Bogaty tata
Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.
Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.
Puchatek: Żenada i wstyd
Jak wielokrotnie pouczają starsi – co nagle, to po diable. „Puchatek: Krew i miód” potwierdza to w całej rozciągłości.
Upadek Rycerza: Część 5. Rycerz odnowiony
Tego już w czasach TM-Semic nie poznaliśmy. Batman pokonał Azraela, a sam Azrael najwyraźniej poszedł po rozum do głowy, Robin powrócił do jaskini, Nightwing pojawił się ni stąd ni zowąd i tylko rozczarowanego i obrażonego Alfreda nadal brakuje. Bruce Wayne wrócił do roli człowieka-nietoperza, prawda? No niestety, sprawa jest trochę bardziej skomplikowana.
Kulawe konie: Sez. 1. odc. 1. Witajcie w czyśćcu (a może nawet w piekle)
Nie ulega wątpliwości, że twórcy „Kulawych koni” znakomicie potrafią operować kontrastami i igrać z przyzwyczajeniami widzów. I tak na początku pierwszego odcinka wprawdzie obserwujemy dynamiczną akcje przeprowadzoną przez agentów służb specjalnych, ale szybko wydarzenia toczą się w zgoła odmiennym tempie, Co istotne, mimo to napięcie wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie.
Harry Potter? Narnia? Mozart!
Szafka z zegarem w szkolnej bibliotece okazuje się przejściem do świata fantazji. Brzmi jak początek streszczenia powieści dla młodzieży młodszej? Trochę tak, bo „Czarodziejski flet” Floriana Sigla to niejako próba pożenienia opery Mozarta z motywami typowo szkolnymi: wredny szpaner, sympatyczny fajtłapa, atrakcyjna koleżanka, budzący strach dyrektor. A po drugiej stronie – przygody, ratowanie świata i… królewna. Kogo wybierze bohater?
Bywało lepiej
„Jesteśmy snem” to zbiór trzech krótkich powieści Ursuli K. LeGuin. Zbiór dość nierówny, bo zawarte w nim historie są leciwe i mało zajmujące, szczególnie dla współczesnego czytelnika.
Niejednoznaczny kot
Jeżeli w ruinach kurortu znajdziesz nietknięte drzwi, a obok nich tajemniczą figurkę, na wszelki wypadek jej nie dotykaj, a już na pewno nie podnoś! Tytułowa bohaterka filmu „Suzume” przez swoją lekkomyślność zostaje wciągnięta w niesamowitą przygodę, w trakcie której będzie musiała uratować swój kraj oraz zakocha się w… żółtym krzesełku.
Wporzo
„Niepodległość. Terra Alta II” to powieść kryminalna, ale przy okazji jest zaangażowanym głosem w dyskursie o tożsamości Katalonii.
– kanał informacyjny ogólny [pomoc…] – kanał informacyjny działu [więcej…] – kanał informacyjny blogu
książkowe
Ojciec RosemaryKobiety nie miały lekkiego życia w książkach Iry Levina. Były nękane przez psychopatów, diabolicznie zapładniane, traktowane jako domowe niewolnice oraz, co najgorsze, podglądane kamerkami w trakcie brania prysznica. Nazwisko nowojorskiego pisarza nie jest może powszechnie rozpoznawane, lecz bogactwo jego pomysłów i wpływ na literaturę gatunkową powinny zostać docenione.
