Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 28 lutego 2021

Lupin: Odc. 4. Prawdziwa potęga mediów
Po tym, co widzieliśmy w poprzednim odcinku, oczywiście należało się spodziewać, że główny bohater weźmie na celownik Huberta Pellegriniego. Dawny pracodawca Babakara będzie jednak dla Assane’a niezwykle trudnym przeciwnikiem.
Człowiek po przejściach
„Rork” należy do tych komiksów, które do dziś rozpalają wyobraźnię czterdziestoletnich fanów opowieści obrazkowych w Polsce.
Fantastyczne antologie: Mechaniczne żurawie
Swego czasu dość intensywnie reklamowana antologia „Inne światy” jest zbiorem nierównym, ale przynajmniej część tekstów ma klimat i inspiruje do przemyśleń.
Nie każdy elf wygląda jak Legolas
Nie będę bardzo oryginalny twierdząc, że lubię ładnie wydane komiksy. Duży format (powiększony A4), twarda okładka, dużo materiałów dodatkowych. Taki właśnie jest pierwszy tom „Świata Dryftu”, i, co ważne, zawiera całkiem nieźle zapowiadającą się historię.
Czy książki czytają ludzi? Autorzy kontra czytelnicy
Czemu jedni bohaterowie literaccy budzą naszą sympatię, a innych mamy ochotę własnoręcznie zadusić? Czy twórca ma prawo oczekiwać, że czytelnicy zinterpretują dzieło zgodnie z intencjami? Dyskusja zaczęła się od „Teatru węży”, a dokąd nas zaprowadziła – przekonajcie się sami.
Weekendowa Bezsensja: 40 najgorszych okładek płyt 2020 roku i bonus
Miniony rok, choć zachwiał branżą muzyczną, nie wpłynął na podwyższenie jakości okładek zdobiących albumy. Tu wciąż mamy znaczną nadreprezentację.
Uśmiech towarzyszki Kamli
Polityczny esej połączony z reportażem z partyzanckiego przemarszu to w wykonaniu prozaiczki światowej klasy broń niezwykle niebezpieczna. Arundhati Roy w „Indiach rozdartych” wrzuca czytelnika w sam środek krwawego konfliktu, opisanego z liryczną pasją.
Na rubieżach rzeczywistości: Lęk i odraza w Kalifornii
Dziś przejdziemy „Przez ciemne zwierciadło”, aby stoczyć się na samo dno – tak oto Philip K. Dick podsumował wspomniany etap swojego życia. W sumie nie tylko – to były życia wielu mu podobnych, ówczesnych buntowników wobec rzeczywistości. A ta, jak to zwykle bywa, potraktowała ich bezlitośnie.

Książki

Magazyn CCIII

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

książkowe (wybrane)

Nocny powrót
Sebastian Fitzek
Anatomia pęknięcia
Michał Protasiuk
Księgi krwi
Clive Barker
Zew Wilka
Anthony Ryan
Hajmdal. Relikt
Dariusz Domagalski
Najczarniejszy strach
Harlan Coben
Zodiaki
Magdalena Kucenty
Żona więźnia
Maggie Brookes

więcej »

Zapowiedzi

książkowe

Czerwony śnieg na Etnie
Jarosław Mikołajewski, Paweł Smoleński
Pogrzebana
Peter Hessler
Przez drogi i bezdroża
Peter Hessler
Jak zdobyć supermoce
Ewa Martynkien

więcej »

Zofia Kossak
‹Topsy i Lupus›

EKSTRAKT:	80%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Topsy i Lupus
Data wydania	2015
Autor	Zofia Kossak
Ilustracje	Dorota Łoskot-Cichocka
Wydawca	Servire Veritati
ISBN	978-83-88162-81-7
Format	184s. 160×220mm
Cena	30,—
Gatunek	dla dzieci i młodzieży
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	MadBooks.pl
Wyszukaj w	Selkar.pl
Wyszukaj w	Skąpiec.pl

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Mała Esensja: Przez szacunek dla zwierząt
[Zofia Kossak „Topsy i Lupus” - recenzja]

Wojciech Gołąbowski

Wydana oryginalnie w 1931 roku powieść dla młodzieży „Topsy i Lupus” jest nie tylko historyjką o przygodach dwóch tytułowych psów. Jej głównymi bohaterami nie jest także para małoletnich kuzynów, przemierzających w ówczesnych czasach prawie-samotnie w poprzek całą Rzeczpospolitą. Przede wszystkim traktuje o mądrości zwierząt.

