Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 22 września 2023
w Esensji w Esensjopedii

Cezary Łazarewicz
‹Elegancki morderca›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułElegancki morderca
Data wydania18 listopada 2015
Autor
Wydawca W.A.B.
ISBN978-83-280-2682-7
Format224s. 135×202mm
Cena34,99
Gatunekbiograficzna / wywiad / wspomnienia, non‑fiction, podróżnicza / reportaż
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Seryjni…: Sposób na życie „pana Władka”
[Cezary Łazarewicz „Elegancki morderca” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Jego procesem latem 1956 roku żył nie tylko Kraków, ale i cała Polska. Mimo że w tym samym czasie dogorywał w kraju stalinizm, a wiatr przemian, który rozpętał prawdziwą polityczną burzę w październiku, nabierał już mocy. Trudno było uwierzyć, że ten zawsze nienagannie ubrany i przemiły w obyciu mężczyzna jest wielokrotnym zabójcą. W „Eleganckim mordercy” Cezary Łazarewicz przygląda się postaci Władysława Mazurkiewicza.

Sebastian Chosiński

Seryjni…: Sposób na życie „pana Władka”
[Cezary Łazarewicz „Elegancki morderca” - recenzja]

Jego procesem latem 1956 roku żył nie tylko Kraków, ale i cała Polska. Mimo że w tym samym czasie dogorywał w kraju stalinizm, a wiatr przemian, który rozpętał prawdziwą polityczną burzę w październiku, nabierał już mocy. Trudno było uwierzyć, że ten zawsze nienagannie ubrany i przemiły w obyciu mężczyzna jest wielokrotnym zabójcą. W „Eleganckim mordercy” Cezary Łazarewicz przygląda się postaci Władysława Mazurkiewicza.