Borys JagielskiOjciec RosemaryKobiety nie miały lekkiego życia w książkach Iry Levina. Były nękane przez psychopatów, diabolicznie zapładniane, traktowane jako domowe niewolnice oraz, co najgorsze, podglądane kamerkami w trakcie brania prysznica. Nazwisko nowojorskiego pisarza nie jest może powszechnie rozpoznawane, lecz bogactwo jego pomysłów i wpływ na literaturę gatunkową powinny zostać docenione.  Ira Levin. Źródło: 24symbols.com Wszyscy wiedzą, że „Dziecko Rosemary” nakręcił „nasz” Roman Polański przebijając się tym sposobem w amerykańskiej branży filmowej. Niektórzy zapamiętali z napisów początkowych, iż Polański ułożył również scenariusz. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę, że fabuła „Dziecka Rosemary” nie była wcale autorskim projektem polskiego reżysera. Historię kobiety noszącej w swym łonie diabelskie nasienie wymyślił nowojorski pisarz Ira Levin. Ekranizacja Polańskiego także i jemu na dobre utorowała drogę do sławy. Chociaż Levin w ciągu trwającej pięć dekad kariery spłodził jedynie siedem książek, i tak odcisnął swoje piętno na thrillerze – a nawet na całej kulturze popularnej. Bogaty tata  Okładka pierwszego wydaniu „Pocałunku przed śmiercią”. Źródło: Wikipedia Pisarska kariera Levina ruszyła już pod koniec studiów. „Portretem Ledy” zajął drugie miejsce w konkursie na scenariusz ogłoszonym przez stację CBS, zdobywając nagrodę w wysokości dwustu dolarów. Tekst odkupiła odeń konkurencja, NBC, co wzbogaciło Levina o dalsze czterysta dolarów, a publiczności dało jeden z odcinków serialu „Lights Out”, prekursora „Strefy mroku”. W latach pięćdziesiątych absolwent nowojorskiej uczelni napisze jeszcze kilka podobnych scenariuszy dla telewizji.  Plakat filmu „Pocałunek przed śmiercią”. Źródło: doctormacro.com Czytanie „Pocałunku…” dzisiaj przynosi ciekawe przeżycie. Trzymamy oto w ręku thriller przeciętny stylistycznie, trochę staroświecki pod względem psychologicznym – ważną rolę w fabule odgrywa zakochana po uszy młoda kobieta – ale nowatorski w zakresie kompozycji. Tryptykowy układ książki otwiera długi prolog, w którym narracja prowadzona jest z punktu widzenia mordercy przygotowującego się z zimną krwią do popełnienia zbrodni. Levin przedstawia nam jego podły motyw i kreśli przekonujący portret psychopaty. Nie zdradza jednak najważniejszej informacji: tożsamości. W części drugiej, gdy trwają poszukiwania mordercy, jesteśmy więc równie bezradni – i zdeterminowani – co bohaterka. Po nieoczekiwanym zwrocie akcji przychodzi pora na część trzecią, najmniej oryginalną, chociaż nadal interesującą, ponieważ dwie poprzednie zdążyły nas w historię wciągnąć. Levin po raz pierwszy także udowadnia, że potrafi pisać satysfakcjonujące, półotwarte zakończenia.  Kadr z filmu „Oferma w armii”. Andy Griffiths po prawej. Źródło: moma.org Noirowa ekranizacja pierwszej powieści Levina była sukcesem mniejszym niż pierwowzór. Dziś warto obejrzeć ją przede wszystkim dla trzyipółminutowego jadącego ujęcia na początku filmu; w latach pięćdziesiątych ten dynamiczny operatorski zabieg stosowano bardzo rzadko. Na własną odpowiedzialność musicie natomiast oglądać remake z 1991 r. z Mattem Dillonem i Sean Young. Wyróżniono go dwiema Złotymi Malinami (obie otrzymała Young, czyli Rachael z „Blade Runnera”), lecz z kolei występ Dillona pochwalił znany krytyk Roger Ebert. Nie czas na książki Wydawszy „Pocałunek przed śmiercią” Levin-powieściopisarz zamilkł na półtorej dekady. Jeszcze w tym samym roku poszedł do wojska. Przez dwa lata służył w Army Signal Corps, oddziałach łączności i informacji. Stacjonował w Queens, dzielnicy Nowego Jorku, a do jego zadań należało… klecenie scenariuszy do filmów treningowych dla rekrutów. Początkujący pisarze naprawdę powinni Levinowi pozazdrościć: nie dość, że zamożny ojciec wydatnie ułatwił synowi początek kariery, to na dodatek armia umożliwiła mu trenowanie pisarskiego talentu w bezpiecznych opłotkach rodzinnego miasta. Po