
WASZ EKSTRAKT: | |
---|---|
Zaloguj, aby ocenić |
10 najlepszych opowiadań o wiedźminieNa zakończenie naszego bloku poświęconego wiedźminowi, prezentujemy nasz wybór 10 najlepszych opowiadań ze świata Białego Wilka.
Esensja10 najlepszych opowiadań o wiedźminieNa zakończenie naszego bloku poświęconego wiedźminowi, prezentujemy nasz wybór 10 najlepszych opowiadań ze świata Białego Wilka. Uważni czytelnicy z pewnością dostrzegą, że korzystaliśmy w przygotowaniu materiału częściowo z naszego zbioru „100 najlepszych polskich opowiadań fantastycznych”. Trudno się dziwić – teksty Andrzeja Sapkowskiego były istotną częścią owego rankingu. Nasze opinie nie zmieniły się – teksty uznane za znakomite, nadal za takie uważamy. Uzupełniliśmy zestawienie do pełnej dziesiątki i dziś je wam prezentujemy. Ciekawe, czy rosyjskie opowiadania z „Opowieści ze świata wiedźmina”, będą mogły z poniższymi konkurować? Zaryzykujemy twierdzenie, że po sukcesach kilku wcześniejszych tekstów Andrzej Sapkowski dopiero „Mniejszym złem” udowodnił, że jest twórcą, który potrafi mówić nie tylko w sposób atrakcyjny, ale także poruszać naprawdę poważne tematy pod płaszczykiem opowieści rozrywkowej, a historie o wiedźminie mają potencjał, którego być może do tej pory się nie spodziewaliśmy. Na płytszym poziomie „Mniejsze zło” to „odbaśniowiona”, alternatywna wersja losów Królewny Śnieżki, na głębszym – to opowieść… o czym właściwie? O zemście, o szantażu moralnym, o odpowiedzialności, którą musi wziąć na siebie jedyna osoba zdolna zapanować nad sytuacją. O niezrozumieniu, o konieczności podejmowania życiowych wyborów bez przekonania o ich słuszności. Bardzo mądry, piękny i poruszający na wielu poziomach tekst. Dla wielu czytelników do dziś najlepsze opowiadanie z cyklu wiedźmińskiego. Dla nas również. 2. Granica możliwości W historii zbrojnej wyprawy na smoka ukazane zostają rozmaite ludzkie charaktery i postawy życiowe, a także – często niejednoznaczne – relacje między bohaterami: miłość, zazdrość, niechęć, ciekawość. Andrzej Sapkowski robi to, co w początkowym etapie twórczości było jego specjalnością: opowiada „prawdziwą wersję” znanej baśni. Tym razem wywracana na nice jest legenda o Smoku Wawelskim, przy czym smok okazuje się porządnym gościem, a szewczyk i król – dość paskudnymi typkami. Jak zwykle u tego pisarza mamy tu doskonałe, cięte dialogi, niezapomniany humor (słynna scena rzucania zaklęcia nogą), dynamiczne walki i oczywiście ważne moralne wybory. Przede wszystkim jednak „Granica możliwości” to szczyt formy Sapkowskiego w konstruowaniu opowieści. Przeczytajcie ten tekst jeszcze raz, aby zobaczyć, jak istotną rolę odgrywa każda z licznych postaci i jak szereg wątków pięknie splata się w najbardziej efektownym finale z wszystkich wiedźmińskich historii. 3. Trochę poświęcenia Opowiadanie, które czytelnicy zwykle pamiętają jako „to o syrence”, jest w rzeczywistości tekstem o skomplikowanych ludzkich relacjach i uczuciach. Historia miłości księcia i mieszkanki oceanu jest tylko tłem, barwnymi przerywnikami w opowieści o dziewczynie zakochanej w wiedźminie – i świadomej tego, że jest to uczucie niemożliwe do spełnienia. Andrzej Sapkowski, bazując na typowych dla siebie niedopowiedzeniach, doskonale oddaje całą gamę subtelnych odczuć obu stron, tworząc przy okazji niezapomniane bon moty w rodzaju „Ballad nie pisze się po to, by w nie wierzono”. A przy okazji szczerze wzruszające, najpiękniejsze miłosne opowiadanie z wiedźmińskiego cyklu, choć bez (bezpośredniego) udziału Yennefer. Z „Kwestii ceny” pamięta się zdanie pierwsze, a z „Krańca świata” ostatnie. I nie tylko to, bo kto z wielbicieli twórczości Andrzeja Sapkowskiego nie kojarzy babci znającej jeno to, co podle obrazka stoi, wiedźmaka chutliwego ponad miarę wszelaką czy diaboła, któremu wór onych kulek dali. Rewelacyjne dialogi, mnóstwo humoru, a także mądra, nienatrętnie przekazana lekcja tolerancji, zarazem zaś smutna refleksja nad ludźmi – i nie tylko ludźmi – którym tak często owej tolerancji brakuje. I jest tu też miejsce na odrobinę nadziei, z którą można pozostać po zakończeniu lektury. Przynajmniej zanim nadejdzie Czas Pogardy… 5. Kwestia ceny Nawet gdyby „Kwestia ceny” nie była świetnym opowiadaniem, miałaby miejsce wśród najważniejszych tekstów polskiej fantastyki. Wszak to z tego dzieła – na pierwszy rzut oka znów będącego zabawą z klasycznymi, baśniowymi wątkami – bierze początek (i koniec) historia, która rozwinie się potem w sagę o wiedźminie. Geralt obracający się wśród wyższych sfer zazwyczaj dobrze wpływał na lekkość i ostrość pióra Sapkowskiego (wspomnijmy choćby bankiet czarodziejów w „Czasie pogardy”), a w „Kwestii ceny” mamy wszak pełnowymiarową ucztę. Opowieść o zabójcy potworów po raz kolejny okazuje się zaś opowieścią o próbie godzenia ludzi. 