Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 2 kwietnia 2023
w Esensji w Esensjopedii

P.J.E. Peebles
‹Stulecie kosmologii›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułStulecie kosmologii
Tytuł oryginalnyCosmology’s Century
Data wydania9 listopada 2021
Autor
PrzekładEwa L. Łokas, Bogumił Bieniok
Wydawca Prószyński i S-ka
ISBN978-83-8234-319-9
Format584s, 165mmx240mm
Cena89,99 zł
Gatuneknon‑fiction, podręcznik / popularnonaukowa
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Wiek obliczeń, obserwacji i wykresów
[P.J.E. Peebles „Stulecie kosmologii” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
„Stulecie kosmologii” P. J. E. Peeblesa to ciężka – nie tylko pod względem rozmiaru – pozycja, która łączy solidne podstawy naukowe z próbami popularyzacji tej wiedzy.

Miłosz Cybowski

Wiek obliczeń, obserwacji i wykresów
[P.J.E. Peebles „Stulecie kosmologii” - recenzja]

„Stulecie kosmologii” P. J. E. Peeblesa to ciężka – nie tylko pod względem rozmiaru – pozycja, która łączy solidne podstawy naukowe z próbami popularyzacji tej wiedzy.

P.J.E. Peebles
‹Stulecie kosmologii›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułStulecie kosmologii
Tytuł oryginalnyCosmology’s Century
Data wydania9 listopada 2021
Autor
PrzekładEwa L. Łokas, Bogumił Bieniok
Wydawca Prószyński i S-ka
ISBN978-83-8234-319-9
Format584s, 165mmx240mm
Cena89,99 zł
Gatuneknon‑fiction, podręcznik / popularnonaukowa
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Autorowi nie sposób odmówić erudycji – od lat 60. ubiegłego wieku Peebles był zaangażowany w badaniu i tworzeniu licznych teorii, które z czasem weszły do kanonu kosmologii. Co za tym idzie, autor niejednokrotnie (i bez fałszywej skromności) odnosi się do własnych prac naukowych. Obok nich przywołuje setki innych artykułów i książek (bibliografia obejmuje prawie siedemdziesiąt stron). Co warte odnotowania, Peebles nie skupia się wyłącznie na poprawnych teoriach. W swoim przeglądzie przygląda się również tym, które okazały się ślepymi uliczkami lub zostały porzucone na rzecz bardziej obiecujących modeli (jak chociażby Warm Dark Matter). Niejednokrotnie ich weryfikacja zajmowała długie lata poświęcane na ulepszanie metod obserwacji i gromadzenie danych. Książka nie pozostawia wątpliwości, że poszukiwanie prawdy na temat Wszechświata nigdy nie było zadaniem prostym.
Całościowy obraz prezentowany w „Stuleciu…” składa się z kilku oddzielnych wątków, a każdy z nich został omówiony w osobnym rozdziale. Efekt jest jak najbardziej zadowalający, choć może cierpi na tym nieco ciągłość prezentowanej historii. Jednocześnie szczegółowość przedstawianych odkryć zasługuje na uwagę – autor poświęca całemu procesowi dochodzenia do prawdy bardzo dużo miejsca, nie szczędząc osobistych historii i wspomnień wielu innych zaangażowanych w badania naukowców. Nad wszystkim, co nie powinno dziwić, unosi się duch Einsteina i jego teorii z początku XX wieku. Jedną z wieloletnich zagadek kosmologii stanowiło określenie średniej kosmicznej gęstości materii, która została ustalona w modelu Einsteina-de Sittera na pewnym poziomie. Jednak badania i obserwacje od lat 30. XX wieku zaczęły wyraźnie odbiegać od tego modelu, a Peebles poświęca bardzo wiele miejsca na omówienie kilkudziesięciu prac poświęconych próbom wyznaczenia tej wartości.
Obok Einsteina jedną z często pojawiających się w książce postaci jest George Gamow, amerykański fizyk pochodzenia ukraińskiego i człowiek, którego idee przedstawione pod koniec lat 40. XX wieku zostały ponownie „odkryte” w latach 60. Taki stan rzeczy wynikał w dużej mierze z tego, że, jak podkreśla autor, „przed końcem lat sześćdziesiątych niewielu badaczy zajmowało się kosmologią, a to z kolei miało swoją przyczynę w braku danych obserwacyjnych”. Peebles, który właśnie w tym czasie rozpoczął swoje studia, był jednocześnie świadkiem i uczestnikiem przemian, które rozpoczęły się w tym czasie. Godne odnotowania jest to, że w książce trzyma się on faktów i bardzo rzadko sięga po osobiste wtręty lub nadmiernie rozbudowane wątki autobiograficzne.
Wśród omawianych zagadnień znajdziemy tu między innymi mikrofalowe promieniowanie tła, ciemną materię i dążenie do zunifikowania wszystkich odkryć w jedną spójną teorię. Ostatecznie powszechnie przyjęty został model ΛCDM, ale – o czym wielokrotnie powtarza Peebles – nie był on jedyną możliwością, ani też nie stanowi modelu doskonałego, ile raczej najlepsze możliwe (przy uwzględnieniu posiadanych danych obserwacyjnych) przybliżenie. Wielokrotnie możemy przeczytać o rewolucji, która dokonała się na przełomie XX i XXI wieku w kosmologii, ale kiedy docieramy wreszcie do jej omówienia w rozdziałach 8. i 9., Peebles zupełnie nie oddał rewolucyjnego charakteru tych odkryć. Suche przedstawienie faktów i podsumowanie wszystkiego stwierdzeniem, że „teoria ΛCDM wydaje się tak przekonująca, jak to tylko jest możliwe w naukach przyrodniczych” są niewystarczające i odrobinę nazbyt naukowe, by wywołać prawdziwy podziw dla niełatwej przecież sztuki połączenia licznych teorii z danymi obserwacyjnymi.
Sięgając po „Stulecie kosmologii” trzeba liczyć się z tym, że książce o wiele bliżej do pozycji naukowej niż popularnonaukowej. Owszem, jak każdy naukowiec, także Peebles ostrzega swoich czytelników, że rozliczne wykresy i równania mogą bez problemu pominąć i skupić się na treści, ale co zrobić, kiedy tak naprawdę nie sposób odseparować jednego od drugiego? Przedzieranie się przez długie akapity analiz nie należy do najłatwiejszych, przez co sama lektura wymaga niezwykle dużo skupienia. Z pewnością znajdą się książki bardziej przystępne i lepiej napisane, ale niewiele może równać się ze „Stuleciem…” jeśli chodzi o dbałość o szczegóły. Może nie jest to najlepsza pozycja na sam początek przygody z kosmologią, ale jako uzupełnienie bardziej popularnonaukowych publikacji sprawdzi się bardzo dobrze.
koniec
14 czerwca 2022

