Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 17 lipca 2019

Brudne szpony bioenergoterapeutów
Chłystowie, radienija, Rasputin – to całkiem ciekawy zestaw, na którym można zbudować fascynującą powieść grozy. Niestety, jak uczy przykład „Ciemnych sił” Jacka Piekiełki, sam pomysł to za mało. Przydałoby się jeszcze jako takie opanowanie warsztatu pisarskiego.
Birdman znad Missisipi i Missouri
Przepięknie narysowany album o Johnie Jamesie Audubonie może być ozdobą każdej komiksowej kolekcji nie tylko z uwagi na stronę graficzną. To także fascynująca, mimo że ze smutnym zakończeniem, opowieść o człowieku, który z miłości do ptaków poświęcił szczęście rodzinne swoje i swoich bliskich.
W krzywym zwierciadle: Europejskie wakacje Pająka
Spider-Man potrzebuje odpoczynku. Ale czy superbohater może po prostu odwiesić rajtuzy na czas wakacji? Peter Parker myśli, że tak. Cały świat sprzysięgnie się, by udowodnić mu, że się myli.
Krótko o filmach: Demoniczne Buenos
„Nocne istoty” to zupełne zaskoczenie z dalekiej Argentyny. Horror niedrogi, ale przy tym wypchany klimatem po same brzegi.
Serialomaniak.pl: Premiery i powroty seriali – lipiec 2019
Jak na razie lato rozpieszcza nas (czy też męczy – w zależności od gustu) wysokimi temperaturami. Równie gorąco jest wśród serialowych premier. Na nasze ekrany powróci długo oczekiwana kontynuacja „Stranger Things”, zobaczymy też po latach nowy sezon kultowej „Veroniki Mars”. Co jeszcze obejrzymy w lipcu?
Okropne jest życie staruszka
Roz Chast postanowiła podzielić się przeżyciami z okresu, gdy opiekowała się swoimi sędziwymi rodzicami. Jej opowieść jest niezwykle poruszająca, ale nie brakuje w niej także poczucia humoru. Nie chodzi jednak o ten rodzaj humoru, który pozwoliłby stwierdzić, że życie staruszka jest wesołe. O nie! Nie jest.
Po komiks marsz: Lipiec 2019
Wakacje to dla wydawców komiksowych nie jest czas odpoczynku, czego dowodem jest poniższe zestawienie. Jak widzicie, komiksów będzie dużo i tematycznie będą bardzo różne.
Horror skrajności
„Infidel”, ostatnio wydany w Polsce przez Non Stop Comics, to horror – gatunek od zawsze uwielbiany przez Pornsaka Pichetshote – połączony z obserwacją społecznych problemów, wynikających z ksenofobii, rasizmu oraz braku dialogu i chęci zrozumienia drugiej strony.

Książki

Magazyn CLXXXVII

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

książkowe (wybrane)

3 minuty
Anders Roslund, Börge Hellström
Aniela
Izabela M. Krasińska
Berserk. Spowiednik
Paweł Majka
Kosztowna miłość
Ramona Fransson
Mgły Tangeru
Cristina López Barrio
My (Secret) Youtube Life
Charlotte Seager
O maluchu w brzuchu
Marta Maruszczak
Sekret Amishy
Sejal Badani

więcej »

Zapowiedzi

książkowe (wybrane)

Lista obecności
Agata Kołakowska
Sherlock Holmes i sztuka we krwi
Bonnie MacBird
Zbyt blisko
Natalie Daniels
Z każdym oddechem
Mary Higgins Clark, Alafair Burke
Niosąc płomień
Michael Collins
Aby do mety
Joanna Kruszewska
Kronika ptaka nakręcacza
Haruki Murakami
Królowa Saby
Ewa Kassala

więcej »

Władysław Reymont
‹Ziemia obiecana›

EKSTRAKT:	100%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Ziemia obiecana
Data wydania	18 sierpnia 2016
Autor	Władysław Reymont
Wydawca	Bellona
Seria	Perły literatury
ISBN	978-83-11-14139-1
Format	734s. 130×200mm; oprawa twarda
Cena	14,99
Gatunek	klasyka
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	MadBooks.pl
Kup w	Selkar.pl: 28,47 zł
Wyszukaj w	Skąpiec.pl

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

28,47 zł

Sprawdź cenę

Przeczytaj to jeszcze raz: Przemiana fazowa
[Władysław Reymont „Ziemia obiecana” - recenzja]

Anna Nieznaj

Po wizycie w Łodzi, gdzie ruiny fabryk z czerwonej cegły sąsiadują dosłownie przez płot z tymi przekształconymi w luksusowe lofty, nie pozostaje nic innego, jak przeczytanie „Ziemi obiecanej”, łódzkiego klasyka klasyków. A czyta się tę powieść Reymonta jak współczesny filmowy kryminał z wielkiego amerykańskiego miasta.

