Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 3 czerwca 2023

Wporzo
„Niepodległość. Terra Alta II” to powieść kryminalna, ale przy okazji jest zaangażowanym głosem w dyskursie o tożsamości Katalonii.
Bywało lepiej
„Jesteśmy snem” to zbiór trzech krótkich powieści Ursuli K. LeGuin. Zbiór dość nierówny, bo zawarte w nim historie są leciwe i mało zajmujące, szczególnie dla współczesnego czytelnika.
Puchatek: Żenada i wstyd
Jak wielokrotnie pouczają starsi – co nagle, to po diable. „Puchatek: Krew i miód” potwierdza to w całej rozciągłości.
Upadek Rycerza: Część 5. Rycerz odnowiony
Tego już w czasach TM-Semic nie poznaliśmy. Batman pokonał Azraela, a sam Azrael najwyraźniej poszedł po rozum do głowy, Robin powrócił do jaskini, Nightwing pojawił się ni stąd ni zowąd i tylko rozczarowanego i obrażonego Alfreda nadal brakuje. Bruce Wayne wrócił do roli człowieka-nietoperza, prawda? No niestety, sprawa jest trochę bardziej skomplikowana.
Kulawe konie: Sez. 1. odc. 1. Witajcie w czyśćcu (a może nawet w piekle)
Nie ulega wątpliwości, że twórcy „Kulawych koni” znakomicie potrafią operować kontrastami i igrać z przyzwyczajeniami widzów. I tak na początku pierwszego odcinka wprawdzie obserwujemy dynamiczną akcje przeprowadzoną przez agentów służb specjalnych, ale szybko wydarzenia toczą się w zgoła odmiennym tempie, Co istotne, mimo to napięcie wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie.
Niejednoznaczny kot
Jeżeli w ruinach kurortu znajdziesz nietknięte drzwi, a obok nich tajemniczą figurkę, na wszelki wypadek jej nie dotykaj, a już na pewno nie podnoś! Tytułowa bohaterka filmu „Suzume” przez swoją lekkomyślność zostaje wciągnięta w niesamowitą przygodę, w trakcie której będzie musiała uratować swój kraj oraz zakocha się w… żółtym krzesełku.
Harry Potter? Narnia? Mozart!
Szafka z zegarem w szkolnej bibliotece okazuje się przejściem do świata fantazji. Brzmi jak początek streszczenia powieści dla młodzieży młodszej? Trochę tak, bo „Czarodziejski flet” Floriana Sigla to niejako próba pożenienia opery Mozarta z motywami typowo szkolnymi: wredny szpaner, sympatyczny fajtłapa, atrakcyjna koleżanka, budzący strach dyrektor. A po drugiej stronie – przygody, ratowanie świata i… królewna. Kogo wybierze bohater?

Komiksy

Magazyn CCXXVI

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

komiksowe

Amerykański Wampir #9: 1976
Scott Snyder; Rafael Albuquerque
Homar Johnson #1
Mike Mignola, Tonči Zonjić, John Arcudi; Kevin Nowlan, Wilfredo Torres, Sebastian Fiumara, Tonči Zonjić, Joe Querio
Tajna inwazja
Brian Michael Bendis; Leinil Francis Yu
Świat Akwilonu: Krasnoludy #1: Redwin z Bractwa Kuźni
Nicolas Jarry; Pierre-Denis Goux
Amazing Spider-Man #8: Dranie i łajdacy
Nick Spencer; Ryan Ottley, Zé Carlos
Avengers #7: Era Khonshu
Jason Aaron; Ed McGuinness, Javier Garrón
Świat Akwilonu: Elfy #1: Kryształ Niebieskich Elfów
Jean-Luc Istin; Kyko Duarte
Ratman: Ratman: Czasopodróżnik
Tomasz Niewiadomski

więcej »