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Rozmowy o ratowaniu świata
Miłosz Cybowski

1 IV 2023

Uhonorowani nagrodami Hugo i Nebula „Równi bogom” uznawani są przez samego Isaaca Asimova za najwybitniejszą powieść w jego dorobku. Ale to kolejna pozycja z wydawanej przez Rebis serii „Wehikuł czasu”, która dla dzisiejszego czytelnika może okazać się zbyt leciwa.

więcej »

PRL w kryminale: Inżynier-bohater czy kat z Gestapo?
Sebastian Chosiński

31 III 2023

Jerzy Edigey w czasie drugiej wojny światowej pracował w swoim wyuczonym zawodzie w koncesjonowanej przez okupanta Izbie Adwokackiej, ale jednocześnie zaangażował się w tajne nauczanie, a kiedy wybuchło powstanie warszawskie – przystąpił do walki. Mimo to w swoich powieściach niechętnie nawiązywał, przynajmniej bezpośrednio, do tego okresu. Wyjątkiem jest – wydane już po tragicznej śmierci autora – „Zdjęcie z profilu”.

więcej »

Mała Esensja: Na przekór zimnu
Marcin Mroziuk

30 III 2023

Po „Baśnie zimowe” warto sięgnąć nie tylko w długie wieczory, gdy za oknem hula śnieg i mróz, gdyż poprzez zebrane tutaj piękne opowieści Dawn Casey wlewa mnóstwo ciepła do serc młodych czytelników, a bajecznie kolorowe ilustracje Zanny Goldhawk dodatkowo cieszą ich oczy.

więcej »

Polecamy

Jak przewidziałem drugą wojnę światową

Stare wspaniałe światy:

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż autora

Rozmowy o ratowaniu świata
— Miłosz Cybowski

Niezbędny zestaw startowy
— Miłosz Cybowski

Myślenie życzeniowe
— Miłosz Cybowski

Miniaturowy Wielki Kosmiczny Chomik w natarciu
— Miłosz Cybowski

Postęp musi trwać
— Miłosz Cybowski

Chaos, którego należało uniknąć
— Miłosz Cybowski

Nadmiar szkodzi
— Miłosz Cybowski

Czasy się zmieniają, lecz zasady nie
— Miłosz Cybowski

Moralność przyszłości
— Miłosz Cybowski

Rzeczy, których zabrakło
— Miłosz Cybowski

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.