6. Ziarno prawdy Drugie opowiadanie wiedźmińskie (nie licząc spin-offu w postaci „Drogi, z której się nie wraca”) ląduje w zestawieniu „Esensji” o wyżej od debiutu Andrzeja Sapkowskiego i nie dzieje się tak bez przyczyny. W tekście tym Sapkowski już w pełni uchwycił istotę zarówno postaci, którą stworzył, jak i metody, która uczyniła z opowiadań o Geralcie perełki krótkiej formy. Klasyczny motyw baśniowy (tu: piękna i bestia), często wywrócony do góry nogami i zderzony z problematyką mającą odniesienie do współczesności, oraz bohater – nominalnie pogromca potworów, który z istotami uważanymi za potwory częściej znajduje wspólny język niż z ludźmi. W tym opowiadaniu jak w soczewce skupiają się wszystkie najważniejsze zalety pisarstwa Sapkowskiego: soczyste dialogi (z doskonałym oddaniem języka i zachowania małej Ciri, a także naturalnie brzmiącymi – mimo archaizowanej stylizacji – wypowiedziami driady Braenn), nawiązania do znanych baśni, zwięzłe, ale plastyczne opisy i oczywiście żywa akcja: nie tylko walki z potworami i paskudniejszymi od potworów ludźmi, lecz również dotknięcie prawdziwej magii. Przede wszystkim jednak jest to sugestywna, nastrojowa, przepełniona refleksją opowieść o tytułowym przeznaczeniu. 8. Wiedźmin Najgłośniejszy debiut lat 80. i początek jednego z najsłynniejszych cykli fantastycznych. W znanej w Polsce fantastyce ówczesnych lat zupełną nowością było przedstawienie zabójcy potworów, który nie robi tego z powołania (zemsty, woli bogów itp.), lecz zawodowo, dysponując profesjonalnym sprzętem i przygotowaniem. W tym pierwszym tekście zarysowują się kwestie, które zadecydują o przyszłym sukcesie ASa – wyrazisty i nietypowy główny bohater, polityczne intrygi i moralna niejednoznaczność. W „Wiedźminie” Geralt jest chyba najbardziej „obcy”, jest ucieleśnieniem znanego cytatu o konsekwencjach spoglądania w otchłań – na czas walki ze strzygą sam staje się potworem. Przyznajmy jednak, że kolejne opowiadania były jeszcze lepsze. Choć w zdecydowanej większości opowiadań Sapkowski przedstawia skomplikowane relacje pomiędzy bohaterami, „Okruch lodu” jest chyba najbardziej obyczajowym tekstem ze wszystkich. Fantastyczno-baśniowe motywy stanowią zaledwie tło dla ukazania smutnego końca miłosnego trójkąta. „Okruch lodu” jest opowiadaniem o miłości a może nawet bardziej – o strachu przed miłością, która czyni nas słabymi. A Yennefer, sztucznie piękna czarodziejka, skrywająca w głębi duszy ból pogardzanego i odtrąconego dziecka nie umie zgodzić się na to, by bliska relacja z mężczyzną zniszczyła jej maskę. Yennefer pragnie iluzji, lodowego pałacu, którego będzie królową, a nie szarej codzienności w obskurnej mieścinie. Kiedy widzi, że faza zauroczenia mija, a miłość odzyskuje wzrok, zaczyna się bać. Nie potrafi też wybrać pomiędzy kochankiem-wieloletnim przyjacielem i ucieleśnieniem życiowej stabilizacji w osobie Istredda, a bardziej namiętną lecz i obfitującą w konflikty relacją z Geraltem. Warto docenić to opowiadanie za psychologiczną prawdę i pogłębione portrety bohaterów. 10. Wieczny ogień Chyba najlżejsze tematycznie i najbardziej humorystyczne opowiadanie ze świata wiedźmina, nie licząc odpryskowego „Coś się kończy, coś się zaczyna”. Wygląda na to, że autor wykorzystał tutaj swoją wiedzę zawodową (handlarza futrami) dla barwnego i nieodparcie zabawnego opisania historii pewnego wynalazczo-handlowo interesu. W tym utworze wyraźnie widać jedne z mocniejszych stron talentu pisarza, mianowicie tworzenie pełnokrwistych postaci oraz bardzo zwięzłe, dosłownie w dwóch-trzech mimochodem rzuconych zdaniach przedstawianie wymyślonego przez siebie świata jako wielkiego i skomplikowanego mechanizmu, połączonego polityczno-gospodarczymi zależnościami całkiem podobnymi do tych z naszej rzeczywistości. Mimo rozrywkowej tematyki Sapkowski nienachalnie przedstawia problemy z ludzką skłonnością do dyskryminacji oraz lękiem przed „innym”, który może wtopić się w nasze środowisko. ![]() 22 marca 2013 |
Większość czytelników fantastyki zna takie powieści H. G. Wellsa jak „Wojna światów” czy „Wehikuł czasu”. Ojciec science fiction napisał jednak o wiele więcej znaczących książek, z których nie każda została dotychczas przetłumaczona na polski. Przyjrzyjmy się jednej z takich prac mistrza.