Zapowiedzi

komiksowe

Baltimore #1
Mike Mignola, Christopher Golden; Ben Stenbeck
Jack z Baśni #1
Bill Willingham, Lilah Sturges; Tony Akins, Steve Leialoha, Andrew Pepoy
Beniamin i Beniamina
René Goscinny; Albert Uderzo
JLA. Wieża Babel
Mark Waid, D. Curtis Johnson, Devin Grayson; Howard Porter, Arnie Jorgensen, Mark Pajarillo, Steve Scott, Pablo Raimondi

więcej »

Marek Szyszko


Imię	Marek
Nazwisko	Szyszko

Zajmowałem się tylko komiksem

Marek Szyszko

1 2 »

Z Markiem Szyszko, rysownikiem komiksów i ilustratorem, w imieniu Esensji rozmawia Marcin Osuch.

Marek Szyszko

Zajmowałem się tylko komiksem

Z Markiem Szyszko, rysownikiem komiksów i ilustratorem, w imieniu Esensji rozmawia Marcin Osuch.

Marek Szyszko


Imię	Marek
Nazwisko	Szyszko

Marcin Osuch: Od pańskiego debiutu jako rysownika komiksów minęło ponad czterdzieści lat. Dużo się zmieniło przez ten czas w pracy grafika?

Marek Szyszko: Nie było internetu, nie było komputerów, trzeba było wszystko robić ręcznie: ramki, wpisywać dymki. To trochę było wbrew naturze sztuki. Z jednej strony swobodny rysunek, kompozycja, środki wyrazu – kreska, plama, a z drugiej – to wszystko później opracować technicznie.

Marcin Osuch: O tym wspomina pan w wywiadzie znajdującym się na pańskiej stronie internetowej dla Mówią Wieki. W przypadku komiksu przez bardzo długi czas nie ma tego momentu, gdy rysownik może zobaczyć efekt końcowy swojej pracy. Najpierw ołówek, później tusz, następnie malowanie blaudruku…

MSz: Z blaudrukiem jest oddzielny problem. Jest on, ja sama nazwa mówi, wydrukowany na niebiesko, na papierze offsetowym. Nie wszystkim na tym można malować. Można temperą, która jest kryjąca, więc co chwila trzeba przykładać folię, żeby sprawdzić czy się nie wyszło poza szablon. Koszmar. A w przypadku ilustracji od razu widać co wychodzi. Co najwyżej w druku kolory nieco się pozmieniają.

Co do komiksu, to moim zdaniem nadal mamy do czynienia z dużym nieporozumieniem. Często jest postrzegany jako takie literackie disco polo, a to jest po prostu inna forma narracji. Jego rolą jest zaspokajanie potrzeb ludzi lubiących coś oglądać. Im dłużej oglądają, tym większą im to sprawia frajdę, tym więcej zauważają szczegółów. Rosiński opowiadał jak testowano komiksy we Francji. Jednym z kryteriów był czas, jaki dany album był oglądany przez grupę potencjalnych czytelników. U nas sztuka wizualna ogranicza się praktycznie do pójścia na wystawę, rzucenia okiem na to, na tamto. A komiks można oglądać, przeglądać w nieskończoność. To trochę jak czerpanie przyjemności ze słuchania muzyki.

MO: Jako dzieciak z jednej strony przepadałem za komiksami, z drugiej uważałem je za taki „niedorobiony” film animowany, którego miałem stały niedosyt, jako że dobranocki trwały dziesięć minut i koniec. Teraz doceniam tę odmienność komiksu, możliwości jakie daje – zatrzymania wzroku na konkretnym kadrze, powrocie do wcześniejszego rysunku. Szczególnie, jeśli mamy z czymś dobrze narysowanym, dajmy na to przez Rosińskiego, czy z pańskimi późniejszymi rysunkami. Bo moim zdaniem pański styl rysowania wyewoluował w bardzo fajnym kierunku.

