Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 28 maja 2023
w Esensji w Esensjopedii

Cormac McCarthy
‹W ciemność›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułW ciemność
Tytuł oryginalnyOuter Dark
Data wydania26 stycznia 2011
Autor
PrzekładMaciej Świerkocki
Wydawca Wydawnictwo Literackie
ISBN978-83-08-04563-3
Format272s. 123×197mm
Cena29,90
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Nie ma takich na świecie, ale bywają w nas
[Cormac McCarthy „W ciemność” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Rinthy Holme, 19-letnia matka ze społecznego marginesu, jest jedyną jak dotąd w powieściach Cormaca McCarthy′ego pierwszoplanową postacią kobiecą. Pojawia się w wydanej niedawno po polsku drugiej książce autora. „W ciemność” to na pewnej płaszczyźnie paraboliczny utwór o rodzicach i ich dziecku; mroczny, a przy tym skrajnie oszczędny. Brzmi znajomo? Nie tędy, nomen omen, droga.

Mieszko B. Wandowicz

Nie ma takich na świecie, ale bywają w nas
[Cormac McCarthy „W ciemność” - recenzja]

Rinthy Holme, 19-letnia matka ze społecznego marginesu, jest jedyną jak dotąd w powieściach Cormaca McCarthy′ego pierwszoplanową postacią kobiecą. Pojawia się w wydanej niedawno po polsku drugiej książce autora. „W ciemność” to na pewnej płaszczyźnie paraboliczny utwór o rodzicach i ich dziecku; mroczny, a przy tym skrajnie oszczędny. Brzmi znajomo? Nie tędy, nomen omen, droga.

Cormac McCarthy
‹W ciemność›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułW ciemność
Tytuł oryginalnyOuter Dark
Data wydania26 stycznia 2011
Autor
PrzekładMaciej Świerkocki
Wydawca Wydawnictwo Literackie
ISBN978-83-08-04563-3
Format272s. 123×197mm
Cena29,90
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
„Droga” bowiem traktuje o ojcowsko-synowskiej miłości, a tutaj próżno dopatrywać się podobnych uczuć. Troskliwy tatuś świeżo narodzonego potomka wyrzucił, by obwieścić matce śmierć niemowlęcia, ta zaś, owszem, nie uwierzyła i ruszyła na poszukiwania, ale powodowana głównie biologicznym przywiązaniem. (A przynajmniej takie sprawia wrażenie, bo jak zwykle u amerykańskiego pisarza motywacje pozostają w sferze domysłów). Nie dziwi, że ojciec dziecka, Culla Holme, nie wykazuje nawet takiego sentymentu. Rinthy i Culla noszą to samo nazwisko, jednak nie są ani nigdy nie byli małżeństwem: to siostra i brat. Zamiast więc o normalnej rodzinie stawiającej czoło patologicznej rzeczywistości, opowiada „W ciemność” o patologicznej familii w całkiem normalnym środowisku.
Co wcale nie oznacza, że poza rodzeństwem brak wypaczeń – są ludzie lepsi i gorsi, jak to w życiu, ale są też i ci, którzy w kategoriach codzienności się nie mieszczą. Można wszak wyróżnić coś takiego jak McCarthowski szwarccharakter. Bywa głównym bohaterem albo osobnikiem epizodycznym, geniuszem zła niczym sędzia Holden lub kompletnym półgłówkiem pokroju Lestera Ballarda, lecz zawsze cechuje go jedno: nieczłowieczeństwo. Holden, Ballard czy ich spopularyzowany przez kino powinowaty Anton Chigurh to postacie odhumanizowane, jak z mitu, nieroszczące sobie pretensyj do realności; postacie, których rolą jest zobrazowanie pewnych ludzkich plugastw w ekstremalnie uwydatnionej formie. McCarthowski szwarccharakter narodził się we „W ciemność”, tuż obok nieszczęsnego syna Rinthy i Culli Holme′ów.
Właściwie nikczemników jest trzech, ale stanowią swoistą jedność. Autor zresztą nazywa ich w religijnym porównaniu trójcą, podkreślając przy okazji nienaturalny charakter owej kompanii. Pełniący funkcję szefa grupki brodaty pastor samozwaniec i jego dwaj towarzysze, a może po prostu: kończyny tej złowieszczej istoty z innego wymiaru, nie wkraczają do akcji często, jednak kiedy tak się dzieje – sprawiają wrażenie władców losów nie tylko swoich, lecz i tych, w których życie kaprys nakazał im wtargnąć.
Tylko czy to na pewno kaprys? Może McCarthy opisał jedynie mikry wycinek ich działań, ten łączący się z innymi książkowymi wydarzeniami, ale może też być tak, że droga trójki morderców ściśle związana została z perypetiami rodziny Holme′ów albo samego Culli. Wydaje się niekiedy, iż brodacz z kamratami robią to, co uczyniłby główny bohater powieści, gdyby zerwał więzy społecznych konwenansów i obaw przed karą; są zradykalizowanym i wyrzuconym na zewnątrz jego wewnętrznym złem.
To jednak można jedynie domniemywać, bo narrator pozostaje nieanalizującym obserwatorem, bez wglądu do myśli postaci, a i rodzeństwo nie należy do rozmownych. Czytelnik nie dowiaduje się, czy Rinthy zaszła w ciążę po dobrowolnym akcie, czy została zgwałcona (czego i tak by najpewniej nie przyznała, bo jak mówi zmuszona do wyjawienia, że Culla zostawił niemowlę na pewną śmierć – to przecież brat, więc donosić nań niepodobna); kobieta nie potrafi znaleźć dziecka także dlatego, iż praktycznie nikomu nie zdradza, czego właściwie szuka. Również Culla, odbywający bliźniaczo momentami podobną podróż i spotykający podobnych ludzi, ogranicza się do zdawkowych odpowiedzi. Za to niejeden przypadkowo poznany rozmówca gotów jest przekazać swoje spojrzenie na świat, własne i cudze losy.
I tak, milczenie przeplata się z opowieściami, lapidarna proza z rozrośniętymi poetyckimi porównaniami, twardy realizm z symbolizmem, niezwykłe okrucieństwo z brutalną czasem, ale całkiem zwykłą codziennością. „W ciemność” powołuje do życia takiego McCarthy′ego, jakiego można poznać z późniejszych książek, a jaki w „Strażniku sadu” zdawał się jeszcze nie w pełni uformowany; wreszcie: takiego, który solidnie wstrząsa czytelnikiem.
koniec
9 maja 2011

