rysunkowych (co najmniej trzyplanszowych) – najwięcej z nich narysował Jerzy Wróblewski (11), a następnie Marek Szyszko (4), Grzegorz Rosiński (3) i Witold Parzydło (3); dwadzieścia jeden serii komiksowych, liczących nie mniej niż trzy pięcio- lub sześcioplanszowe odcinki – najwięcej narysował ponownie Jerzy Wróblewski (5: „Wywiadowca XX wieku”, „Vahanara”, „Czarna róża”,

Relax 31 - Lana w kosmosie - ostatnia plansza

„Ślad wiedzie w przeszłość”,„Centralny Okręg Przemysłowy), na dalszych miejscach znaleźli się: Janusz Christa (4: „Bajka dla dorosłych”, „Kajko i Kokosz”, „Tajemniczy rejs”, „Kurs na Półwysep Jork”), Grzegorz Rosiński (3: „Początki Państwa Polskiego”, „Najdłuższa podróż”, „Thorgal: Zdradzona czarodziejka”), Węgier Ernö Zorad (2: „Akcja Labirynt”, „Lana w kosmosie”),Marek Syszko (2: „Konus”, „Tajemnica kipu”), Węgier Imre Sebök („Biały Kieł”), Witold Parzydło („Opowieści nie z tej Ziemi”), Roczek („Bionik Jaga”), Orliński („Domicela wzywa pomocy”) i Zdzisław Wójcicki („Niezwykłe wakacje”). Jeśli chodzi o scenarzystów, najpłodniejszym był Janusz Christa (4 serie, 2 one-shoty, 3 shorty), Węgier Tibor Cs. Horvath (3 serie, 2 one-shoty), Stefan Weinfeld (2 serie, 3 one-shoty), Stanisław Majewski (4 one-shoty, 1 short), Andrzej Sawicki (2 serie), Maria Olszewska(-Wolańczyk) (3 one-shoty), Zakasz (2 one-shoty, 1 short), Henryk Kurta (2 one-shoty), Knab (2 one-shoty), Wacław Gluth-Nowowiejski (2 one-shoty).

Bibliografia komiksów i pasków zamieszczonych w „Relaksie”:

„Relax 1” (lato 1976) • Dziewięciu z nieba – Grzegorz Rosiński (rysunki), Stanisław Majewski (scenariusz, według własnej powieści) • Bajka dla dorosłych (1) dziewica Kumkala – Janusz Christa (rysunki, scenariusz) • Początki Państwa Polskiego (1) Poselstwo do Gniezna – Szymon Kobyliński (rysunki, scenariusz) • Spotkanie – Bogusław Polch (rysunki), Ryszard Siwanowicz (scenariusz) • O tym, jak górnik Maślok Śmierdzirobótka kramarzył ze Skarbnikiem – Bogusław Pawłowski (rysunki, scenariusz, według ballady ludowej Gustawa Morcinka) • Orient Men (1) – Tadeusz Baranowski (rysunki, scenariusz)

„Relax 2” (styczeń 1977) • Początki Państwa Polskiego (2) Do grodu Kraka – Szymon Kobyliński (rysunki), Leszek Moczulski (scenariusz) • Zamach (1) – Karol Saudek (rysunki), Jan Saudek (scenariusz) • Zaginiona załoga – Janusz Christa (rysunki, scenariusz) • Profesor Pechol – Szymon Kobyliński (rysunki, scenariusz) • Świątynia Słońca – Imre Sebök (rysunki), Tibor Cs. Horvath (scenariusz) • Orient Men (2) – Tadeusz Baranowski

„Relax 3” (luty 1977) • Początki Państwa Polskiego (3) Klęska Wikinga – Grzegorz Rosiński, Leszek Moczulski • Zamach (2, ostatni) – Karol Saudek, Jan Saudek • Ogień na sawannie – anonim • Orient Men (3, ostatni) – Tadeusz Baranowski