MSz: Cóż, nie było u nas szkoły, która by kształciła w tym kierunku. Na Akademii nie uczono rysunku realistycznego. Były zajęcia studium z natury, zwykle była to modelka. I wydawałoby się, że należy temat potraktować realistycznie, kiedy mamy właściwą osobę, dobre oświetlenie. Że należy wyrabiać sobie odpowiednią spostrzegawczość. A ja na pierwszym roku, właściwie na pierwszych zajęciach popełniłem taki błąd, że starałem się właśnie podejść do tematu realistycznie. A gdzie tam. Co to jest? A gdzie interpretacja? Natomiast ci, co zrobili jakieś… bekony, wałki tłuszczu, to już była interpretacja i to miało sens. Tak więc zaczynało się od tyłu. Zamiast od podstaw, od rysunkowego abecadła. Wszyscy ludzie tacy jak Picasso i inni wielcy abstrakcjoniści świetnie rysowali, ale najpierw się nauczyli rysunku realistycznego. A później świadomie już z tego rezygnowali. Podobnie z zagranicznymi stylizowanymi ilustracjami do książek dla dzieci, ich autorzy znakomicie umieli rysować, ale żeby dobrze stylizować, trzeba najpierw mieć podstawy. A u nas było odwrotnie. Ten kto nie umiał realistycznie rysować, to brał się za książki dla dzieci, gdzie od razu stylizował, co często przypominało rysunek niewprawionego dziecka. W takim NRD czy Rosji ten, kto chciał się nauczyć warsztatu, miał takie możliwości. U nas nie. Pierwsze zarzuty do mojego malarstwa były takie, że jest zbyt ilustracyjne, że za dużo szczegółów. O co panu chodziło, gdzie tu jest jakiś skrót myślowy? Takie podejście bardzo dobrze sprawdzało się w plakacie, ale plakat ma inną funkcję. Jest tym lepszy, im bardziej skrótowo jakaś myśl jest pokazana. Świetnie robił to Tomaszewski i wielu moich kolegów z Akademii do niego szło.

MO: Co zakończyło pańską komiksową karierę? Brak zamówień czy świadoma decyzja, że nie chce pan już dalej zajmować się komiksem?

MSz: Nie było jednego takiego momentu. Powoli było widać, że ten rynek dla polskich rysowników się wygaszał. Rynek się otworzył i powstały nowe wydawnictwa, ich przedstawiciele jeździli na targi książek i brali licencje, które były im wciskane za tanie pieniądze. To były głównie pozycje z lat siedemdziesiątych, wyciągnięte z szuflad. A jaką konkurencję mogli stanowić polscy rysownicy dla takiego Uderzo? Nic oczywiście mu nie ujmując, bo to bardzo dobry rysownik był. I nie mam na myśli tylko „Asteriksa” ale także komiksy realistyczne takie jak „Tanguy i Laverdure”

MO: Twórcę komiksowego unieśmiertelnia przede wszystkim zapadający w pamięć czytelników bohater. U pana takiej jednoznacznej postaci nie ma. Najbardziej jest pan kojarzony z „Tajemnicą kipu” i z „Pilotem śmigłowca”.

Tajemnica kipu

MSz: Tak, pewnie dlatego, że „Tajemnica kipu” była najdłuższa, chyba trzydzieści dwie plansze. Ja od razu założyłem, że jestem od wykonywania zadań. Nie trafiłem na scenarzystę, który miał wymyślonego bohatera i związaną z nim serię. Zresztą, nie pamiętam już czy w Relaksie były dłuższe serie. W sumie nigdy nie było wiadomo, ile czasu jeszcze ten magazyn przetrwa, czy dostanie przydział papieru. I tutaj pełna zgoda: w oczywisty sposób w pamięć bardziej zapadają autorzy długich serii z wyrazistym bohaterem, jak Thorgal. Podobnie jest w przypadku komiksów autorskich, gdy scenarzysta jest jednocześnie rysownikiem.

MO: Baranowski.

MSz: Tak, Baranowski czy Chmielewski.