zwolnieniu z wojska autor zajął się sztukami teatralnymi. Przed opublikowaniem „Dziecka Rosemary” w 1967 r. spłodził ich pół tuzina, choć warte wzmianki są zaledwie dwie:  Ira Levin. Autor: Sanjiro Minamikawa. Źródło: iralevin.org Sierżancka dobra passa panów Hymana, Levina i Griffitha trwała długo. Przedstawienie trafiło jesienią na Broadway, gdzie grano je przez dwa lata. W 1958 r. zostało pomyślnie przeniesione na wielki ekran. W latach sześćdziesiątych nakręcono także trzydziestoodcinkowy serial, już bez Griffitha i przedwcześnie zmarłego Hymana, lecz nadal ze scenariuszami autorstwa Levina. Jeden z odcinków, „Two Aces in a Hole”, przypominał swą fabułą powstałe tego samego roku kanoniczne zimnowojenne filmy, „Dra Strangelove” oraz „Czerwoną linię” („Fail Safe”).  Okładka pierwszego wydania „Dziecka Rosemary”. Autor: John Bacon. Źródło: ISFDB.org W 1965 r. Levin przyłożył rękę do przebojowej piosenki „He Touched Me” w wykonaniu Barbry Streisand. Autor „Pocałunku przed śmiercią” napisał do niej słowa, a Milton Schafer ułożył muzykę. Utwór stanowił część musicalu „Drat! The Cat!”, ale gdyby nie piosenka, nie warto byłoby o nim pamiętać. Parę lat potem Levin spróbował swoich sił jako reżyser teatralny. Bez większego sukcesu. Twórcze przeznaczenie prowadziło go w inną stronę. „Co zrobiliście z jego oczami?”  Plakat filmu „Dziecku Rosemary”. Źródło: IMDB.com Najbliżej literatury z górnej półki – co nie znaczy, że bardzo blisko – znajduje się „Dziecko Rosemary”. Tę kanoniczną historię wszyscy pewnie doskonale znają, więc streśćmy ją tylko dla porządku: Młode małżeństwo wynajmuje mieszkanie w posępnym, neogotyckim apartamentowcu w centrum Nowego Jorku. On jest aktorem szukającym angażu, ona wkrótce zachodzi w ciążę. Szereg niepokojących wydarzeń sprawia, że Rosemary zaczyna lękać się o los nienarodzonego dziecka – i swój własny. Główną zaletę największego bestselleru Iry Lna granicy paranoi i horroru. Dopiero w końcowej partii wyjaśni się, czy podejrzenia Rosemary były słuszne, a dwa finałowe zwroty akcji nie pozwolą o lekturze szybko zapomnieć (oczywiście pod trudnym do spełnienia warunkiem nieznajomości ekranizacji Polańskiego). Wielka szkoda, że Levinowi zabrakło ochoty, by zniuansować wewnętrzny portret Rosemary, by wydobyć irracjonalne lęki ciężarnej kobiety na światło dzienne w bardziej wyrafinowany sposób. No właśnie, ochoty czy talentu? Chyba jednak przede wszystkim chęci, bo przecież w „Pocałunku przed śmiercią” poradził sobie lepiej z psychologicznym aspektem. Z drugiej strony wypada podkreślić, że Levin odświeżył oblicze horroru uprzedzając o rok „Świt żywych trupów” George′a Romero. Tam śmiertelne niebezpieczeństwo stanowić będą monstrualnie odmienieni ludzie z sąsiedztwa. W „Dziecku Rosemary” źródłem zawoalowanego zagrożenia również są sąsiedzi i znajomi głównej bohaterki, a na dodatek akcja nie toczy się wcale na odludziu, lecz w samym centrum zabieganej metropolii. W przebłysku topograficznego geniuszu Levin przemienił upiorne zamczysko w budynek mieszkalny i przeniósł je na Manhattan.  Mia Farrow jako Rosemary Woodhouse. Źródło: IMDB.com Polski reżyser bardzo sprawnie prowadził też aktorów. Polański zamierzał obsadzić w głównej roli narzeczoną Sharon Tate, lecz producent zasugerował jakieś bardziej znane nazwisko. Zaangażowano zatem Mię Farrow, która co prawda nie przebiła się wcześniej na dużym ekranie, ale była podówczas popularną aktorką telewizyjną za sprawą telenoweli „Peyton Place”. Co więcej, małżeństwo z Frankiem Sinatrą wyniosło ją niedawno do rangi celebrytki. W sensie matrymonialnym występ w „Dziecku Rosemary” zakończył się dla Farrow źle (albo i dobrze): wściekły Sinatra, odkrywszy, że jego trzecia żona, wbrew wcześniejszym ustaleniom, próbuje dalej rozwijać karierę aktorską, wysłał jej na plan filmowy papiery rozwodowe. Zaszantażowana kobieta chciała zrezygnować z roli, jednak producent przekonał ją, by zrezygnowała raczej z Sinatry.  