Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 29 marca 2023
w Esensji w Esensjopedii

Marta Sztokfisz
‹Pani od obiadów›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułPani od obiadów
Data wydania14 listopada 2018
Autor
Wydawca Wydawnictwo Literackie
ISBN978-83-08-06593-8
Format356s. 143×205mm; oprawa twarda
Cena39,90
Gatunekbiograficzna / wywiad / wspomnienia, non‑fiction
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Pierwsza kuchenna rewolucja
[Marta Sztokfisz „Pani od obiadów” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Tytułową „Panią od obiadów” jest Lucyna Ćwierczakiewiczowa, kulinarna celebrytka dziewiętnastowiecznej Warszawy, kobieta pod wieloma względami wyprzedzająca swoje czasy.

Joanna Kapica-Curzytek

Pierwsza kuchenna rewolucja
[Marta Sztokfisz „Pani od obiadów” - recenzja]

Tytułową „Panią od obiadów” jest Lucyna Ćwierczakiewiczowa, kulinarna celebrytka dziewiętnastowiecznej Warszawy, kobieta pod wieloma względami wyprzedzająca swoje czasy.

Marta Sztokfisz
‹Pani od obiadów›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułPani od obiadów
Data wydania14 listopada 2018
Autor
Wydawca Wydawnictwo Literackie
ISBN978-83-08-06593-8
Format356s. 143×205mm; oprawa twarda
Cena39,90
Gatunekbiograficzna / wywiad / wspomnienia, non‑fiction
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Książki z przepisami kulinarnymi oraz programy o gotowaniu tworzone są dzisiaj przez prawdziwe „gwiazdy”, powszechnie podziwiane i zarabiające krocie. Okazuje się jednak, że sukcesy i popularność w tej dziedzinie to wcale nie specjalność XXI wieku. Już dwa stulecia wcześniej mieliśmy w Warszawie Lucynę Ćwierczakiewiczową, powszechnie podziwianą osobistość, która w naszej rodzimej kulturze przeprowadziła wielką kuchenną rewolucję: wprowadziła do powszechnego obiegu na długie lata mnóstwo ciekawych przepisów kulinarnych, które zbierała „po domach” podczas towarzyskich wizyt lub komponowała je samodzielnie.
Wielkie brawa dla autorki tej książki Marty Sztokfisz za przybliżenie nam tej jakże wpływowej postaci w biograficznej opowieści „Pani od obiadów”. Mało kto z nas zdaje sobie sprawę, że przepisy kulinarne autorstwa Ćwierczakiewiczowej w dużej mierze ukształtowały domową kulturę gastronomiczną naszego kraju. Jej książki kucharskie miały liczne wydania, ukazujące się w wysokich nakładach (miały również przekład angielski). Bolesław Prus pisał: „Do sakramentu małżeństwa potrzebne są następujące kwalifikacje: pełnoletność, wolna a nieprzymuszona wola i 365 obiadów za 5 złotych Ćwierczakiewiczowej”… Pani Lucyna z pewnością cieszyłaby się bardzo z tego, że jej publikacja, po raz pierwszy wydana w 1860 roku, nadal cieszy się powodzeniem: można ją nabyć w formie e-booka.
Z tej książki dowiemy się niejednego interesującego szczegółu związanego z życiem Lucyny Ćwierczakiewiczowej. Urodziła się w 1829 roku w Warszawie, w rodzinie ewangelickiej. Od dziecka zdradzała ambicje, by wybić się ponad przeciętność i podążać przez życie na własnych warunkach. Marta Sztofkisz dotarła do ciekawych źródeł prasowych i dokumentów archiwalnych (tych akurat nie przechowało się ich wiele do naszych czasów). Mamy okazję na przykład wczytać się w dokument intercyzy spisanej między Lucyną de domo Bachmann a jej pierwszym mężem Feliksem Staszewskim. To małżeństwo się rozpadło. Rozwód w owych czasach był dla kobiety wielką skazą na honorze, jednak w żadnym momencie nie odbił się negatywnie na – dziś powiedzielibyśmy – karierze autorki książek kulinarnych oraz dziennikarki. Lucyna Ćwierczakiewiczowa wyszła za mąż po raz drugi (tym razem szczęśliwie) i publikowała teksty między innymi w „Bluszczu”, radykalnym czasopiśmie feministycznym „Ster” oraz w „Tygodniku mód i powieści”. Redagowała co roku kalendarze. Pisała nie tylko o gotowaniu, ale o stylu życia i prowadzeniu domu. Jak na owe czasy, jej poglądy były bardzo nowatorskie.
Nieźle (choć można byłoby lepiej) pokazane jest tutaj tło: dziewiętnastowieczna Warszawa, miasto doświadczające sporych przemian. To okres rewolucji przemysłowej, postępu, zmieniającego się stylu życia i przyzwyczajeń, o czym świadczył na przykład rosnący rynek prasy tzw. kobiecej. W mieście działały targi (pani Lucyna oczywiście uczyła, jak wybierać najlepszy towar), odbywały się przyjęcia, proszone obiady, obchodzono święta. Dużo takich imprez przebiegało pod znakiem dań przyrządzanych według receptur Ćwierczakiewiczowej, sprawdzanych osobiście przez nią samą. W „Pani od obiadów” znajdziemy całkiem sporo jej przepisów, według Marty Sztokfisz – świetnie nadających się do wypróbowania również obecnie, czasami po pewnych modyfikacjach.
Rytm i klimat opowieści trochę zaburzają mi wyobrażone, (niestety, ckliwe) dialogi pomiędzy panią Lucyną a jej drugim mężem Stanisławem („No jak tam, tęskniłeś za mną, gołąbku?” albo „Kulinarne poradnictwo, Lusiu, to twoja droga. Jesteś w tym niezrównana”). Rozumiem intencje autorki, że chciała od czasu do czasu ożywić i urozmaicić swoją opowieść, tymczasem całość książki napisana jest na tyle potoczyście i barwnie, że nie trzeba było już wprowadzać czegoś, co niszczy tę spójną, i bez tego ciekawą narrację.
Stosunkowo najmniej mamy w książce informacji o życiu rodzinnym państwa Ćwierczakiewiczów. Dowiemy się, tylko, że wychowywali adoptowaną córkę, która z czasem założyła własną rodzinę. Pani Lucyna była bardzo przywiązana do swoich wnuków. Opiekowała się przez dłuższy czas niepełnosprawnym mężem, który przeszedł wylew, później owdowiała. Wszystkie te informacje są jednak bardzo szczątkowe, być może dlatego, że nie dało się zebrać ich więcej?
Marta Sztokfisz kreśli w „Pani od obiadów” sylwetkę kobiety niezwykle pracowitej, kryjącej pod maską „herod-baby” (o której opowiadano w Warszawie anegdoty) ogromne serce i życzliwość. Kierowało nią poczucie obowiązku, odpowiedzialność i chęć kształtowania gustów społeczeństwa. Ćwierczakiewiczowa już wtedy rozumiała, jak ważne jest racjonalne odżywianie i zdrowy styl życia. W przedmowie do XX wydania swoich „365 obiadów” pisała: „świeżość i wybór dobrego prowiantu jest pierwszym warunkiem dobrej kuchni, bo ze złych rzeczy nic dobrego wytworzyć nie można”. Drugim warunkiem jest bez wątpienia pani domu, która została przez Lucynę Ćwierczakiewiczową mocno dowartościowana i, jeśli można to tak określić, upodmiotowiona. Ulegając fali obecnej popularności kulinarnych celebrytów, nie zapominajmy, że dawno temu w Warszawie żyła już wielka dama polskiej kuchni: sprawczyni jej pierwszej rewolucji.
koniec
8 listopada 2018
Autorka recenzji jest szczęśliwą posiadaczką reprintu „365 obiadów” (wyd. KAW, Kraków 1988), skąd pochodzi ostatni cytat.

