Na niniejszy tom składają się dwie kilkuzeszytowe historie z czasów, kiedy Castle walczył w Wietnamie i nawet w najgorszych koszmarach nie wyobrażał sobie, że kiedyś stanie się Punisherem. Uzupełniają je krótsze historie, w tym pesymistyczna wizja końca świata. A także pięciozeszytowe, gatunkowo lżejsze od reszty materiału, przygody jednego z przeciwników Pogromcy – wielkiego Murzyna Barracudy.

Otwierający całość „Punisher: Born” mieliśmy już okazję niegdyś poznać dzięki wydawnictwu Mandragora. Garth Ennis stawia tu tezę, że Pogromca wcale nie narodził się w momencie, kiedy jego rodzina zginęła w czasie wojny gangów w Central Parku, a stało się to wcześniej – kiedy Frank służył w Wietnamie. W jakiś sposób musiało tak być, niemniej osobiście nie chciałbym, aby za bardzo eksplorowano ten okres jego życia, ponieważ rozmywa to sam moment przemiany. Zawsze podobała mi się koncepcja, że po stracie rodziny Castle z porządnego żołnierza i przykładnego ojca, staje się psychopatycznym mordercą. Tymczasem w „Born” zachowuje się tak, jakby przemiana już nastąpiła. Nie ma sumienia i interesuje go jedynie misja. Sama historia zła nie jest, posiada bowiem wszystkie cechy charakterystyczne dla scenariusza Ennisa z rozpasaniem postaci i przesadzoną przemocą, ale próby analizy psychologicznej wydają się naciągane.

Następnie mamy przygody Barracudy i tu dopiero można powiedzieć o maksymalnym przegięciu. Główny bohater to typ spod najciemniejszej gwiazdy, a otaczają go jeszcze gorsze mendy (wśród których znajdziemy niedojdę – chorego na hemofilię syna mafioza, byłego najemnika, który zmienił płeć, czy emerytowaną gwiazdę porno, rekordzistkę podwójnego seksu analnego i gwiazdę filmów „Tyłkoluby” w częściach drugiej, czwartej i siódmej). Ennis nie sili się na wyszukany humor. Grypsów związanych z fizjonomią i fizjologią jest tu więcej, niż wyszukanych morderstw. Do tego dochodzi cięty język i pretekstowa fabuła. W efekcie jest to rzecz tylko dla najbardziej wytrwałych czytelników, którym nieobcy jest świat, jaki na naszym poletku kreuje Ojciec Rene („Czak Norys versus Ojciec Dr.”). Tyle, że lepiej narysowany.

W dalszej części otrzymujemy trzy krótsze opowieści. W pierwszej cofamy się do dzieciństwa Franka i chęci zemsty za skrzywdzenie ukochanej dziewczyny (wcześnie zaczynał, bo już jako dziesięciolatek), druga opowiada o dobrowolnym poddaniu się karze i osadzeniu w więzieniu tylko po to, aby dopaść przebywających tam mafiozów – i wreszcie trzecia o wspomnianym końcu świata. Niestety, żadna specjalnie nie pozostaje w pamięci. A najmniej ta ostatnia, która do tego jest najgorzej narysowana (to sprawka Richarda Corbena).

I kiedy już myślałem, że ten album „Punishera Max” jest skazany na nijakość, rozpoczął się ostatni rozdział, czyli „Punisher: Pluton”, który szczęśliwie ratuje sytuację. Ponownie wracamy do Wietnamu, ale tym razem Frank przypomina człowieka. Owszem, jest twardy, ale ma w sobie także ludzkie odruchy. Wyraźnie widać, że jest jeszcze po jasnej stronie mocy i gdy wraca do domu, bez wyrzutów sumienia może bawić się z dziećmi (a w zasadzie dzieckiem, bo dopiero ma mu się urodzić Lisa Barb). Garth Ennis przyhamował jeśli chodzi i prezentowanie perwersyjnych treści i przedstawił mięsistą, ale nie przegiętą wojenną historię, której bliżej do „Plutonu” Olivera Stone’a, niż „Rambo” w wydaniu Tarantina. Otrzymaliśmy nieźle zarysowane tło akcji, pełnokrwistych bohaterów i napięcie, które towarzyszy nam przez cały czas. Ennis udowadnia, że nawet bez sprośnych i niesmacznych treści (a może właśnie dzięki temu) potrafi tworzyć rewelacyjne fabuły.

Siódmy tom „Punisher Max” jest więc albumem nierównym, gdzie obok ewidentnych wygłupów, czy po prostu słabych momentów, mamy także fragmenty bardzo dobre. Dla tych ostatnich na pewno warto sięgnąć po cały zbiór, aczkolwiek szkoda, że nie można sobie odkroić tylko tych najlepszych, niczym ćwiartki chleba baltonowskiego.