Okładka pierwszego wydania „Tego wspaniałego dnia”. Autor: Paul Bacon. Źródło: ISFDB Bez wpływu „Dziecka Rosemary” nie powstałyby zapewne trzy świetne horrory religijne kolejnej dekady: „Egzorcysta”, „Kult” i „Omen”. Rzecz jasna, nie powstałby też szereg horrorów miernych i odtwórczych, z telewizyjnym sequelem pt. „Look What’s Happened to Rosemary’s Baby” (1976) na czele. W 1997 r. Levin wydał własną, jeszcze gorszą kontynuację zatytułowaną „Son of Rosemary”. Była to jego ostatnia, niestety katastrofalnie zła powieść, w której pisarz „przeskoczył rekina”, czyli popadł w fabularny absurd. Na szczęście nie wydano jej jak dotąd w Polsce. Wiosną 2014 r. NBC wyemitowała czteroodcinkowy miniserial nakręcony na podstawie „Dziecka…” z dwiema sporymi zmianami względem oryginału: akcję przeniesiono z Nowego Jorku do Paryża, a w rolę Rosemary wcieliła się czarnoskóra Zoe Saldana („Avatar”, „Columbiana”). Można obejrzeć, szczególnie jeśli jesteśmy miłośnikami serialu „Suits” (męża zagrał Patrick J. Adams), tropicielami polskich cameo w zagranicznych produkcjach (Wojciech Pszoniak na drugim planie) albo wielbicielami egzotycznej urody Saldany. Do wersji Polańskiego miniserialu oczywiście nie ma co porównywać. Ta wspaniała dekada  Ira Levin. Autor: Mike Englefield. Źródło: iralevin.org Jeżeli nazwiemy „1984” dystopią językowo-polityczną, a „Nowy wspaniały świat” dystopią genetyczno-technologiczną, to „Ten wspaniały dzień”1) zasługuje na miano dystopii utylitarystycznej. Oczami Li RM35M4419 poznajemy zunifikowaną Ziemię przyszłości zarządzaną przez superkomputer UniComp. Maszyna (nie będąca wbrew pozorom Sztuczną Inteligencją) planuje i monitoruje życie każdego człowieka w najdrobniejszych szczegółach. Decyduje, co każdy Członek ludzkiej Rodziny powinien jeść, gdzie mieszkać, czym się zajmować, kiedy założyć rodzinę. Cel: stworzenie perfekcyjnie zrównoważonego, globalnego społeczeństwa. Środki: obowiązkowy, mechaniczny seks z różnymi partnerami, comiesięczne terapie hormonalne oraz regularne spotkania z osobistymi doradcami stanowiącymi połączenie mentora, psychoterapeuty i spowiednika. Indywidualiści, jednostki niepokorne oraz potencjalni buntownicy są szybko wyłapywani dzięki rutynowemu systemowi donosów. Następnie poddaje się ich intensywnej kuracji farmakologicznej i przywraca do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie.  Okładka pierwszego wydania „Żon ze Stepford”. Autor: Paul Bacon. Źródło: ISFDB.org Nic zatem dziwnego, że „Ten wspaniały świat” przyniósł Levinowi w 1992 r. Prometeusza, nagrodę ufundowaną przez Stowarzyszenie Libertariańskiej Przyszłości. W kategorii „Hall of Fame” innymi wyróżnionymi autorami byli George Orwell, Robert A. Heinlein, Anthony Burgess, a nawet Hans Christian Andersen (za „Nowe szaty cesarza”); wśród bieżących laureatów z ostatnich lat odnajdziemy natomiast nazwiska Cory’ego Doctorowa, Charlesa Strossa i Neala Stephensona. Jednak czy czytelnicy politycznie obojętni (albo tacy o socjalistycznym usposobieniu) odnajdą w „Tym wspaniałym świecie” coś dla siebie? Tak. Powieść napisano bowiem z epickim oddechem: śledzimy kilkadziesiąt lat z życia Chipa, w trakcie których odkryjemy wraz z nim kilka spiętrzonych tajemnic zunifikowanego świata i zostaniemy uraczeni przez autora paroma dużymi zwrotami akcji. Przez karty powieści przewija się szereg niezłych postaci drugoplanowych, jest tu miejsce na dramat, dialogi, romans, akcję, emocjonujący finał. Powtórzę: To świetny materiał na film. Dlaczego producenci „Igrzysk śmierci” go jeszcze nie odgrzebali?  