MO: Pozostańmy jeszcze na chwilę przy „Tajemnicy kipu”. Czy pan się mocno musiał wgryźć w ten temat? Bo sama historia jest przecież fascynująca.

MSz: Tak, zresztą później telewizja przymierzała się, żeby zrobić z tego serial.

MO: Na bazie komiksu?

MSz: Nie wiem czy na bazie komiksu, czy samego scenariusza. Dzwonili do mnie, bo nie mogli dotrzeć do autorki scenariusza, pani Dobrzyńskiej. Ale ja mniej więcej kojarzyłem, gdzie ona mieszka, ale nic więcej o niej nie wiedziałem. Zresztą akurat z nią dosyć często rozmawiałem, bo zaglądała do redakcji, a z pozostałymi autorami praktycznie się nie widywałem. Dostawałem scenariusz i tyle.

MO: Czyli przy „Tajemnicy kipu” wchodziliście w jakąś interakcję?

MSz: Tak, rozmawialiśmy w redakcji. A później robiłem „research” tematu. Wtedy nie miałem pojęcia o osiemnastym wieku w Peru, o powstaniach Inków. O ich wyglądzie, strojach, realiach. Dlatego siedziałem w bibliotece na Akademii i oglądałem albumy. Niestety, wtedy nie było aparatów cyfrowych i wszystko musiałem sobie szkicować. Nie było mowy, żeby album wypożyczyć do domu.

MO: Czy był jakiś pański wkład do samej tej historii?

MSz: Nie. Scenariusz był gotowy, z dialogami. Zresztą, ja byłem początkującym grafikiem i żaden redaktor nie brałby moich sugestii pod uwagę.

MO: A jak było z układem plansz?

MSz: Tutaj miałem pełną swobodę. Teraz już nie pamiętam czy tam był podział na plansze. Ale właśnie cała ta logika była po mojej stronie aby ten tekst podzielić na plansze, następnie plansze na obrazki i żeby całość zmieściła się w liczbie stron. Czytając scenariusz, musiałem wyłowić co jest w tej scenie najważniejsze. I w ogóle, które sceny będą najważniejsze w całym komiksie, decydujące o akcji. Przykładowo, jeśli była scena bitwy, to trzeba było zostawić więcej miejsca, a resztę jakoś tam poupychać, co, jeśli był dużo dialogów, było dosyć trudne. Dymków dialogowych nie można było za bardzo zmniejszyć.

Olbrzym z Cardiff

MO: A propos miejsca na dymki, to byłem trochę zaskoczony bo wydawało mi się, że większości przypadków to oryginalna plansza miała rozmiar zbliżony do A3. A z tego co się zorientowałem to „Tajemnica kipu” została narysowana na rozmiarze A2, czyli dosyć dużym.

MSz: Cóż, łatwiej się rysuje. Przynajmniej mnie. Rosiński zresztą też chyba na takim formacie rysował. Ostatnio jeździłem na kilka Festiwali Komiksu w Łodzi, tam były okolicznościowe wystawy, a chciałem zobaczyć jak to jest robione.

MO: Jak jest robione teraz?

MSz: Tak, ale niestety oryginałów tam nie zobaczyłem. W znakomitej większości były to wydruki komputerowe. Nie mogłem więc podpatrzeć narzędzi, podejrzewam, że robione to było na komputerze. Gdy byłem w Szwajcarii w 1988 właśnie na wystawach komiksów, to tam można było podpatrzeć warsztat, zobaczyć w jakiej skali to jest rysowane, czy piórem czy pędzelkiem, czy może technika mieszana. Czy wycierane, przemalowywane, retuszowane.

MO: Skoro rozmawiamy o oryginałach, chciałbym zapytać czy istnieją kolorowe plansze „Doktora Jekylla” i „Olbrzyma z Cardiff”? Bo one były chyba przeznaczone do Relaksu a ten, jak wiadomo, był kolorowy.