Cezary Łazarewicz
‹Elegancki morderca›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułElegancki morderca
Data wydania18 listopada 2015
Autor
Wydawca W.A.B.
ISBN978-83-280-2682-7
Format224s. 135×202mm
Cena34,99
Gatunekbiograficzna / wywiad / wspomnienia, non‑fiction, podróżnicza / reportaż
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Chciałoby się, aby stwierdzenie to było niezaprzeczalną prawdą: Dzisiaj takie rzeczy nie mogłyby się już wydarzyć! Że było to możliwe tylko w tamtych czasach, tuż powojennych, kiedy społeczeństwo było terroryzowane przez „smutnych panów” z legitymacjami Urzędu Bezpieczeństwa czy nawet NKWD, a ludzie znikali nie tylko z własnych domów, ale i wprost z ulic, by niekiedy odnaleźć się po wielu latach uwięzienia bądź zesłania. Albo i nigdy. Kiedy w takich sytuacjach nie zadawano pytań, ponieważ było to równie niebezpieczne co rzekoma działalność antypaństwowa. W takiej epoce przyszło żyć Władysławowi Mazurkiewiczowi, który wykorzystując wszechobecny strach i niepewność, postanowił zapewnić sobie dostatnie życie na koszt innych. Mordując ich i okradając. A niekiedy na odwrót: najpierw okradając, a następnie mordując, aby kradzież nie wyszła na jaw. Jego zbrodnicza działalność trwała przez kilkanaście lat, a jej początek datuje się jeszcze na okres niemieckiej okupacji Krakowa.
Postaci Mazurkiewicza, nieco już zapomnianej, postanowił przyjrzeć się bliżej dziennikarz i publicysta Cezary Łazarewicz, w przeszłości związany z „Gazetą Wyborczą”, „Przekrojem”, „Polityką”, „Newsweekiem”, „Wprost”, a obecnie portalem Wirtualna Polska. Ciekawe książki zdarzyło mu się publikować wcześniej, jak chociażby „Sześć pięter luksusu. Przerwana historia Domu Braci Jabłkowskich” (2013); po „Eleganckim mordercy” zdążył natomiast wydać już kolejną – „Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka” (2016), również dotykającą bardzo dramatycznych zdarzeń z historii Polski Ludowej. Kim był Mazurkiewicz? Urodził się w Krakowie 27 kwietnia 1911 roku. Jego ojciec, Leon, był drukarzem i w tym też kierunku wykształcił syna, gdy okazało się, że studia na Uniwersytecie Jagiellońskim to jednak dla niego zbyt wysokie progi. Dość wcześnie stracił matkę, która najpierw odeszła z kochankiem (do Warszawy), by później – gdy Władek miał zaledwie dziewięć lat – popełnić samobójstwo. Ten fakt próbowano potem wykorzystać podczas procesu jako okoliczność łagodzącą.
Mazurkiewicz dość szybko zrezygnował z uczciwego zarabiania na życie. Sprzyjały temu czasy. Kiedy po przegranej wojnie z Niemcami wrócił jesienią 1939 roku do Krakowa, od razu nawiązał odpowiednie znajomości – z Polką o niemieckich korzeniach, która na narzeczonego wybrała sobie oficera Gestapo. Naziście nie wypadało osobiście handlować skradzionym Żydom złotem i biżuterią (poza tym zwyczajnie było to ryzykowne), zajmował się więc tym Mazurkiewicz, który nie narzekając od tej pory na brak gotówki, zaczął obracać się w szemranym towarzystwie. Pieniądze łatwo przychodziły, ale i łatwo się rozchodziły. Trzeba było zatem rozejrzeć się za kolejnymi źródłami ich pozyskiwania. Od 1943 roku „pan Władek” postanowił zostać pośrednikiem w okazyjnych, najczęściej niezgodnych z prawem, transakcjach. Znajdował chętnych, którzy wraz z nim udawali się w sekretne miejsca, by najczęściej nigdy już nie wrócić. Ten proceder kontynuował także po zakończeniu wojny. Dlaczego mu ufano? Bo miał nienaganne maniery i zawsze wyglądał bardzo elegancko; na zdjęciach z procesu przypomina przedwojennych amantów filmowych, Aleksandra Żabczyńskiego czy też dostojnego Kazimierza Junoszę-Stępowskiego.
Mazurkiewicz nie mógłby zabijać, gdyby nie powszechne przekonanie ludzi z jego otoczenia, że ma możnych protektorów – w czasie wojny Gestapo, po wojnie UB. To zapewniało mu nietykalność. I tym właśnie tropem podążył Cezary Łazarewicz. Badał nie tylko akta procesowe, wspomnienia obrońcy oskarżonego, legendarnego krakowskiego adwokata Zygmunta Hofmokl-Ostrowskiego, ale także dokumenty zgromadzone w Instytucie Pamięci Narodowej; ważnym elementem pracy nad książką była również analiza ukazujących się wówczas w prasie reportaży (przede wszystkim autorstwa Lucjana Wolanowskiego, który miał bezpośredni dostęp do Mazurkiewicza i jego żony). Tym samym odtwarza nie tylko kolejne zbrodnie „pana Władka”, ale i demaskuje matactwa ówczesnego wymiaru sprawiedliwości, który w trakcie rozprawy zrobił wiele, aby nie wyszły na jaw jego powiązania z oskarżonym (vide postawa prokuratora wojskowego Edwarda Jaśki czy adwokata Henryka Wallischa, którzy w 1946 roku mogli powstrzymać łańcuch zbrodni, ale tego nie uczynili).
Stosunkowo mało miejsca autor poświęca pracy Milicji Obywatelskiej, w przeciwieństwie chociażby do Przemysława Semczuka badającego sprawę Zdzisława Marchwickiego, czyli domniemanego „Wampira z Zagłębia”. Być może było to skutkiem braku dokumentów, jeśli tak – należałoby o tym wspomnieć. Na przykład dowiadujemy się szczegółowo, jak mataczono, by ukryć zabójstwo Józefa Tomaszewskiego, ale brak jest informacji, jak wyglądało śledztwo w sprawie kilku innych morderstw dokonanych przez Mazurkiewicza. Wiadomo wprawdzie, że nie doprowadziły one do wykrycia sprawcy (to stało się w dużym stopniu w wyniku nieszczęśliwego dla niego zbiegu okoliczności), ale na pewno interesujące byłoby przeczytać, dlaczego tak się stało. Jakie kroki podjęła i jakie przy tym błędy popełniła milicja, jakie rozważała hipotezy, kogo w tych sprawach przesłuchiwano, komu przylepiono łatkę podejrzanego. I czy był wśród nich „pan Władek”.
Dużo miejsca zajmują za to cytaty z rozważań Hofmokl-Ostrowskiego i opisy rozpaczliwych prób ratowania przez niego swojego klienta (który zresztą nie ułatwiał mu wcale zadania). Ciekawe o tyle, że mogą być przyczynkiem do dociekań na temat moralności adwokatów, którzy stają w obronie pozbawionych jakichkolwiek ludzkich uczuć zbrodniarzy. Łazarewicz, opisując życie Mazurkiewicza, zachowuje dziennikarski obiektywizm, umiejętnie kreśli przy tym niezwykle istotny dla zrozumienia całości tematu koloryt epoki. Choć może raczej należałoby stwierdzić: jej ponuro-szary obraz. Warto też zwrócić uwagę na pytania, które pojawiają się niejako między wierszami, a dotyczą zachowań wielu Polaków w czasach okupacji hitlerowskiej. Z kart „Eleganckiego mordercy” wcale bowiem nie wyziera portret Krakowa sponiewieranego pod niemieckim butem, którego mieszkańcy żyją w wiecznej trwodze i przerażeniu. Mimo że to właśnie na Wawelu zasiadał Generalny Gubernator doktor Hans Frank…
koniec
26 kwietnia 2016