Katharine Ross, żona ze Stepford. „Żony ze Stepford” są dziełem przekornym, gdyż poddającym się dwóm diametralnie różnym interpretacjom. Czy Levine zakpił z tradycyjnego, patriarchalnego modelu rodziny, w którym on pali fajkę w klubie dla dżentelmenów, a ona haruje przy garach i mopie? A może odwrotnie: Czy „Żony…” nie stanowią przypadkiem zakamuflowanego, mizgoinistycznie kąśliwego manifestu antyfeministycznego, przejaskrawionej dla zmyłki pochwały tradycyjnych ról płciowych? Tak czy owak, przymiotnik „stepfordzki” trafił na stałe do języka angielskiego. Słownik definiuje go jako pejoratywne oznaczenie osoby ostentacyjnie konformistycznej i uległej. Z kolei określenie „żona stepfordzka” wskazuje na kobietę ślepo podporządkowaną woli męża, zajętą całkowicie domem oraz własnym wyglądem. Zastanawiające, że czwarta powieść Levina nie doczekała się jak dotąd nagrody Stowarzyszenia Feministycznej Przyszłości.  Okładka pierwszego wydania „Chłopców z Brazylii”. Autor: Paul Bacon. Źródło: ISFDB.org  Gregory Peck jako dr Mengele. W latach siedemdziesiątych filmowy honor Levina ocalili tylko „Chłopcy z Brazylii”, nakręcona w 1978 r. wierna adaptacja wcześniejszej o dwa lata powieści pod tym samym tytułem. Na stołku reżyserskim zasiadł Franklin J. Schaffner, znany podówczas reżyser mający na swoim koncie takie przeboje jak „Planetę Małp”, „Pattona”, „Papillon” i „Wyspy na Golfsztromie”. Talent Schaffnera był wtedy co prawda już na wyczerpaniu, ale na „Chłopców z Brazylii” jeszcze go szczęśliwie starczyło.  Christopher Reeve i Michael Caine w „Śmiertelnej pułapce”. Koniec bez twistu  Okładka pierwszego wydania „Sliver”. Źródło: ISFDB.org Na początku lat osiemdziesiątych Ira Levin miał też za sobą oba małżeństwa. Z Gabrielle Aronsohn rozstał się osiem lat po ślubie, w 1968 r. Związek dał mu trójkę synów, Adama, Jareda i Nicholasa. W 1979 r. pisarz poślubił Phyllis Sugarman. Drugie małżeństwo przetrwało zaledwie dwa lata.  Sharon Stone i William Baldwin w „Sliver”. „Sliver” posiada wszelkie zadatki na opus magnum Levina. Autor „Dziecka Rosemary” stanął przed szansą napisania błyskotliwego utworu składającego historie o mieszkańcach ultranowoczesnego wieżowca w psychologiczny, zabarwiony erotyką thriller. Powieść mogła stać się gorzkim komentarzem do samotności i zagubienia nowojorczyków – komentarzem wyposażonym oczywiście w charakterystyczny dla pisarza suspens. „Sliver”, rozsadziwszy ramy dreszczowca, awansowałby do miana jednej z najważniejszych nowojorskich powieści lat dziewięćdziesiątych. Zarazem Levin pozostałby wierny swojemu ulubionemu tropowi: także i tutaj głównym bohaterem jest wszak kobieta, na której zdrowie i życie ktoś się niecnie zasadza.  Okładka pierwszego wydania „Son of Rosemary”. Autor: Anthony Ramondo. Źródło: ISFDB.org Ira Levin zmarł w swoim apartamencie na Manhattanie 12 listopada 2007 r. w wieku siedemdziesięciu ośmiu lat.  23 lutego 2016 1) Tłumaczenie tytułu sugeruje, iż w oryginale Levin użył tego samego przymiotnika, co Aldous Huxley. Tytuł nie brzmi jednak „This Brave Day”, tylko „This Perfect Day”, czyli „Ten doskonały dzień”. |
Powoli zbliżają się wakacje – co ciekawego warto spakować do waszych pleckaów i walizek?
więcej »
Autor tej dylogii, zaliczanej do klasyki przedwojennej brytyjskiej science fiction, urodził się w Smethwick pod angielskim Birmingham, co czyni go rodakiem i rówieśnikiem H. G. Wellsa. Na tym podobieństwa między obu pisarzami (pozornie) się kończą.
więcej »
Mamy rok 1984. We Francji Michel Platini zamienia się w żywą legendę, czego świadkami są młodzi, dwudziestoletni bohaterowie powieści, przesiadujący w edynburskich pubach i oglądający przy piwie mistrzostwa Europy w piłce nożnej. Nie przypominają jeszcze ćpunów z „Trainspotting”, którzy nie chcieli wybierać niczego poza heroiną. Ale są na „dobrej” drodze.
więcej »Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner
Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner
Niedojechanie
— Borys Jagielski
Ziemia obiecana
— Borys Jagielski
Głos miał nieprzyjemny
— Borys Jagielski
A gdy się zejdą, raz i drugi...
— Borys Jagielski
Medjugorje
— Borys Jagielski
Kres górny
— Borys Jagielski
Gorąca gra
— Borys Jagielski
Portrety nietoty
— Borys Jagielski
Hollywoodzkie emerytury
— Borys Jagielski
Wrzód na tkance
— Borys Jagielski