Anna Nieznaj

Przeczytaj to jeszcze raz: Przemiana fazowa
[Władysław Reymont „Ziemia obiecana” - recenzja]

Władysław Reymont
‹Ziemia obiecana›

EKSTRAKT:	100%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Ziemia obiecana
Data wydania	18 sierpnia 2016
Autor	Władysław Reymont
Wydawca	Bellona
Seria	Perły literatury
ISBN	978-83-11-14139-1
Format	734s. 130×200mm; oprawa twarda
Cena	14,99
Gatunek	klasyka
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	MadBooks.pl
Kup w	Selkar.pl: 28,47 zł
Wyszukaj w	Skąpiec.pl

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

28,47 zł

Sprawdź cenę

Reymont miał ucho do dialogów i zadziwiające, jak bardzo czuć to nawet teraz – ponad sto lat później, kiedy opisywany świat od tak dawna nie istnieje. Powtórzyłam lekturę akurat w momencie, gdy jak słoń w pokoju towarzyszyło mi pytanie, czy to prawda, że „Ziemia obiecana” jest „taka trochę za bardzo antysemicka”. Nie umiem odpowiedzieć. Miałam raczej wrażenie, że bohaterowie wszystkich nacji konsekwentnie nie cierpią się nawzajem, oscylując między zachwyconą zazdrością a pogardą. Czy narrator – w przebłyskach wybieranych migawek lub mających być obiektywnymi sądów – staje po którejś stronie? Wydaje mi się, że nie, choć liczę się z tym, że z powodu przepaści czasowej i braku historycznego wykształcenia umykają mi niuanse kontekstu. Z mojego punktu widzenia obrywało się po równi: wszystkim typom wielkomiejskich chciwych szuj. Sposób, w jaki kipi wielojęzyczne, wieloreligijne środowisko tamtej Łodzi, skojarzył mi się z amerykańskimi filmami z tych ostrzejszych – w których wzajemne uprzedzenia balansują zawsze na granicy, za którą zaczyna się przemoc.

„Ziemia obiecana” jest powieścią bardzo nowoczesną w sposobie przedstawiania świata – świata, który się przeobraża. Przechodzi granicę przemiany fazowej tak właśnie, jak nasza współczesność, gdy porządek społeczny burzy się, a wędrówki mas zmieniają całe ich postrzeganie rzeczywistości. Tętniąca rytmem fabrycznej pracy panorama miasta – z narracją przeskakującą od jednej postaci do kolejnej, na różnych szczeblach drabiny społecznej. Borowiecki i jego fabryka dostarczają łuku fabularnego, jednak w książce najważniejsze jest uchwycenie ogromu molocha, stopklatka całości.

Popularniejsza od oryginału jest chyba interpretacja filmowa Wajdy, a ona wyraźniej podkreśla jako główny wątek działającego w myśl zasady „greed is good” Karola: łączy w sposób przyczynowo-skutkowy pożar fabryki z romansem właściciela, ale też wycina dla zachowania spójności większość wątków kobiecych. Powieść Reymonta poza nieszczęsną Anką, narzeczoną Borowieckiego, rozbudowuje też postaci kilku innych kobiet. Pojawiają się dwie znudzone dziedziczki żydowskich fabrykanckich imperiów – z których historia Meli trafia czytelnika prosto w serce, bo Mela była i dość inteligentna, i dość wrażliwa, by przeczuć, że szlacheckie środowisko mężczyzny, którego z wzajemnością pokochała, nigdy nie zaakceptuje jej jako swojej. Tu wydaje mi się, że jednak nie był Reymont (aż takim?) antysemitą, skoro rozwinął tragedię Meli jako wątek właściwie równorzędny z perypetiami Karola i Moryca – trudno ocenić, czy analogiczny, czy wręcz nie ważniejszy niż ten dotyczący Anki, bo oba wymagały zaangażowania masy statystów, niekoniecznie istotnych dla głównych bohaterów, choć nieodmiennie przewijających się w tle w małym środowisku.