Komentarze

08 XI 2018   14:35:42

Pewna zapaść popularności owego wydawnictwa wzięła się z nieporozumień. Niektórzy przypisywali jej barokowe przepisy na rosół, zaczynające się od słów:
"Weźmiesz sześć dziewek kuchennych...", co jak wiadomo, w dzisiejszych czasach jest zupełnym nieporozumieniem.

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Krótko o książkach: Z miłości do książek
Miłosz Cybowski

29 III 2023

Dwa lata pisania i dziesięć lat poprawek – tak przedstawiona historia powstania „Cudzoziemca w Olondrii” Sofii Samatar daje bardzo dobre pojęcie o tym, czego powinniśmy się spodziewać po tej powieści. Wszystko jest tu dopracowane i przemyślane. Szkoda tylko, że trudno dać się porwać przedstawionej tu historii.

więcej »

Nieznośny ciężar wspomnień
Marcin Mroziuk

28 III 2023

W „Podpalaczce” towarzyszymy obdarzonej magicznym darem bohaterce, która znajduje się w samy centrum konfliktu targającego światem stworzonym przez Zoraidę Córdovę. Fabuła jest rzeczywiście wciągająca, natomiast szkoda, że zakończenie książki przynosi wyjaśnienie tylko części zagadek i każe spodziewać się powstania kolejnych części cyklu.

więcej »

Seryjni…: „Zawsze starałem się nie zostawiać żadnych śladów”
Sebastian Chosiński

27 III 2023

W rok po poświęconej Edmundowi Kolanowskiemu książce „Nekrofil” Andrzej Gawliński opublikował w Wydawnictwie Kryminalistycznym analizę zbrodniczej działalności kolejnego z polskich seryjnych morderców – Joachima Knychały. „Wampir” jest pozycją znacznie obszerniejszą, bo też materiał wyjściowy – kilkunastotomowe akta sprawy – pozwolił na dogłębniejsze zbadanie sprawy „Frankensteina”, jak nazwali go śledczy prowadzący dochodzenie w latach 70. i 80. ubiegłego wieku.

więcej »

Polecamy

Jak przewidziałem drugą wojnę światową

Stare wspaniałe światy:

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż autora

Wobec grozy wojny
— Joanna Kapica-Curzytek

Bogowie i owady
— Joanna Kapica-Curzytek

Książka o szerokim rozmachu
— Joanna Kapica-Curzytek

Bez turystycznych atrakcji i dobrych adresów
— Joanna Kapica-Curzytek

Normalne z pozoru życie
— Joanna Kapica-Curzytek

Nie wszyscy wyjdą z wygraną
— Joanna Kapica-Curzytek

Ze stale widocznymi bliznami
— Joanna Kapica-Curzytek

A więc to tylko tyle
— Joanna Kapica-Curzytek

Inne twarze
— Joanna Kapica-Curzytek

Zmieniać obyczaje
— Joanna Kapica-Curzytek

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.