Wojciech Gołąbowski

Mała Esensja: Przez szacunek dla zwierząt
[Zofia Kossak „Topsy i Lupus” - recenzja]

Zofia Kossak
‹Topsy i Lupus›

EKSTRAKT:	80%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Topsy i Lupus
Data wydania	2015
Autor	Zofia Kossak
Ilustracje	Dorota Łoskot-Cichocka
Wydawca	Servire Veritati
ISBN	978-83-88162-81-7
Format	184s. 160×220mm
Cena	30,—
Gatunek	dla dzieci i młodzieży
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	MadBooks.pl
Wyszukaj w	Selkar.pl
Wyszukaj w	Skąpiec.pl

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Powieść rozpoczyna się przedstawieniem głównych postaci. Julek ma dziesięć lat, a jego stryjeczny brat Władek dwa lata więcej. Wkrótce wyjadą na naukę do gimnazjum, więc korzystają póki mogą z radości wiejskiego lata – wraz ze swymi wiernymi towarzyszami: półtorarocznym muskularnym wilczurem Lupusem (z którego błyszczących oczu wyzierają zuchwałość, wesołość i spryt) oraz jego żywym przeciwieństwem: grubym francuskim półbuldogiem o kwadratowej komicznej mordzie, wielkich, sterczących sztywno uszach nietoperza i krótkiej sierści (którego wystające kły nadają mu groźny wygląd, maskując jego lękliwe i łagodne usposobienie) o imieniu Topsy.

Psy te Zofia Kossak – autorka powieści – znała doskonale, gdyż mieszkały z jej rodzicami od szczeniaka. Na tyle, że przez sporą część książki świat oglądamy ich właśnie oczami, czytamy ich rozmowy ze sobą i innymi zwierzętami, poznajemy także ich myśli – i wygląda to bardzo wiarygodnie. Spisując ich wymyśloną wielką przygodę, do umiejętności zwierząt pisarka dodała niewiele. Bazując na prawdziwych – jak sama dodała w przypisie – eksperymentach naukowych (o których zapewne czytała w prasie lub stosownych opracowaniach) z psem z Mannheim oraz końmi z Elberfeldu (w treści poznajemy ich efekty dzięki opowieści odwiedzającego dom profesora), przydała Topsemu umiejętność – przychodzącą stopniowo, na skutek cierpliwej nauki – liczenia, układania obrazków z klocków oraz – co brzmi najbardziej fantastycznie – porozumiewania się z ludźmi przy pomocy specjalnego alfabetu, gdzie każdą literę zastępuje odpowiednia liczba uderzeń łapą. Niech jednak Was nie zniechęca wizja psa składającego zdania w języku polskim literka po literce! To tylko pretekst…

Staje się bowiem tak, że krótko przed początkiem następnych wakacji Topsy trafia do przejeżdżającego przez Bielsko-Białą cyrku. Dla uproszczenia (i niezdradzania fabuły) powiedzmy, że zostaje porwany. Właściciel objazdowego przedstawienia, gruby dyrektor Slawiczek, doskonale zdaje sobie sprawę z wartości takiego zwierzęcia – oraz z tego, że jego właściciele będą go szukać. Zarządza więc wyjazd… Gdy Julek i Włodek wracają ze szkoły, dowiadują się o zniknięciu psa – oraz ich kolegi Francka, który szedł ponoć do Bielska szukać pracy i też zaginął bez śladu. Wkrótce rodzina otrzymuje tajemniczy anonim, informujący o przetrzymywaniu Topsego przez cyrk „Gloria” – który, jak się dorośli szybko dowiadują – z Bielska wyjechał już do Katowic. Julek w trakcie roku szkolnego został harcerzem, Władek był nim już wcześniej, pytają więc rodziców o pozwolenie na to, by sami mogli dogonić cyrk i, sprawdziwszy, czy naprawdę jest w nim Topsy, zawiadomić o sprawie policję. Rodzice zgadzają się na to i otaczają chłopców dyskretną opieką: pisząc listy do znajomych oraz policji, prosząc w nich o udzielenie pomocy w razie potrzeby.