Łódź dzisiaj: Księży Młyn

A że Mela na koniec rzekomo tak okropnie zachowuje się w towarzystwie, tracąc całą swoją nabytą wśród inteligencji delikatność? Czy to było sto dwadzieścia lat temu podsumowanie antysemickie? Wyczulony na dialog i formy autor morderczą satyrą wyśmiewa wszelkie przejawy nieobycia i nuworyszostwa, ale to jednak niedoszła teściowa Meli, ta wspaniale urodzona i od maleńkości wychowywana w „dobrym smaku” dama, zostaje przedstawiona jako osoba, no cóż – jednoznacznie podła. Jak wielu innych łódzkich podłych ludzi.

Z wątków kobiecych mamy też polską młodą żonę szlachcica fabrykanta, której mąż tworzy świat z bajki – odcinając od dręczącej go nieuchronnej katastrofy interesów. Czy to jej wina, że chce kupować dzieła sztuki, gdy mąż jest na skraju bankructwa? To po co on utrzymuje dla niej taką iluzję? Jest też inna szlachcianka – zubożała straszliwie, walcząca o fizyczne przetrwanie rodziny własną pracą fizyczną. Niemiecka panna Mada, wykpiona w filmie Wajdy, w książce nie jest głupia karykaturalnie, a na pewno Reymont nie pokazał jej aż tak okrutnie. Żydowska femme fatale Lucy, niewierna żona, obsesyjna kochanka Karola, też u Wajdy okropnie przerysowana, w powieści jest po prostu prześliczna, namiętna i niemądra. A że nie rozumie, czym są herby na wizytówkach Karola? Nie zapominajmy kontekstu – wiemy, że wychowała się w jakimś niewielkim mieście, czyli przecież w innej kulturze, innym języku i raczej nikt jej nie tłumaczył zawiłości polskiej etykiety szlacheckiej, bo dopiero przedziwny tygiel wybuchającej w Łodzi nowoczesności sprawił, że mogą jechać z „von” Borowieckim jedną karocą – i dowolne harce wyprawiać.

Film Wajdy jest rzecz jasna wybitny, choć mnie osobiście raziła pojawiająca się miejscami zupełnie niepotrzebnie przerysowana satyrycznie stylistyka. Reymont miał dla swoich bohaterów mimo wszystko więcej szacunku. A dokładniej miał go dla nich w chwilach słabości – dla Mady, dla Lucy, które z definicji były w tych rozgrywkach bez sił. To jest ten tak niesamowity moment w dziejach, kiedy prezesi firm jeżdżą już na dwa tygodnie na szybkie wczasy do Włoch, leczą się u wegetariańskich homeopatów, śledzą doniesienia z rynków globalnych i pędzą wynajętymi prywatnie pociągami, by ratować swoje interesy, a równocześnie kobietami handluje się jak krowami, bez najmniejszej żenady. Byle posażne były, zdrowe i nadzieję wielu dzieci niosły.

Łódź dzisiaj: Pałac Herbsta

Powieść przegrywa z Wajdą zakończeniem. Reymont pisał w ostatnich latach XIX wieku, a rewolta robotnicza z filmu jest zapewne rewolucją 1905 roku – takie cyniczne domknięcie losów Borowieckiego jest absolutnie doskonałe. W książce doznaje on tylko całkowicie osobistego – po spotkaniu po latach Anki – wstrząsu moralnego, po którym postanawia odmienić swoje postępowanie. Jest to przemiana tak całkowicie niepasująca do konstrukcji postaci, że być może należy ją uznać tylko za snute w majaku nad ranem marzenie, niemożliwe do realizacji przez Karola, który w całym swoim olśniewającym sukcesie odnalazł tylko pustkę.

Warto na koniec zauważyć, że „Ziemia obiecana” jest dobrym przykładem, iż nie tylko pisarze fantastyki tworzą światy. Ta książka chwyta obraz całości miasta „tu i teraz”, w jego frenetycznej gorączce, a przecież nie mimo to – ale właśnie dlatego – nie może być opowieścią dosłowną. Tak świetnie portretując dość wąskie środowisko, musiałaby przecież opisywać ludzi imiennie, czego nie czyni – lecz buduje od nowa, na wzór i podobieństwo „coś z niczego”: Łódź z przełomu lat dawnych i rozedrganej nowoczesności.