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Krótko o książkach: Grzechy indiańskich ojców
Miłosz Cybowski

28 V 2023

„Mapa wnętrza” to bardzo amerykańska opowieść i wychwytywanie wszystkich zawartych w niej niuansów stanowi pewien problem. Czyni to z powieści Stephena Grahama Jonesa pozycję kłopotliwą zarówno w lekturze, jak i ocenie.

więcej »

PRL w kryminale: Piłeś – nie jedź!
Sebastian Chosiński

26 V 2023

Lata 70. XX wieku to zdecydowanie najlepszy okres dla Jerzego Edigeya. To w tamtej dekadzie powstały jego najwartościowsze, zachowujące atrakcyjność po dziś dzień, „powieści milicyjne”. Nie jest też chyba przypadkiem fakt, że głównym bohaterem kilku z nich jest oficer Komendy Stołecznej MO major Janusz Kaczanowski. W „Śmierci jubilera” stara się on rozwiązać sprawę, której korzenie tkwią w czasach okupacji.

więcej »

Przeczytaj to jeszcze raz: Eddie, Gino i Tony
Sebastian Chosiński

25 V 2023

Pisząc „Braci Rico”, mieszkający wówczas w Stanach Zjednoczonych belgijski pisarz Georges Simenon stworzył jedno ze swoich najwybitniejszych dzieł beletrystycznych. Opowieść o gangsterskiej rodzinie urosła w jego wykonaniu do antycznego dramatu psychologicznego, w którym rewizji poddane zostają takie pojęcia, jak honor, lojalność czy – nomen omen – braterstwo.

więcej »

Polecamy

Jak przewidziałem drugą wojnę światową

Stare wspaniałe światy:

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż twórcy

To czego nie można odtworzyć
— Dawid Kantor

O świecie, gdzie na co dzień gwałci się arbuzy
— Mieszko B. Wandowicz

Cudzego nie znacie: Świat na żywo jest nie do przyjęcia
— Mieszko B. Wandowicz

W tym dobrym świecie żyli źli ludzie
— Mieszko B. Wandowicz

Cudzego nie znacie: Sowy płaczą nad okrutnym światem
— Mieszko B. Wandowicz

Esensja czyta: Październik-listopad 2009
— Jędrzej Burszta, Jakub Gałka, Anna Kańtoch, Michał Kubalski, Marcin T.P. Łuczyński, Joanna Słupek, Mieszko B. Wandowicz, Konrad Wągrowski, Krzysztof Wójcikiewicz

Esensja czyta: Maj-czerwiec 2009
— Jakub Gałka, Anna Kańtoch, Michał Kubalski, Daniel Markiewicz, Joanna Słupek, Agnieszka Szady, Mieszko B. Wandowicz, Konrad Wągrowski

Esensja czyta: Marzec-kwiecień 2009
— Jakub Gałka, Anna Kańtoch, Michał Kubalski, Joanna Słupek, Konrad Wągrowski

Fotografia zbrodni
— Michał Foerster

Esensja czyta: III kwartał 2008
— Michał Foerster, Jakub Gałka, Anna Kańtoch, Michał Kubalski, Daniel Markiewicz, Paweł Sasko, Konrad Wągrowski, Marcin T. P. Łuczyński

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.