Julek jest dość łatwowiernym, naiwnym chłopcem, przez co łatwiej wpadającym w tarapaty. Nasi przyjaciele szybko przez niego tracą wszystkie pieniądze. Władek, dwa lata starszy (w tym momencie mający więc ok. 13 lat), jest wyraźnie o te dwa lata mądrzejszy. Trasa, którą przebywa cyrk – a w ślad za nim chłopcy – nie jest żadną tajemnicą, wydrukowana została na wewnętrznej stronie okładki, a także była jedną z przyczyn cenzury narzuconej na wydania w czasach PRL: z Bielska na północ do Katowic i Lublińca (do granicy z Niemcami), a stamtąd przez Kraków i Przemyśl do Lwowa, Brodów i Krzemieńca (do granicy z ZSRR, w powieści zwanym Bolszewią, przedstawionym zdecydowanie i jednoznacznie negatywnie). W tej podróży – odbywanej pociągiem, autem oraz na piechotę – chłopcy poznają wiele ciekawych osób. Uczciwie pracując (m.in. pomagając w polu) by zdobyć pieniądze na żywność i dalszy transport, zyskują szacunek dorosłych, z którymi rozmowy stanowią pretekst, służący pisarce do przedstawienia innych historii i ciekawostek, dowodzących wysokiej inteligencji zwierząt – także tych „zwyczajnych”, znanych (wówczas) z każdego gospodarstwa domowego. W tej sytuacji nie dziwi także włożona w usta jednego z rozmówców pochwała wegetarianizmu.

Wydaje się, że właśnie przedstawienie mądrości „zwykłych” zwierząt było głównym celem spisania tej powieści. Przekonanie dzieci i młodzieży, że nie te (a raczej: nie tylko te) zwierzaki są mądre, które potrafią wykonywać przeróżne „sztuczki”, lecz – na swój sposób – wszystkie. Że rozum ma i pies, i koń, i osioł, i papuga – wszystkim im należy się więc stosowny szacunek.

Nie tylko jednak opisy zachowań zwierząt potrafią czytelnika – także współczesnego – wzruszyć (jak choćby opowieść o ośle, przeczuwającym swój koniec). Przedstawiając świat ówczesny, Zofia Kossak opisała go wiernie, realistycznie, niektóre fragmenty kierując jednak jakby do czytelnika starszego. Na zakończenie pozwolę sobie zacytować właśnie taki, dość długi akapit (ba! to jest jedno zdanie!), opowiadający o życiu codziennym objazdowego cyrku. Spisany ekspresyjnym językiem, wyróżniającym się na tle reszty, zamieszczony, jak sądzę, nie po to, by porwanie psa usprawiedliwić, lecz raczej – by czytelnik mógł zrozumieć, dlaczego artyści zachowali się tak, jak się zachowali. A może też po to, by dzieci nie chciały „w świat z cyrkiem iść”?

Cyrk nie zatrzymywał się nigdzie dłużej, jak dwa, trzy dni, trzeba było przeto prawie codziennie niezliczoną ilość ławek składanych, skrzyń, płócien zapakować, przewieźć, wyładować, rozbić, złożyć, zaciągnąć, zasznurować, wklinować w ziemię, rozstawić, rozlepić afisze, założyć przewody dla oświetlenia, przebrać się, na cuchnącą od potu i brudu koszulę wciągnąć śnieżne atłasowe ubranie z różową kryzą, ubielić twarz, wdziać na nią beztroski uśmiech, jak się wkłada przyprawiony nos, sprężyć zmęczone, utrudzone muskuły, by utrzymywały w równowadze ciało, ryzykować skręcenie karku, patrzeć tępo w setki roześmianych, szczęśliwych twarzy, myśleć, że dobrze, iż biją brawa, bo dyrektor będzie kontent, lecz niedobrze, bo trzeba będzie bisować najtrudniejszy efektowny skok w powietrzu, a sił już brak, nareszcie po przedstawieniu z westchnieniem ulgi zedrzeć z siebie uśmiech, nos, atłasy – dowiedzieć się, że wieczerzy nie ma, bo Michalina nie zdążyła jej ugotować i z pustym żołądkiem, pustą głową, zwalić się na wiązkę słomy, czy worek, by wśród zwierzęcego smrodu i zaduchu przespać cztery godziny dzielące od świtu.