6 czerwca 2018

PS
Tylko czemuż, ach, czemuż nie wydano „Ziemi obiecanej” w serii różowej w rustykalne kwiatuszki? Wszak jest z XIX wieku, a wszystkie główne wątki rozwiązuje fakt, że bohaterowie bogato się żenią! Oh wait, czyżby dlatego, że Reymont nie był kobietą?

Komentarze

06 VI 2018 11:17:36

Świetny tekst; może wreszcie zabiorę się za książkę - wstyd, że tyle odkładałam lekturę (film uwielbiam).

06 VI 2018 21:10:52

Kompletnie nie interesuje mnie czy Reymont był antysemitą czy nie. Zresztą nawet gdyby był, to w tamtym czasie (zabory) wcale bym go za to nie potępiał.

07 VI 2018 00:51:00

Ziemia obiecana jest znacznie lepszą fabularnie powieścią od "Chłopów" nagrodzonych Noblem, przez co niestety ta ostatnia była wiele lat lektura obowiązkową. Dziwi również fakt, że nawet w łódzkich szkołach profesorstwo nie wysilało się, aby chociaż na kilku lekcjach omówić tę świetną powieść. Jest antysemicka? Jest. Nie udawajmy - nie znoszę takiej hipokryzji - że w naszym kraju pała się wielka miłością do ludzi żydowskiego pochodzenia. Ale antysemityzm jest tu pokazany jako fakt, a nie problem. A stylistycznie, fabularnie książka do dziś jest bardzo dobrą lekturą i wytrzymuje próbę czasu. Jeśli miałbym polecić jedną książkę Reymonta, to na pewno byłaby to "Ziemia obiecana" właśnie. Wiem, że "Chłopów" nagrodzono Noblem m.in. za kompletność opisania tego wiejskiego świata, wnikliwość obserwacji, kwiecistość opisów itd. Niemniej "Ziemię obiecaną" czyta sie po prostu lepiej.

07 VI 2018 15:52:14

A ja w tym miejscu jako rodowity łodzianin chciałbym zaprosić do mojego miasta - aby obejrzeć np. Księży Młyn (w trakcie częściowo zakończonej już renowacji), przejść się Piotrkowską czy zajrzeć do Muzeum Sztuki. Warto też obejrzeć muzeum zlokalizowane w Manufakturze bo tam można zobaczyć jak kiedyś wyglądała praca w XIX Łodzi.

08 VI 2018 08:58:11

@Sławek
Ha, ja mam dokładnie odwrotnie: Dla mnie „Chłopi” są powieścią lepszą, bo posiadają zwartą fabułę, podczas gdy „Ziemia obiecana” rozsypuje się na wiele epizodów i postaci. Co nie znaczy, że nie warto jej przeczytać.

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Życie seksualne profesorów
Agnieszka Hałas

17 VII 2019

„O zmierzchu” opisuje uczuciowe perypetie, z których nie umie się wywikłać szwedzka historyczka sztuki. „Piękna młoda żona” – trudności w niedobranym wiekowo małżeństwie holenderskiego profesora wirusologii. Karolinę Andersson i Edwarda Landauera oprócz pozycji w światku akademickim łączy jedna cecha – egoizm, niezdolność do wyjścia poza własne „ja chcę” i „bo mi się należy”.

więcej »

Brudne szpony bioenergoterapeutów
Jarosław Loretz

16 VII 2019

Chłystowie, radienija, Rasputin – to całkiem ciekawy zestaw, na którym można zbudować fascynującą powieść grozy. Niestety, jak uczy przykład „Ciemnych sił” Jacka Piekiełki, sam pomysł to za mało. Przydałoby się jeszcze jako takie opanowanie warsztatu pisarskiego.

więcej »

Lepiej byłoby już pozostać w Paryżu!
Sebastian Chosiński

15 VII 2019

Kiedy na zasłużony urlop wybiera się szary obywatel, można przypuszczać, że będzie mu dane uczciwie odpocząć – poopalać się na plaży, popływać w morzu bądź oceanie. Ale co dzieje się, kiedy tym obywatelem jest funkcjonariusz policji, na dodatek tak znany i popularny, jak komisarz Maigret? Wówczas na sto procent zostanie popełniona w okolicy zbrodnia. I tak właśnie dzieje się w „Maigrecie na wakacjach”.

więcej »