„Relax 4” (marzec 1977) • Początki Państwa Polskiego (4) Zasadzka – Grzegorz Rosiński, Leszek Moczulski • Bajka dla dorosłych (2) księżniczka Leda – Janusz Christa • Tajemnica głębin – Jerzy Wróblewski (rysunki), Henryk Kurta (scenariusz) • Kajko i Kokosz: Zamach na Milusia (1) – Janusz Christa (rysunki, scenariusz) • Dżdżownica – Janusz Christa (rysunki)

„Relax 5” (kwiecień 1977) • Początki Państwa Polskiego (5) Bolesławowe słupy – Grzegorz Rosiński, Leszek Moczulski • Piętnaście istnień – Karol Saudek (rysunki), Stanisław Majewski (scenariusz) • Prorok Daniel – Jerzy Wróblewski (rysunki), Stanisław Majewski (scenariusz) • Bajka dla dorosłych (3) księżna Izobelda i ogrodnik Rozariusz – Janusz Christa • Ja mam czas – Witold Parzydło (rysunki, scenariusz) • Pan Paparura i pies Aj – Janusz Christa (rysunki, scenariusz)

„Relax 6” (maj 1977) • Zdobyć most! – Jan Rocki (rysunki), Stanisław Majewski (scenariusz) • Akcja „Labirynt” (1) – Ernö Zorad (rysunki), Tibor Cs. Horvath (scenariusz, według powieści Aleksandra Nasibowa) • Bajka dla dorosłych (4) Kopciuch Wykidajło – Janusz Christa • Najdłuższa podróż (1) – Grzegorz Rosiński (rysunki), Rian Asars (Ryszard Siwanowicz + Andrzej Sawicki) (scenariusz)

1 2 »

Komentarze

23 I 2012 10:00:28

No łza się w oku zakręciła. Świetne opracowanie. Ja bardzo dziękuję.

26 I 2012 08:46:27

Świetna robota !!! Od wielu tygodni lekturę esensji rozpoczynałem od tego cyklu. Dziekuję i prosze o wiecej np cpodobny cykl o "Alfach"

15 VII 2014 23:04:03

"„Relax” ukazywał się przez pięć lat – od lata 1976 do bliżej nieokreślonego miesiąca 1981 roku."

Ten bliżej nieokreślony miesiąc wydania ostatniego numeru to październik 1981. Pamiętam do dziś jak kupiłem ten numer w kiosku. :)

16 VII 2014 13:22:31

Dziękuję za doprecyzowanie. Moja pamięć tak dokładnie tego nie zanotowała.

29 X 2014 16:22:05

super opracowanie dzięki-kurcze to były czasy codziennie pytałem o nowy numer relaxu w kiosku koło mojego bloku pani, która sprzedawała jak mnie widziala to chyba dostawała bialej gorączki

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Po komiks marsz: Czerwiec 2020
Esensja Komiks

2 VI 2020

Po nieco rachitycznym maju rynek komiksowy odzyskuje wigor. Pozycji jest dużo i są one różnorodne. Zwracamy uwagę na zapowiadany od kilku lat album „Bruno Brazil”.

więcej »

Nie przegap: Maj 2020
Esensja

31 V 2020

Spis naszych majowych recenzji jest wyjątkowo bogaty – sprawdźcie czy na pewno nie przegapiliście czegoś ciekawego!

więcej »

Niekoniecznie jasno pisane: Droga bez końca
Marcin Knyszyński

24 V 2020

Przy okazji artykułu o „Yansie” wspomniałem pewną polską komiksową inicjatywę wydawniczą z końcówki lat osiemdziesiątych. „Komiks Fantastyka” był w tych czasach czymś absolutnie oszałamiającym i każdy trochę starszy polski fan historii obrazkowych dobrze wie o czym mowa. Początkowe numery cyklu, te jeszcze sprzed przemianowania go po prostu na „Komiks”, zdominowało trzech bohaterów: Funky Koval, Yans i ten najbardziej enigmatyczny i skomplikowany – Rork. Historia tajemniczego białowłosego (...)

więcej »