22 lutego 2020

Komentarze

22 II 2020 13:48:03

Yay, Topsy i Lupus!!! Uwielbiałam tę książkę i wypożyczałam z biblioteki chyba ze cztery razy. Tylko że... kompletnie nie pamiętam, że tam była jakaś wędrówka jakichś dzieci! Pamiętam tylko rozmawiające między sobą zwierzęta (bardzo realistycznie - porozumiewały się w dużej mierze fuknięciami i prychnięciami), okrutnego dyrektora cyrku i owszem - poszukiwania pieska, chociaż mam wrażenie, że prowadzone głównie przez jego czworonożnego kumpla... Czy to możliwe, że wydano jakąś wersję okrojoną? Skoro piszesz o cenzurze?
...nawiasem mówiąc, kto tej pięknej książce dał taką infantylną okładkę, ratunku, to powinno być karalne. "Moje" wydanie miało śliczne, realistyczne grafiki, chyba Janusza Grabiańskiego.

22 II 2020 19:25:37

Cenzura PRL-owska polegała na skróceniu trasy na wschód do Przemyśla. Wycięto Kresy i zapewne negatywny stosunek do tego, co za wschodnią granicą.

22 II 2020 21:10:07

Cenzura nie tylko usunęła opis tego, co znajdowało się za wschodnią granicą - faktycznie bardzo, bardzo negatywny. Zmieniono też jedno wydarzenie, kluczowe dla akcji i losów Topsy'ego.
Miałam przyjemność przeczytać tą książkę w wersji zmienionej, a potem dostać w swoje ręce wydanie przedwojenne - jako dziecko nie orientujące się jeszcze w cenzurze byłam zdumiona rozbieżnościami.

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Uciec, ale dokąd?
Marcin Knyszyński

27 II 2021

Wydawnictwo IX zebrało pięć starszych opowiadań Dawida Kaina, dołożyło dwa zupełnie nowe i wydało „Wszystkie grzechy korporacji Somnium”. Skromna, mała książeczka – ale niech nie zwiodą was jej niepozorne gabaryty. Wszystkie dotychczas czytane przeze mnie powieści autora („Oczy pełne szumu”, „Fobia” i „Ostatni prorok”) dotykały podobnego zagadnienia – kłopotu zwanego „istnieniem”. Tak, dokładnie – coś, co jest absolutnie podstawowe, niezbywalne i konieczne (choć tu można się spierać na szczycie (...)

więcej »

PRL w kryminale: Zielarz, przemytnik i arabski kochanek
Sebastian Chosiński

26 II 2021

Na początku lat 80. XX wieku aktywność literacka Zygmunta Zeydlera-Zborowskiego zaczęła wyhamowywać. Raz, że pisarz był już w wieku, w którym większość mężczyzn w Polsce Ludowej znajdowała się na emeryturze. Dwa, że wraz ze zmieniającą się sytuacją polityczną malała popularność „powieści milicyjnych”. Drukowany na łamach prasy „Czwarty klucz” był jedynym premierowym tekstem pisarza, jaki ukazał się w gorącym 1981 roku.

więcej »

O świecie, którego już nie ma
Sebastian Chosiński

25 II 2021

Był starszym bratem laureata literackiej Nagrody Nobla za 1978 rok. Isaak Bashevis Singer uważał zresztą Izraela Joszuę za swego mentora. Są krytycy, którzy uważają, że talentem starszy z Singerów przewyższał tego, który później zdobył światowy rozgłos. Niestety, zmarł, mając zaledwie pięćdziesiąt lat. Ale i tak pozostawił kilka dzieł, które można uznać za prozatorskie arcydzieła. Wydany po raz pierwszy w języku polskim przed paroma tygodniami zbiór opowiadań „Perły” był jego książkowym (...)

więcej »