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Mała Esensja: Zadziwiające odkrycia na wyciągnięcie ręki
Marcin Mroziuk

20 IX 2023

W „Ekspedycji Elliki Tomson” tytułowa bohaterka wprawdzie nie przemierza terenów, na których wcześniej nie stanęła ludzka stopa, ale i tak przekonamy się, że jest naprawdę dociekliwą badaczką. Lektura książki Åsy Lind może uświadomić młodym czytelnikom, że czasem warto po prostu uważniej rozejrzeć się wokół siebie.

więcej »

Wszystkich polskich hut królowa
Joanna Kapica-Curzytek

19 IX 2023

W „Ciele huty” pobrzmiewają echa powieści produkcyjnej, ale jest to też rodzaj sagi rodzinnej. Najważniejsze jest tutaj pytanie, co się dzieje, kiedy utopia realizowana jest w prawdziwym życiu.

więcej »

Gadzie wariacje
Jarosław Loretz

18 IX 2023

Jedna z mniej znanych, a całkiem udanych polskich antologii tematycznych, to wydany ponad dekadę temu przez Śląski Klub Fantastyki „Smok urojony”.

więcej »

Polecamy

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”

Stare wspaniałe światy:

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż autora

Tu miejsce na labirynt…: Moment, którego nie da się zapomnieć
— Sebastian Chosiński

Klasyka kina radzieckiego: Gdy ofiarą pada gliniarz…
— Sebastian Chosiński

Grać obrazami, malować dźwiękami
— Sebastian Chosiński

Lamentacje nad losem ojców i synów
— Sebastian Chosiński

„Kobra” i inne zbrodnie: Stirlitz versus Hans Kloss
— Sebastian Chosiński

East Side Story: Bohaterowie i zdrajcy
— Sebastian Chosiński

Non omnis moriar: W cieniu historycznego browaru
— Sebastian Chosiński

Wrzesień 2023
— Sebastian Chosiński, Paweł Ciołkiewicz, Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Marcin Knyszyński, Marcin Osuch

PRL w kryminale: Krwawe gody
— Sebastian Chosiński

Tu miejsce na labirynt…: Lodowa otchłań naszych snów
— Sebastian Chosiński

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.