1 2 »

Komentarze

12 V 2020 12:27:23

Jego ilustracje czy okładki są jakieś takie sztuczne. Bardzo przeciętny wyrobnik.

12 V 2020 14:09:21

Bardzo lubiłem komiksy Pana Marka, z chęcią obejrzałbym wznowione wydania

12 V 2020 14:30:00

@Bartek
Wszystkie komiksy opublikowane w "Relaksie" są dostępne w trzytomowej serii "Relax - antologia". Pozostałe, niestety pozostaje allegro.

12 V 2020 16:08:12

^ Przynajmniej świetnie rysuje konie, co nie jest częste u polskich grafików.
Natomiast kompletnie nie zgadzam się z wypowiedzią M.Sz., jakoby polscy ilustratorzy nie umieli rysować realistycznie. A Wilkoń, Szancer, Rozwadowski, Grabiański, Kobyliński?! (listę mogę ciągnąć). Oczywiście o ASP słyszy się podobne rzeczy, jak opisane w wywiadzie, ale tam chyba oczekują, że student JUŻ będzie umiał rysować realistycznie.

12 V 2020 16:52:19

errata: co OBECNIE nie jest częste wśród polskich grafików.

12 V 2020 22:12:31

Mi Szyszko najbardziej kojarzy się z tymi zeszytami o władcach Polski. Krzywousty, Łokietek... Świetnie narysowane sceny batalistyczne to ich główny atut.

13 V 2020 14:35:57

@Achika- Ale Szancer to jeszcze przedwojnie, Kobyliński z kolei dzieje tuż powojenne, podobnie Wilkoń, Rozwadowski, Grabiański, Butenko.
I owszem, tam oczekują, że student już będzie umiał rysować, ale głównie chodzi o operowanie światłem, perspektywą, pokryciem, rysunek wcale nie musiał być realistyczny (tak przynajmniej wspominam z doświadczeń jednej znajomej).

19 V 2020 00:10:20

Prowadzącemu wywiad udało się przemilczeć fakt przypomnienia postaci Marka Szyszki i publikacji jego komiksów "Olbrzym z Cardiff" i "Pierwszy Polak w powietrzu" w magazynie "Komiks i My" nr 5 (2017). Ciekawe skąd ta amnezja?

19 V 2020 11:35:17

Komuś chyba teorie spiskowe weszły za mocno.

04 VI 2020 22:56:25

Achika - teorie spiskowe masz na okrągło w Wyborczej. Czytelnicy tej gazety często potem o nich mówią.

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Postanowiłem „brać czas”
Zbigniew Kasprzak

29 I 2023

Rozmowa o komiksach i nie tylko, przeprowadzona przez Marcina Osucha i Konrada Wągrowskiego ze Zbigniewem Kasprzakiem. Spotkanie z artystą odbyło się na jesieni zeszłego roku dzięki uprzejmości wydawnictwa Egmont.

więcej »

Funky Koval - alter ego Taty
Paulina Kędziora, Patrycja Polch-Lizukow

18 XI 2022

W tym miesiącu mija czterdzieści lat od ukazania się na łamach Fantastyki pierwszego odcinka „Funky’ego Kovala”, przez wielu uważanego za najlepszy polski komiks sf wszech czasów. Z tej okazji publikujemy wywiad z córkami Bogusława Polcha rysownika całej serii, Pauliną Kędziorą i Patrycją Polch-Lizukow.

więcej »

Norwegia jest magiczna
Malin Falch

31 V 2022

Malin Falch, autorka komiksu „Światła północy”, była już zmęczona. To był jej kolejny wywiad tego dnia, a za chwilę miała udać się na panel dyskusyjny. Do tego przed chwilą wzięła udział w wymagającej sesji zdjęciowej, po której ja bym zamordował kolejną osobę z mediów, która by coś ode mnie chciała. Tym większy szacunek, że na moje pytania odpowiadała cierpliwie i rzeczowo.

więcej »