więcej »W Polsce zwykło się określać policjantów „glinami” lub pogardliwie „psami”. W krajach anglojęzycznych to „pigs”, czyli po prostu „świnie”. Określenie to sugeruje oczywiście niechęć, odrazę i ma być z założenia obraźliwe. Nazwanie „świnią” Bruce’a Robertsona, głównego bohatera „Brudu”, jest też obraźliwe – tylko, że dla świń. Policjant z edynburskiego posterunku, zajmujący się sprawami kryminalnymi, jest jednym z najbardziej odrażających protagonistów w historii literatury (i filmu). Kim jest ta (...)
więcej »Irvine Welsh, Szkot z Edynburga, zadebiutował dokładnie trzydzieści lat temu powieścią opartą bardzo mocno na swoim własnym życiu. Czyli na wspomnieniach z końca lat siedemdziesiątych, kiedy to heroina była „naturalnym elementem jego otoczenia” i sposobem na życie w Leith, jego rodzimej dzielnicy. Powieść ta, napisana po angielsku, szkocku i miejscami twardą miejscową gwarą z Leith, kojarzona jest u nas przede wszystkim z jej kinową ekranizacją. Mocną i nie pozostawiającą obojętnym.
więcej »Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner
Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner
Czy książki czytają ludzi? Autorzy kontra czytelnicy
— Agnieszka Hałas, Anna Nieznaj, Beatrycze Nowicka, Agnieszka ‘Achika’ Szady
Do księgarni marsz: Październik 2014
— Esensja
Cykl wiedźmiński to więcej niż kanon
— Miłosz Cybowski, Agnieszka Hałas, Magdalena Kubasiewicz, Beatrycze Nowicka, Agnieszka Szady, Konrad Wągrowski
10 najlepszych polskich zbiorów opowiadań fantastycznych
— Jakub Gałka, Agnieszka Szady, Konrad Wągrowski
100 najlepszych polskich opowiadań fantastycznych
— Esensja
To już nie to samo… I bardzo dobrze!
— Esensja
Motyw przeznaczenia w twórczości Andrzeja Sapkowskiego
— Adrian Pisczur
Cykl wiedźmiński to więcej niż kanon
— Miłosz Cybowski, Agnieszka Hałas, Magdalena Kubasiewicz, Beatrycze Nowicka, Agnieszka Szady, Konrad Wągrowski
Wiedźmin Geralt: Podróż na wschód
— Władimir Arieniew
Wiedźmin w Esensji
— Esensja
Głos miał nieprzyjemny
— Borys Jagielski
Zagraj to jeszcze raz, Jaskier
— Agnieszka Szady
Esensja czyta: Listopad 2013
— Kamil Armacki, Miłosz Cybowski, Jacek Jaciubek, Jarosław Loretz, Daniel Markiewicz, Paweł Micnas, Beatrycze Nowicka, Joanna Słupek, Mieszko B. Wandowicz, Konrad Wągrowski
Zagraj to jeszcze raz, odtwarzaczu…
— Marcin T.P. Łuczyński
Sceny z życia wiedźmina
— Konrad Wągrowski
Esensja czyta: Październik-listopad 2009
— Jędrzej Burszta, Jakub Gałka, Anna Kańtoch, Michał Kubalski, Marcin T.P. Łuczyński, Joanna Słupek, Mieszko B. Wandowicz, Konrad Wągrowski, Krzysztof Wójcikiewicz
Ile mistrza w rzemieślniku?
— Jędrzej Burszta
Lux cykl
— Marcin Łuczyński
Oczekiwaliśmy światła, a oto ciemność
— Tomasz Iwanicki
Szkieletów w szafie brak
— Artur Chruściel
Prezenty świąteczne 2022: Prezenty książkowe
— Esensja
Nie przegap: Luty 2022
— Esensja
Prezentownik książkowy 2021
— Esensja
10 najśmieszniejszych lub najdziwniejszych książkowych scen ze zwierzętami
— Esensja
10 naj…: 11 twarzy jesieni
— Esensja
Do księgarni marsz: Grudzień 2020
— Esensja
Do księgarni marsz: Listopad 2020
— Esensja
Do księgarni marsz: Październik 2020
— Esensja
Do księgarni marsz: Wrzesień 2020
— Esensja
Do księgarni marsz: Sierpień 2020
— Esensja